در سال آینده رقم خواهد خورد:
احتمال جهش قیمتی مسکن با عدم کنترل بازار زمین
اگرچه قیمت مسکن در یک سال اخیر با افزایش نجومی همراه بوده اما به عقیده بسیاری از کارشناسان، وضعیت بازار زمین بسیار اسفناک‌تر از وضعیت مسکن است؛ اما از آنجا که مصرف‌کنندگان نهایی بازار که شامل خریداران مسکن و اجاره‌نشینان به طور مستقیم با آن سروکار ندارند، چندان به چشم نیامده است. بررسی‌ها حکایت از آن دارند که در این مدت، رابطه متعارفی که همواره میان قیمت مسکن و زمین وجود داشته به‌واسطه همین جهش قیمتی از بین رفته، به‌طوری که این فاصله قیمتی هم‌اکنون به بیش از 1.5 برابر رسیده است. به گفته بسیاری از کارشناسان، قیمت زمین طی یک سال اخیر، افزایش قیمتی بیش از 3 برابر را به خود دیده است که از عمده‌ترین دلایل آن می‌توان به انتظارات تورمی خریداران، عدم تمایل آنان به فروش و همچنین افزایش تقاضا اشاره کرد. آن‌ها معتقدند عدم کنترل این بازار می‌تواند به جهش قابل توجه قیمت تمام‌شده مسکن در سال‌های آینده منجر شود.
فرید قدیری کارشناس حوزه مسکن در این رابطه به «ساختمان آنلاین» می‌گوید: وضعیت بازار زمین مسکونی در مقایسه با خود بازار مسکن بسیار نابسامان‌تر است و دلیل این که این موضوع نمود عینی چندانی پیدا نکرده، این است که خریداران مسکن، اجاره‌نشینان و دیگر مصرف‌کنندگان بازار مسکن سروکاری با زمین ندارند. بنابراین، اطلاعات مربوط به آن خیلی مورد توجه این گروه قرار نمی‌گیرد. اما واقعیت این است که در حداقل یک سال گذشته، سفته‌بازی و سوداگری که در بازار ملک اتفاق افتاد به شدت بازار زمین نبود. به هر حال، کسانی که سرمایه درشتی دارند یا ریسک‌پذیر هستند و علاقه به سرمایه‌گذاری در بازار ملک دارند، معمولا زمین را انتخاب می‌کنند، چراکه رشد قیمتی زمین در بلندمدت، همیشه از مسکن بیشتر بوده است.
وی ادامه داد: طبق آمارها از اوایل امسال، رشد قیمتی یا تغییرات قیمت زمین شیب بسیار تندی را به خود دیده و صعود شدیدی را تجربه کرده است، به‌طوری که از متری 15 میلیون تومان به متری 40 میلیون تومان یا حتی بیشتر رسیده است. رابطه قیمت زمین و مسکن در شهر تهران رابطه بسیار متعارفی بوده، اما این رابطه هم‌اکنون به هم خورده و فاصله بسیاری زیادی از هم گرفته‌اند و از 1.5 برابر هم بیشتر شده است.
قدیری در پاسخ به این پرسش که این برهم‌خوردن رابطه چه تاثیری بر بازار خواهد گذاشت، گفت: کسی که عامل جهش قیمت زمین است، قطعا مصرف‌کننده نیست، چراکه مصرف‌کننده می‌سازد و می‌فروشد. عاملان اصلی این موضوع کسانی هستند که قصد دارند سرمایه خود را روی زمین بخوابانند و سود کسب کنند. از سوی دیگر، موجودی زمین یا ملک کلنگی در شهر تهران خیلی کمتر از کسری عرضه مسکن است، به طوری که گزارشات فصلی مرکز آمار از حجم پایین معاملات حکایت دارد تا جایی که این معاملات در یک سال اخیر حتی به نصف هم رسیده است. همین موضوع جهش قیمتی زمین را موجب شده، چراکه به دلیل انتظارات تورمی، صاحب زمین حاضر به فروش آن نیست و از سوی دیگر تقاضا برای خرید افزایش پیدا کرده است.
این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: این جهش قیمتی تاثیر زیادی بر قیمت تمام‌شده مسکن دارد، چراکه 70 تا 75 درصد از کل هزینه ساخت مسکن در تهران را هزینه خرید زمین تشکیل می‌دهد. اما پرسش مهمی که در این میان مطرح است، این است که آیا می‌شود این وضعیت را مهار کرد یا خیر. اگر سیاست‌گذار به اهرم و ابزارهایی که می‌تواند به پایان دادن این وضعیت کمک کند، توجه داشته باشد قطعا این وضعیت قابل کنترل است.
