کاهش شدید توان خانه اولی‌ها برای خرید مسکن
گسترش نیوز: کاهش تقاضاهای مصرفی در بازار مسکن به دلیل نرخ بالای آن می‌تواند منجر به تشدید رکود بخش مسکن شود، مگر اینکه با استفاده از سیاست هایی برای کاهش هزینه نهایی مسکن و اصلاح قانون پیش فروش ساختمان، این مشکل برطرف شود.
سال ۹۸ در حالی سپری شد که بازار مسکن در شهر تهران با رکود سنگینی در معاملات همراه بود. رکودی که به نظر می‌رسد در سال گذشته شدیدتر شده و می‌تواند بر تولید مسکن در این شهر تاثیر بگذارد. بررسی گزارش‌های مختلف بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در شهر تهران نشان می‌دهد، از سال ۹۲ تاکنون، سال ۹۸ تنها سالی بوده است که تعداد معاملات صورت گرفته در شهر تهران کمتر از ۱۰۰ هزار معامله بوده است. لازم به ذکر است در حالی که از سال ۹۲ تا ۹۷ به صورت میانگین، ۱۵۳ هزار معامله در سال صورت گرفته، در سال ۹۸ فقط ۸۴ هزار معامله انجام شده است که نشان از رکود شدید بازار معاملات مسکن بوده است.
افزایش شدید نرخ مسکن در سال ۹۷ و ۹۸
از منظر قیمتی نیز، در حالی که از سال ۹۲ تا ۹۶ یک ثبات قیمتی در بازار مسکن شهر تهران حاکم بود، سال ۹۷ و ۹۸ قیمت‌ها افزایش شدیدی پیدا کرد. مقایسه متوسط نرخ یک متر مربع مسکن در شهر تهران در ۱۱ ماهه سال ۹۸، نسبت به زمان مشابه در سال ۹۵ نشان از سه برابر شدن نرخ مسکن در شهر تهران می‌دهد. همچنین در حالی که متوسط نرخ مسکن در تهران در سال‌های ۹۳ تا ۹۶ از سقف ۵ میلیون تومان تجاوز نکرد، با یک رشد سریع در سال ۹۸ به بیش از ۱۳ میلیون تومان برای هر متر مربع واحد مسکونی رسید.
کاهش شدید توان خانه اولی‌ها برای خرید مسکن
به نظر می‌رسد افزایش شدید نرخ مسکن در دو سال اخیر در مقایسه با توان خرید خانواده ها، نتیجه‌ای جز خروج تقاضاهای مصرفی از بازار موثر مسکن در شهر تهران به دنبال نداشته است. البته در این بین باید بین تقاضاهای مصرفی خانه اولی‌ها و افرادی که به دنبال تبدیل به احسن کردن واحدهای خود بوده اند، تمایز قائل شد. زیرا خانه اولی ها، معمولا پس انداز مناسبی برای صاحب خانه شدن ندارند، در حالی که افرادی که مالک مسکن بوده اند، تورم رخ داده به نرخ واحد مسکونی آنها نیز اثر گذاشته و در نتیجه توان حضور در بازار مسکن و تبدیل به احسن کردن مسکن خود را دارند.
البته باید اشاره کرد دولت هم فرصت ۶ سال‌های را برای استفاده از روش‌های مختلف برای خانه دار کردن، خانه اولی‌ها از دست داد. صندوق پس انداز مسکن یکم هم آن چنان در این مسیر موفق نبود و از ابتدای فعالیت خود کمتر از ۱۲۰ هزار خانه اولی را صاحب خانه کرد.
خروج تقاضاهای سفته بازانه از بازار مسکن
همچنین باید به خروج تقاضاهای سفته بازانه از بازار مسکن اشاره کرد. ماجرا از این قرار است که هر چند بازار مسکن همواره بازاری مطمئن و بدون ریسک بوده است، ولی بخشی از تقاضاهای سفته بازانه که انتظار بازدهی کوتاه مدت بیشتری را دارند، از بازار مسکن کوچ کرده و بازارهای موازی دیگر به‌خصوص بازار سهام را برای خود انتخاب کرده‌اند.
کاهش تولید مسکن بر اثر کاهش تقاضا
این نگرانی وجود دارد که این کاهش تقاضاهای موثر بازار مسکن بر روند تولید مسکن اثر منفی بگذارد. به‌خصوص اینکه تولید مسکن به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد که وابستگی بسیار پایینی به واردات دارد، می‌تواند نقش مهمی در رونق سایر بخش‌های کشور داشته باشد.
از طرفی نیاز مسکن یک نیاز اساسی و غیر قابل جانشین است و در صورتی برنامه‌ریزی برای کاهش نرخ تمام شده مسکن، خانواده‌های بسیاری متقاضی خرید مسکن خواهند بود. کما اینکه در ثبت نام طرح اقدام ملی در سه ماهه پایانی ۹۸، این اتفاق افتاد.
حمایت از عرضه و تقاضا با تاخیر در دریافت هزینه زمین
مهدی غلامی کارشناس مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس درباره راهکارهای خروج از رکود بخش مسکن گفت: دولت می‌تواند از سیاستگذاری صحیح در بخش تولید و عرضه مسکن استفاده کند تا خانواده‌ها را نیز صاحب خانه نماید. وزارت راه و شهرسازی می‌تواند هزینه زمین را بعد از تحویل دادن واحدهای مسکونی به متقاضیان و به صورت اقساط دریافت کند. هزینه ساخت نیز توسط متقاضیان و متناسب با پیشرفت پروژه به سازندگان پرداخت شود. بدین صورت خانواده‌های مستاجر بسیاری می‌توانند صاحب خانه شوند. در این صورت دولت با تاخیر در هزینه دریافت زمین، تسهیلاتی را فراهم کرده است که عمده هزینه مسکن را پوشش داده است. در این روش هزینه و فشار خاصی بر دولت برای تسهیل در خانه دار شدن مردم به وجود نمی‌آید.
وی افزود: در این سیاست پیشنهادی، هم تولیدکننده هزینه اولیه بسیاری را برای تهیه زمین نمی‌پردازد و هم واحدهای ساخته شده بدون متقاضی نمی‌ماند، بنابراین انگیزه بسیاری برای تولید وجود دارد. ضمنا از آنجایی که سازندگان مالک واحدهای نوساز نیستند و متناظر با هر واحد یک مصرف‌کننده واقعی وجود دارد که مسکن را با نرخ تمام شده دریافت می‌کند، واحدی در انتظار افزایش قیمت‌ها در آینده خالی نمی‌ماند.
منبع: گسترش نیوز
