معمار:
محمد رضا نیکبخت
موقعیت:
تهران
دسته بندی:
خانه
معرفی و بررسی معماری مجتمع مسکونی نیاوران
اختصاصی ساختمان آنلاین: مجتمع مسکونی نیاوران معروف است به ساختمانی که حتی یک درخت برای ساختن آن قطع نشد. شاید در شرایط امروز آب و هوایی، و در گیرودار نابودی یک شبهی باغ های تهران، همین یک جمله کافی باشد تا احترام عمیقی برای طراح این ساختمان قائل شویم.
محمدرضا نیکبخت، کارشناس ارشد مهندسی معماری از دانشگاه شهید بهشتی، طراح این پروژه بوده است. پروژهای ساخته ی شرکت زندیگان، که به عنوان شاهکاری از تلفیق المان های معماری ایرانی و معماری مدرن شناخته شده و در سال ۲۰۱۲ جزو منتخبین سایت جامعه ی جهانی معماران قرار گرفته است.
ساختمان مسکونی نیاوران، در زمینی مجاور خیابان نیاوران، در منطقه ی شمیران بنا شده است. منطقه ای که در دامنه ی البرز قرار گرفته است و با وجود ساخت و سازهای فراوان، همچنان فضای سبز و درختان کهنسال بسیاری دارد و جزو مناطق ییلاقی تهران به شمار میرود.
هنگام شروع پروژه ی مجتمع مسکونی نیاوران، ۱۲۰ اصله درخت حدوداً ۶۰ ساله در این زمین وجود داشت. شهرداری مجوز قطع ۴۵ درخت را، که در محدوده ی ۶۰ درصد قرار گرفته بودند، صادر کرده بود، اما مشاور پروژه مالک را قانع کرد که با کاهش زیربنا از ۱۳۰۰۰ به ۱۱۰۰۰ متر مربع، همه ی این درختان کهنسال و با ارزش را حفظ کند. حاصل ساختمانی شد که طراحی و زیبایی بینظیر آن از افتخارات معماری ایران به شمار میرود.
مجتمع مسکونی ویژگی های منحصر به فرد فراوانی دارد که به آنها اشاره میکنیم:
معماری این مجتمع ارگانیک است، یعنی خود را با طبیعت پیرامون سازگار کرده و آن را تخریب نکرده است. در این نوع معماری شکل ها و فرم ها نامنظم به نظر میرسند و شبیه خطوط موجود در طبیعت هستند. به این ترتیب ساختمان در محیط ادغام میشود و حسی از آرامش و نزدیکی به طبیعت در بیننده برمی انگیزد. در محل حضور درخت ها، فرم بنا تورفتگی دارد؛ حیاط مرکزی نیز به سبب همین حضور، با اشکال نامنظم هندسی طراحی شده است.
واحدهای مسکونی به صورت دایرهای بنا شده اند تا بهترین استفاده از نور و تهویه ی مطبوع صورت گیرد. راه پله های نیمه باز و منحنی، حس و حال حرکتی سیال به ساختمان می بخشند و امکان دید به محوطه را فراهم می آورند.
به این ترتیب یکی از اصول مهم معماری ایرانی نیز در این بنا رعایت شده است: اصل محرمیت یا رعایت حریم خانه. واحدهای مسکونی به گونه ای طراحی شده اند که درهای ورودی رو به هم باز نمیشوند و پنجره ها به یکدیگر دید ندارند. در این ساختمان استفاده ی هوشمندانه ای از مواد و مصالح مدرن صورت گرفته است.
حیاطی که به زیبایی با سنگ ها فرش شده است، حوض های سنگی دایره ای شکل، چوب ها و سنگ ها، نرده ها و ناودان های آهنی سیاه در نمای ساختمان، انتخاب بلوک های شیشه ای که علاوه بر تأمین نور، خاصیت پوشانندگی و حفظ حریم نیز دارند، همه و همه در خدمت تم بنا هستند.
به گزارش ساختمان آنلاین: در معماری این ساختمان به جزئیات توجه فراوانی شده است، برای نمونه میتوان به طراحی سقف لابی اشاره کرد که شاخ و برگهای نقوش ایرانی را دارد و یا باغچه ها و زمین چمنکاری شده که با خطوط نرم طراحی شده‌اند. ویژگی دیگر معماری این ساختمان، «شفافیت و کاستن از ماده و افزودن به فضا» است اصلی که در معماری اصیل ایرانی وجود داشته است و در طراحی محمدرضا نیکبخت رعایت شده است. در بنای مجتمع مسکونی نیاوران شرایط اقلیمی، با تعبیه کردن سایبان های افقی که از ورود بیش از حد نور جلوگیری میکنند، در نظر گرفته شده است.
این ساختمان ۵ طبقه ی ۶ واحدی و جمعاً ۳۰ واحد مسکونی با متراژهای ۸۰ تا ۳۰۰ متری دارد. سالن اجتماعات و دفتر مدیریت ساختمان در طبقه ی همکف قرار گرفته است؛ طبقه ی منفی یک پارکینگ و انباری واحدها را شامل می شود و در طبقه ی منفی دو، سیستم گرمایشی، استخر، سونا، اسپا spa و سالن ورزشی تعبیه شده است.
مجتمع مسکونی نیاوران، ساختمانی بسیار لوکس است و تمام امکانات رفاهی یک ساختمان مدرن را دارد. اما برای تأمین چنین رفاهی، بافت طبیعی اطراف نابود نشده است؛ بلکه ساختمان در پیوند با طبیعت، محیطی آرامشبخش برای زندگی فراهم میآورد و خود را از بهم ریختگی ها و ناهنجاری های معماری امروز تهران جدا نگه می دارد.
این روزها و با روند روزافزون آلودگی، به نظر میرسد احترام به طبیعت و حفظ پوشش گیاهی باقیمانده در شهر، تنها راه بقای ما و تهران است و محمدرضا نیکبخت به عنوان یک مهندس خلاق و متعهد، راه زیبایی برای پاسداری از این حجم سبز پیدا کرده است.
