نرم‌افزار وی ری چیست و چه کار می‌کند؟

نرم‌افزار وی ری – Vray چیست و چه کار می‌کند؟

اگر شما طراح، هنرمند یا معمار باشید حتما  می‌دانید که بدون ابزاری برای بیان ایده‌ها و طرح‌هایی که در سر دارید، هیچ‌کدام آنها به درد نمی‌خورند! در حقیقت شما حتی اگر خلاقانه‌ترین طرح‌ها را هم داشته باشید، تا زمانی که نتوانید آن را به صورت واضح و قابل درک به کارفرما یا مشتری نشان بدهید او نخواهد توانست آنچه را در سر شما می‌گذرد درک کند! تری دی مکس یکی از معروف‌ترین نرم‌افزارهای طراحی است که همگی با آن کار کرده یا حداقل اسم آن را شنیده‌ایم. اما این برنامه هنگام رندر گرفتن و ارائه طرح نهایی، در زمینه نور و سایۀ تصویر خیلی قدرتمند عمل نمی‌کند. اینجاست که نرم‌افزار وی ری – Vray وارد عمل می‌شود!

وی ری یک نرم‌افزار پلاگین (افزونه) است. یعنی روی نرم‌افزارهای طراحی دیگر مانند تر دی مکس سوار شده و ایرادات آنها را جبران می‌کند. این پلاگین در سرتاسر دنیا بین طراحان و معماران محبوبیت زیادی دارد و نتیجۀ نهایی کار آنها را وارد مرحلۀ جدید و بسیار باورپذیری می‌کند؛ تا جایی که گاهی برای تشخیص عکس واقعی یا طراحی بودن یک تصویر که با وی ری رندر گرفته شده باشد، باید دقت زیادی به خرج بدهید.

در حال حاضر وی ری قابل نصب همراه با این برنامه‌ها است:

۳D Studio Max, Maya, Rhinoceros 3D, Sketchup, Softimage, Blender

نرم‌افزار وی ری – Vray چگونه کیفیت تصاویر خروجی را ارتقاء می‌دهد؟

یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی هر تصویر، سایه و نور است. هرقدر تناسب این دو به نمونه‌های واقعی و طبیعی شبیه‌تر باشد، خروجی باکیفیت‌تری خواهیم داشت. نقطه قوت اصلی نرم‌افزار وی ری دستورات قدرتمند آن در زمینه سایه و نور است.

اکثر دستورات وی ری در قسمت رندرینگ که با فشردن دکمۀ F10 فعال می‌شود قرار دارد. اما این برنامه عملکردهای بیشتری هم دارد که قدرت نرم‌افزار اصلی را بالا می‌برد. به طور مثال وی ری مواد، بافت‌ها، انواع نورپردازی و افکت‌های مختص به خود را در اختیار شما قرار می‌دهد.

در ادامه برخی از این عملکردها را بررسی می‌کنیم.

از بین بردن اعوجاج تصاویر

   اگر به عکس پایین دقت کنید متوجه می‌شوید که اعمال دستور Anti-Aliasing چه تفاوت عمده‌ای در کیفیت تصویر ایجاد می‌کند. این دستور بافت تصویر را یکدست می‌کند، زوایای تیز را ملایم می‌کند و در کل آن را طبیعی‌تر و باورپذیرتر می‌کند.

البته توجه داشته باشید  Anti-Aliasing عملیات سنگینی است و می‌تواند تاثیر زیادی در زمان رندرینگ بگذارد. اما یکی از ویژگی‌های عالی وی ری این است که برنامۀ پرسرعتی است و گرفتن رندر با آن در هر حال سریع‌تر از حالت عادی و توسط برنامه‌های دیگر است.

متریال وی ری

برنامۀ وی ری متریال متفاوتی را به تری دی مکس اضافه می‌کند که مهم‌ترین آنها متریال خاص خود وی ری است که پایۀ هر متریال دیگری است که شما خواهید ساخت. وی ری همچنین دستوری برای درآمیختن متریال گوناگون دارد.

متریال نرمال وی ری پرکاربردترین متریال آن است که می‌توانید به کمک آن جلوه‌ای شیشه‌ای، فلزی، پلاستیکی، چوبی و… به تصویر نهایی بدهید.

