به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از راهبرد معاصر، جانان یک معلم بازنشسته 52 ساله است که در استانبول زندگی می کند. تا پیش از این وی توانسته بود با مستمریش نه تنها زندگی خوبی داشته باشد، بلکه دخترش را هم برای تحصیل به خارج فرستاده و با ماهی 7600 لیر، هزینه هایش را تامین کند و پس انداز هم داشته باشد، اما در ماه نوامبر وی درگیر یک بحران شد و صاحبخانه اش خواستار تخلیه خانه شد.
این معلم بازنشسته برای اجاره خانه ماهانه فقط 2 هزار لیر پرداخت می کرد، اما زمانی که برای یافتن یک خانه جدید نقل اقدام کرد، متوجه شد که قیمت اجاره خانه چند برابر شده و به 5500 لیر در ماه برای یک خانه کوچک و تا 11 هزار و 500 لیر برای یک خانه متوسط افزایش یافته است.
وی مجبور شده برای یافتن خانه به محلات ارزان تر رفته و حالا باید تمام حقوقش را بابت اجاره بدهد.
جانان گفت: من نمی دانم چه کار کنم، به خاطر اینکه به شدت تحت استرس بودم مریض شده ام. من به صورت مرتب به بیمارستان مراجعه می کنم و واقعا از زندگی ناامید شده ام. اگر نتوانتم به تعطیلات و تفریح بروم، دیگر چه فایده ای دارد.
طی سال های گذشته ترکیه درگیر یک بحران اقتصادی شده، به گونه ای که افزایش قیمت ها در حال نابود کردن زندگی و پس انداز مردم است. تورم در این کشور از 85 درصد عبور کرده و برخی کارشناسان می گویند تورم واقعی بسیار بیشتر از این رقم است.
این بحران البته بیشترین تأثیر و آسیب را به حوزه مسکن زده و دلیل آن این است که برخی خانوارهای متوسط به خاطر وجود بحران در شرق اروپا و خاورمیانه به ترکیه آمده و قیمت خانه و اجاره را بالا بردند.
به گزارش موسسه اندکسا، طی 12 ماه گذشته، قیمت اجاره بها در ترکیه 159 درصد بالا رفته و قیمت خانه تقریبا دو برابر شده است. در استانبول قیمت اجاره بها 150 درصد رشد کرده و در ازمیر و آنکارا این افزایش بیشتر بوده است. قیمت اجاره بها در آنتالیا که محل حضور بسیاری از شهروندان روس و اوکراینی فراری از جنگ است سه برابر شده است.
بر اساس قانون ترکیه؛ صاحبان خانه ها اجازه ندارند نرخ اجاره بها را بیشتر از 25 درصد در سال افزایش دهند، اما بسیاری از صاحبان خانه با استفاده از خلاء‌ها و یا عدم ارائه خدمات بازسازی و تعمیرات به مستأجران آنها را مجبور می کنند تا خانه ها را تخلیه کنند تا بتوانند با قیمت بیشتری واحدها را اجاره دهند. در عین حال صاحبخانه هایی که نرخ اجاره بهای واحدهایشان در دوران پیش از کرونا تعیین شده، از اجاره دادن این واحدها خودداری می کنند و همین امر به کاهش مسکن های موجود برای اجاره منجر شده و همین مسئله باز هم به افزایش اجاره بها را بالا می برد.
حنیم که یک اجاره نشین در بخش آسیایی استانبول است می گوید: صاحبخانه آمد و گفت که می خواهد خانه را به شخص دیگری اجاره دهد. مالک گفته که اجاره پرداختی خیلی پایین است. من گفتم که برای تعمیر خانه هزینه کرده ام و شما فقط می توانید 25 درصد روی اجاره بگذارید که وی دوباره گفت اجاره پرداختی خیلی پایین است. درنهایت آنها توافق کردند اجاره بها را از 1300 لیر در ماه به 1700 لیر افزایش دهند. سپس صاحب خانه یک فن جدید رو کرد. وی مدعی شد که می خواهد واحدش را به پسرش بدهد. این یکی از خلاء‌های قانونی است که به صاحبان خانه اجازه می دهد واحدها را تخلیه کنند.
