تدوین برنامه تأمین مسکن شهر تهران با رویکرد بازآفرینی شهری
به گزارش ساختمان آنلاین: سازمان نوسازی شهر تهران در واکنش به خبر “کمکاری سازمان نوسازی شهری در احیای بافتهای فرسوده تهران/پیشنهاد ساخت نهضت ملی مسکن در بافت فرسوده” نوشت:
فرونشست زمین در تهران:
پدیده فرونشست زمین، ناشی از تحولات صورتگرفته در دشت جنوبی و غربی تهران است؛ این اتفاق که اثرات آن در سالهای اخیر در محدوده قانونی شهر تهران ظاهر شده است، به دلیل کاهش میزان بارش، پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و برداشت و مصرف بیرویه آب در مقیاس منطقهای و فراشهری رخ داده است. در نتیجه، با توجه به اختیارات قانونی و حوزه فعالیت شهرداری تهران، مقیاس مداخله و مواجهه با آن، بسیار گستردهتر از مسئولیتهای شهرداری تهران بوده و با سیاستگذاریهای کلان و اقدامات دستگاههای مسئول از جمله سازمان محیط زیست، شرکت آب منطقهای استان و سایر نهادهای ذیربط ارتباط پیدا میکند.
در خصوص سازمان نوسازی شهر تهران، مأموریتها و اختیارات این سازمان در ماده 111 قانون شهرداریها، اساسنامه مصوب شورای اسلامی شهر تهران و سایر مقررات و ضوابط قانونی ذکر شده و موضوعی که در آن رسانه محترم و به نقل از “رئیس محترم بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی” به عنوان کمکاری سازمان نوسازی شهر تهران ذکر شده است، اساساً هیچ ارتباطی با اختیارات، محدوده فعالیت و مأموریتهای این سازمان ندارد.
نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد:
مطابق با مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، 4428 هکتار بافت فرسوده مصوب در شهر تهران وجود دارد. از سال 1388 و با مجموعه تمهیداتی که در سازمان نوسازی شهر تهران برای نوسازی این محدودهها اتخاذ شده و حمایتهایی که از طرف دولت و شهرداری تهران برای تحقق این تمهیدات صورت گرفته است، نزدیک به 97 هزار پلاک (حدود 47 درصد از پلاکهای ناپایدار و کمدوام واقع در این محدودهها) اقدام به نوسازی کردهاند؛ اعطای پروانه رایگان از طرف شهرداری تهران، پرداخت تسهیلات بانکی ارزانقیمت توسط وزارت راه و شهرسازی، پیشبینی ضوابط تشویقی در طرح تفصیلی تهران و اتخاذ رویکرد تسهیلگری و راهاندازی دفاتر تسهیلگری در محلههای دارای بافت فرسوده برای اطلاعرسانی، ارتقای آگاهی مردم نسبت به ضرورت نوسازی و افزایش مشارکت مردم در نوسازی بافتهای فرسوده شهر تهران از جمله تمهیدات گفتهشده است که در این مدت به اجرا درآمده است.
علاوه بر این، از آنجا که این سازمان اعتقاد دارد موضوع نوسازی بافتهای فرسوده شهری از ماهیت چندبُعدی و یکپارچه برخوردار است، در سالهای اخیر و با هدف ارتقای کیفیت زندگی در محدودههای فرسوده شهر، اقدام به بهسازی قلمرو عمومی (از طریق 42 پروژه با مساحت 238 هزار مترمربع)، تأمین خدمات پشتیبان سکونت (از طریق 10 پروژه به مساحت 20 هزار مترمربع) و تعریف و اجرای بیش 30 پروژه توانمندسازی (با هدف آموزش، مهارتافزایی و بانکپذیری ساکنان) کرده است. مقایسه میزان پیشرفت برنامه نوسازی بافتهای فرسوده در شهر تهران و سایر شهرهای کشور مؤید کمیت و کیفیت عملکرد مجموعه مدیریت شهری تهران در این خصوص میباشد.
علاوه بر اقدامات صورتگرفته در این خصوص، سازمان نوسازی شهر تهران برنامه مشخصی را برای تداوم و توسعه فعالیتهای نوسازی و بازآفرینی شهری تا سال 1404 تنظیم کرده است که از جمله آنها میتوان به تدوین بسته تشویقی جدید و رفع موانع نوسازی (از جمله مسائل و مشکلات مالکیتی 40 هزار پلاک فرسوده) برای نیل به نوسازی سالانه 5 درصد و تأمین بخش قابل توجهی از مسکن مورد نیاز شهر تهران، توسعه محلات کمبرخوردار و تأمین سالانه ده درصد از کسری خدمات مورد نیاز ساکنان، بازآفرینی عرصههای ناکارآمد، رهاشده و بلااستفاده از طریق اجرای پروژههای ارزشآفرین و تولید مسکن استطاعتپذیر در آنها اشاره کرد.
نهضت ملی مسکن در بافت فرسوده:
موضوع دیگری که در گزارش آن خبرگزاری محترم مورد اشاره قرار گرفته است، مربوط به تولید مسکن در بافت فرسوده ذیل نهضت ملی مسکن است. در این خصوص، لازم به یادآوری است که پس از ابلاغ “قانون جهش تولید مسکن”، سازمان نوسازی شهر تهران “برنامه تأمین مسکن شهر تهران” را مبتنی بر رویکرد بازآفرینی شهری تهیه کرده و به سمع و نظر و تأیید مدیریت شهری و دستگاههای مسئول در وزارت راه و شهرسازی رسانده است. براساس این برنامه، بخش عمده نیاز شهر تهران به مسکن (و به ویژه مسکن استطاعتپذیر) از طریق نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد (سکونتگاهی و غیرسکونتگاهی) و مابقی نیز با نوسازی پلاکهای ناپایدار واقع در سایر بخشهای شهر تأمین خواهد شد. بر اساس این برنامه، تأمین نیاز شهر تهران به مسکن مورد نیاز مستلزم مجموعهای از اقدامات کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت است که باید توسط دستگاههای متولی پیگیری شده و به سرانجام برسند. شایان ذکر است بخشی از این اقدامات در حال حاضر توسط شهرداری تهران در حال پیگیری بوده و بخشی دیگر نیز در مفاد توافق و تفاهم مشترک شهرداری با وزارت راه و شهرسازی قرار گرفتهاند و با امضای این تفاهمنامه، امکان همکاری و همافزایی دولت و شهرداری تهران برای پیشبرد برنامه مسکن شهر تهران فراهم خواهد شد.
کیفیت ساخت در فرآیند نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد:
در بخش پایانی خبر منتشرشده، به نقل از سرکار خانم زهرا نژادبهرام، عضو محترم سابق شورای اسلامی شهر تهران، عنوان شده است که 40 درصد از ساختوسازهای بافت فرسوده فاقد کیفیت مطلوب هستند. در ارتباط با این موضوع، باید خاطرنشان نمود که ساختوسازهای صورتگرفته در کل شهر (و به تبع آن، در محدودهبافتهای فرسوده) تابع مقررات ملی ساختمان بوده و با نظارت سازمان نظام مهندسی انجام میشود. شایان ذکر است هیچ پژوهش یا گزارش مستندی در مورد مطلوبیت کیفیت ساخت در بافتهای فرسوده تهران وجود ندارد.