نمونۀ متریال پلاستیک و فلز :

نمونۀ متریال پلاستیک شفاف و شیشه :

دستور VrayLight که به کمک آن می‌توانید یک شی را به منبع نور تبدیل کنید:

نمونۀ متریال خز و مو:

نور و سایه

همان‌طور که اشاره کردیم، قدرت اصلی وی ری در تسلط آن روی سایه و نور است و در این زمینه دستورات خاص خود را دارد. یکی از این دستورات اعمال نور دو وجهی یا سطحی است. در تصویر می‌بینید که این نور همچون پانل‌های نور در استودیوها عمل می‌کند.

افکت دوربین

زمانی که افکت دوربین تری دی مکس را با افکت دوربین وی ری جایگزین کنید، تمام ویژگی‌ها و عملکردهای یک دوربین فیزیکی و واقعی را در اختیار خواهید داشت؛ مانند: سرعت شاتر، ایزو، دریچۀ دوربین، تاری و وضوح تصویر و…

در تصویر زیر نمونه‌ای از عمق اجسام را ملاحظه می‌کنید. جسمی که دورتر است تار و جسم نزدیک‌تر واضح است.

نمایش در لحظه

یکی از کاربردهای مفیدی که وی ری دارد، نمایش آنی و در لحظۀ رندر است. شما می‌توانید هر تغییر دلخواهی در متریال و افکت‌ها اعمال کنید و وی ری آن را سریع در نمونۀ پیش‌فرض رندر نشان خواهد داد.

نمونۀ تصاویری که نشان داده شد از وی ری برای تری دی مکس است. اما وی ری روی باقی برنامه‌ها نیز عملکرد تقریباً مشابه دارد.

متریال VrayMtl

متریال VrayMtl متریال اصلی نرم‌افزار وی ری – Vray به‌شمار می‌رود. بسیاری از قطعات مدنظر کاربران با استفاده از این متریال ساخته می‌شود. کاربران از بخش Diffiuse خواهند توانست رنگ پایه‌ی جسم مدنظر خود را تعیین نمایند. همچنین امکان اعمال Texture دلخواه روی جسم نیز با استفاده از این گزینه وجود دارد. از بخش Roughness نیز برای تعیین زبری جسم استفاده می‌شود. این پارامتر حالت تخت و یکنواختی را در متریال ایجاد می‌کند و معمولاً از آن در اجسامی که ظاهری تخت و غبارآلود دارند استفاده می‌شود.

پنجره‌ی Reflection

بخش Reflection برای انجام تنظیمات مربوط به انعکاس متریال کاربرد دارد. بیشتر اجسام در واقعیت دارای انعکاس هستند، از این رو اعمال تنظیمات مربوط به بازتاب نور برای هرچه واقعی‌تر نمایاندن اجسام ضروری است. انعکاس می‌تواند بسته به جنس ماده متفاوت باشد. مثلاً انعکاس از سطح یک آجر ضعیف اما از متریال کروم بسیار قوی خواهد و ببننده به‌سرعت متوجه سطوح انعکاسی شدید خواهد شد. پنجره‌ی Reflection در نرم‌افزار وی ری – Vray از گزینه‌های مختلفی نظیر Reflect، Affect channels، Dim distance، Fresnel reflections، Max depth، Exit color، Refl. Glossiness و… تشکیل شده که کاربران با استفاده از آن‌ها می‌توانند به اعمال تغییرات و تنظیمات دلخواه خود بپردازند. در ادامه برخی از این گزینه‌ها را معرفی می‌کنیم.