صاحبان خانه ها مدعی هستند که بحران تورم در ترکیه روی زندگی آنها هم اثر گذاشته است. هزینه ها و بدهی های آنها افزایش یافته و آنها را مجبور کرده قیمت اجاره ها را بالا ببرند.
جمان اوزکان، یک بنگاه دار مسکن به نام جیهان در استانبول می گوید: مجبور شده به مستاجر فشار بیاورد که یک آپارتمان را تخلیه کند تا این واحد را به دختر و دامادش بدهد؛ چراکه آنها نتوانسته اند بعد از ازدواج برای خود مسکن پیدا کنند.
وی می خواهد مستأجرش را پس از هفت سال تخلیه کند، اما با وجود آنکه به او 6 ماه مهلت داده اما مستاجر نتوانسته خانه جدیدی پیدا کند و حالا همه دچار مشکل شده اند.
اوزکان می گوید: شما باید از منظر صاحبان خانه هم به این موضوع نگاه کنید.
یک صاحب خانه تمام زندگی اش پس انداز کرده تا یک ملک بخرد و حالا به این نتیجه رسیده که نمی تواند از این کار سودی ببرد. هزینه صاحبان خانه صد درصد افزایش یافته و این در حالی است که فقط اجازه دارند اجاره ها را 25 درصد بالا ببرند.
ترکیه البته در موضوع تورم کمرشکن تنها نیست و بسیاری از کشورهای جهان با بحران مشابهی مواجه هستند. طی ماه های گذشته بحران مسکن اصلی ترین دغدغه عموم مردم ترکیه بوده و حتی چشم انداز سیاسی دولت رجب طیب اردوغان را در آستانه برگزاری انتخابات در سال 2023 تحت‌الشعاع قرار داده است.
روز یکشنبه مردم آنتالیا در اعتراض به افزایش قیمت اجاره بها به خیابان ها آمدند. مردم ترابزون که در حاشیه دریای سیاه قرار دارند و یکی از شهرهای حامی اردوغان به شمار می رود، اخیرا متوجه شده اند که از نظر افزایش اجاره بها پس از آنتالیا در جایگاه دوم ترکیه قرار دارند.
ورود خریداران خارجی بازار مسکن ترکیه هم شرایط را بغرنج تر کرده به گونه ای که اوزکان می گوید از اوگاندا، نیجریه، ایران و دیگر کشورها که می توانند پول بیشتری نسبت به خود مردم ترکیه بپردازند، مشتری دارد.
اوزکان می گوید: مردم ترکیه نمی توانند برای خود با 500 هزار لیر خانه بخرند، اما یک خارجی با 500 هزار دلار گزینه های زیادی برای خرید دارد.
در طول تهیه این گزارش، یک مرد ترکیه ای از اوزکان در دفتر املاکش پرسید، آیا می تواند با ماهی چهار هزار لیر خانه اجاره کند؟ اوزکان در پاسخ با شرمندگی گفت که هیچ خانه ای با این قیمت و حتی نزدیک به آن ندارد. وی می گوید من معمولا ماهانه چهار قرارداد اجاره می نوشتم اما حالا به یک قرارداد در دو ماه رسیده است.
به طور کلی هزینه تاسیسات و مصالح ساختمانی و مالیات بر خانه هم در ترکیه سر به فلک کشیده و همین امر باعث شده تا ساخت خانه در این کشور هم کاهش یابد. نکته جالب آنکه دولت ترکیه برای کاستن از فشار موجود در بازار مسکن، پروژه ساخت 250 هزار واحد مسکونی ارزان قیمت را کلید زده، اما هشت میلیون نفر برای خرید این واحدها ثبت نام کرده اند. به عبارت دیگر به ازای هر یک از این واحدها 32 نفر درخواست داده اند.