• گزینه‌ی Reflect

گزینه‌ی Reflect اولین و بالاترین گزینه در پنجره‌ی Reflection است. در صورت انتخاب رنگ سیاه برای گزینه‌ی Reflect متریال خاصیت انعکاس خود را به‌کلی از دست می‌دهد و در صورت انتخاب رنگ سفید ماده تماماً رفتاری رفلکتیو از خود نشان خواهد داد. میان دو رنگ سیاه و سفید پرده‌های خاکستری وجود دارند و کاربران با انتخاب رنگی میان خاکستری تیره تا خاکستری روشن انعکاس را کم یا زیاد نمایند. هرچه مقدار انعکاس بالاتر برود رنگ پایه‌ی متریال کمتر به‌چشم می‌آید و به‌جای آن بازتاب نور تقویت می‌شود. اگر متریال بنا به تنظیمات انعکاسی نداشته باشد آن‌گاه رنگ پایه‌ی آن به‌صورت صد درصد نشان داده می‌شود، اما اگر همین متریال بیست درصد انعکاس داشته باشد رنگ پایه نسبت به حالت قبل ضعیف‌تر می‌شود و تنها هفتاد درصد از تأثیر آن باقی می‌ماند. به‌عبارت دیگر، انعکاس در نرم‌افزار وی ری – Vray به لایه‌ای می‌ماند که روی رنگ پایه‌ی متریال قرار می‌گیرد و درنهایت ترکیب این دو چه‌طور به‌نظر رسیدن متریال را تعیین می‌کند.

• گزینه‌ی Refl. Glossiness

گزینه‌ی Refl. Glossiness نیز از جمله گزینه‌های کاربردی پنجره‌ی Reflection است که از آن در نرم‌افزار وی ری – Vray برای تعیین براقیت انعکاس استفاده می‌شود. در واقع این گزینه شارپ یا محو بودن نقاط نورانی متریال را تنظیم می‌نماید. همان‌طور که می‌دانیم برخی مواد نظیر آیینه، کروم، یک فلز جلاداده‌شده و… اصطلاحاً انعکاس شارپی دارند اما مواد دیگری نظیر چوب، پلاستیک، سیمان و… از انعکاس محوتری برخوردارند. کاربران می‌توانند با تخصیص مقداری بین ۰ تا ۱ در گزینه‌ی Refl. Glossiness میزان براقیت انعکاس را تعیین نمایند. در صورت انتخاب ۰ بازتاب کاملاً محو و در صورت انتخاب ۱ بازتاب کاملاً شارپ خواهد بود. تنظیمات مربوط به این بخش باید حساب‌شده باشند تا انعکاس متریال تا جای ممکن منطقی و بدون نویز باشد. در عین حال تنظیمات این بخش تأثیر مستقیمی بر زمان رندر نیز دارند، لذا بهتر است با در نظر گرفتن نکات مربوطه که در راهنماهای نرم‌افزار وی ری – Vray ، کتابچه‌های آموزشی و… به آن‌ها اشاره شده بهترین تنظیمات ممکن لحاظ گردند تا زمان رندر بیش از حد طولانی نشود. برای طبیعی جلوه کردن متریال بهتر است گزینه‌ی Highlight glossiness در پنجره‌ی Reflection از حالت قفل خارج نشود و عدد آن تغییر پیدا نکند. اما در مواقع ضروری با تغییر این عدد می‌توان حالت محوشدگی بازتاب را بدون در نظر گرفتن محاسبات واقعی شبیه‌سازی کرد و در صورت وجود محدودیت زمانی برای پروژه مدت‌زمان رندر را کاهش داد.

• گزینه‌ی Fersnel Reflections

به‌طور کلی سطوحی که عمود بر زاویه‌ی دید بیننده قرار بگیرند انعکاس ضعیف‌تری دارند. هرچه سطح نسبت به حالت عمود زاویه‌ی بیشتری پیدا کند انعکاس بیشتر می‌شود. اصطلاحاً به این پدیده اثر فرنل می‌گویند. با گزینه‌ی Fersnel Reflections در نرم‌افزار وی ری – Vray تنظیمات مربوط به اثر فرنل انجام می‌شود و کاربران می‌توانند مقادیر IOR فرنل را به متریال‌ مدنظر خود تخصیص دهند. IOR مخفف Index of Refraction است. معمولاً مقادیر IOR برای بیشتر مواد بالاتر از ۱ در نظر گرفته می‌شوند، چرا که برای بیشتر متریال‌های معمولی مقادیر کمتر از ۱ درست کار نمی‌کنند. مثلاً مقدار IOR برای آب ۱.۳۳، پلاستیک ۱.۴۵، شیشه ۱.۵ تا ۱.۸، الماس ۲.۴، متریال‌های ترکیبی نظیر چوب، سنگ سیمان و… ۳ تا ۶ و فلزات ۲۰ تا ۱۰۰ در نظر گرفته می‌شود. در عین حال در موارد معدودی بهتر است IOR کمتر از ۱ باشد، مثلاً IOR مناسب برای طلا ۰.۴۷ برآورد شده است. جداول مختلفی برای IOR مواد گوناگون تعبیه شده که دسترسی به آن‌ها به‌آسانی از طریق اینترنت ممکن است و کاربران به‌کمک آن‌ها می‌توانند برای متریال مدنظرشان مناسب‌ترین IOR را انتخاب نمایند.

• پارامتر Max Depth

کاربران می‌توانند با تغییر پارامتر Max Depth در نرم‌افزار وی ری – Vray تعداد دفعات انعکاس شعاع نور را تعیین نمایند. بعد از محاسبه‌ی تعداد دفعات انعکاس و ثبت عدد مربوطه در بخش Max Depth رنگی که در قسمت Exit Color مشخص شده بعد از آخرین انعکاس نمایان خواهد شد.

• پارامتر Refraction

از پارامتر Refraction به‌منظور اعمال تنظیمات مربوط به انکسار نور استفاده می‌شود. با به‌کارگیری این گزینه کاربران می‌توانند به‌راحتی به مدیریت مقدار نور عبوری از متریال مدنظر خود بپردازند. شییشه، سنگ‌های قیمتی، پلاستیک‌های شفاف، آب و… از جمله متریال‌های Refractive به‌شمار می‌روند.
با انتخاب رنگ در بخش Refract می‌توان به تعیین مقدار شفافیت ماده پرداخت. رنگ مربوطه در این قسمت می‌تواند از سیاه برای حالت کاملاً غیرشفاف تا سفید برای حالت کاملاً شفاف تغییر پیدا کند. پرده‌های مختلف رنگ خاکستری نیز از خاکستری تیره تا روشن میان دو رنگ سیاه و سفید قابل انتخابند که نحوه‌ی اثرگذاری پارامترهای Diffuse و Refraction را بر یکدیگر مشخص می‌کنند.

• Refraction Glossiness

این قسمت تا حدی مشابه Reflection Glossiness است که پیشتر به آن پرداختیم. کاربران با استفاده از Refraction Glossiness در نرم‌افزار وی ری – Vray می‌توانند بسته به نیاز شدت Refraction را محو یا شفاف نمایند. این گزینه‌ در طراحی‌های مربوط به شیشه‌های سندبلاست و سطوح ناهموار کاربرد زیادی دارد. معمولاً بهتر است مقدار این گزینه برای خیلی از متریال‌ها بیشتر از ۰.۶ در نظر گرفته شود. تعیین حساب‌شده‌ی این پارامتر برای متریال اهمیت زیادی دارد چرا که می‌تواند افزایش نویز و زمان رندر را در پی داشته باشد.

• گزینه‌ی Fog Color

استفاده از گزینه‌ی Fog Color در نرم‌افزار وی ری – Vray باعث می‌شود قسمت‌های نازک‌تر جسم روشن‌تر و قسمت‌های ضخیم‌تر تیره‌تر به‌نظر برسند. این گزینه برای ایجاد ته‌رنگ در شیشه‌ها کاربرد زیادی دارد. از پارامتر Fog Multiplier نیز به‌منظور تنظیم شدت تیرگی ته‌رنگ شیشه استفاده می‌شود. معمولاً برای هرچه طبیعی‌تر به‌نظر رسیدن متریال نهایی اعداد مربوط به گزینه‌های Value و Saturation در مواد گوناگون کمتر از ۲۵۵ انتخاب می‌شوند. از پارامتر Fog Bias نیز باری مدیریت رابطه‌ی شدت مه و ضخامت در متریال استفاده می‌شود. مقادیر منفی این پارامتر ته‌رنگ شیشه را قوی‌تر می‌کنند که بهبود انتقال رنگ می‌انجامد. برعسک، مقادیر مثبت باعث تضعیف ته‌رنگ می‌شوند. برای رسیدن به افکت مدنظر کاربران باید در کنار Fog Bias از Fog Multiplier نیز استفاده کنند که پیشتر درباره‌ی کاربرد آن توضیح دادیم.

• گزینه‌ی Dispersion

گزینه‌ی Dispersion در نرم‌افزار وی ری – Vray برای تنظیمات مربوط به تجزیه‌ی نور استفاده می‌شود. این گزینه در نسخه‌های جدید نرم‌افزار وی ری – Vray اضافه شده و پیش از آن کاربران مجبور بودند از روش‌های ترکیبی نظیر استفاده‌ی توأمان از IOR و Reflect Color به اعمال تنظیمات مدنظر برای تجزیه‌ی نور در متریال بپردازند. در نسخه‌های جدید نرم‌افزار وی ری – Vray کاربران تنها کافی است گزینه‌ی Dispersion را فعال و پارامتر Abbe را بسته به نیاز خود تغییر دهند تا نتیجه‌ی دلخواهشان حاصل گردد. مقادیر کمتر برای Abbe باعث تقویت تأثیر Dispersion و مقادیر بزرگ‌تر آن به تضعیف این تأثیر می‌انجامد. برای کم کردن نویز نیز می‌توان از گزینه‌ی Subdiv استفاده کرد. گزینه‌ی Dispersion در ساخت الماس‌های چندوجهی و دیگر اجسام مشابه کاربرد بسیاری دارد. استفاده از این گزینه همچنین در بالا رفتن زمان رندر نیز تأثیرگذار خواهد بود.

چرا بهتر است از نرم‌افزار وی ری – Vray استفاده کنید؟

در ادامه برای شما چند دلیل واضح می‌آوریم که چرا بهتر است از وی ری استفاده کنید:

• نرم‌افزار وی ری – Vray سرعت بالایی دارد. البته سرعت گرفتن رندر به مشخصات سیستم شما، افکت‌هایی که روی تصویر به کار برده‌اید و… بستگی دارد؛ اما در مقایسه با نرم‌افزارهای دیگر وی ری سرعت بسیار بالاتری دارد.
• نرم‌افزار وی ری – Vray آرشیو متریال و منابع گسترده‌ای دارد. این ویژگی خصوصاً برای معماران بسیار حائز اهمیت است. هرقدر جزئیات مواد بهتر اعمال شود، نتیجۀ نهایی به نمونۀ واقعی نزدیک‌تر می‌شود. تقریباً هیچ متریالی وجود ندارد که نتوانید رندری بسیار باکیفیت و باورپذیر از آن به کمک وی ری تهیه کنید. هرقدر تصویر نهایی به عکس واقعی شبیه‌تر باشد، درک آن برای کارفرما آسان‌تر می‌شود.
• نرم‌افزار وی ری – Vray واقعی‌ترین تصاویر را ارائه می‌دهد و در این زمینه تقریباً بی‌رقیب است. اگر هدف شما قرار دادن مشتری در فضای واقعی طرح نهایی است، وی ری به کمک‌تان می‌آید. کیفیت تصویر خصوصیتی است که به وضوح و در نگاه اول به چشم می‌آید. پس اگر می‌خواهید حاصل تلاش و خلاقیتی که به خرج داده‌اید به خوبی دیده شود، از امکانات نرم‌افزار وی ری – Vray غافل نشوید.
• اگر یک معمار قرار باشد فقط با دو ابزار کار کند، آنها سایه و نور خواهند بود. نور و سایه و چگونگی اعمال آن در تصویر، برای فهم و درک یک طرح معماری بسیاری حیاتی هستند.
• از آنجا که وی ری پرکاربردترین پلاگین از نوع خود در دنیاست، یادگیری و بالا بردن مهارت کار با آن می‌تواند به شما در هر جای دنیا کمک کند. در حقیقت اگر شغل شما به طراحی با نرم‌افزار مربوط است، یاد گرفتن و به کار بردن نرم‌افزار وی ری – Vray جزو بایدها محسوب می‌شود.

سخن آخر

شاید تصور کنید یاد گرفتن وی ری و کسب مهارت کار با آن مشکل است. البته این موضوع پیچیدگی‌هایی دارد. اما دوره‌های آموزشی حضوری و مجازی و حتی فیلم‌های آموزشی وی ری به وفور و سهولت پیدا می‌شود. وی ری کار طراحی را چنان جذاب می‌کند که ناخودآگاه اشتیاق شخص برای امتحان دستورات مختلف آن بیشتر می‌شود و به همین دلیل، یادگیری آن اصلاً خسته‌کننده نیست.