کلاه ایمنی
وسایل حفاظت فردی شامل لباس کار، پیش بند، کلاه ایمنی، کلاه کار، سربند، انواع ماسک، عینک ایمنی، گوشی حفاظتی، کمربند ایمنی، دستکش های ایمنی و حفاظتی، کفش ایمنی، چکمه های حفاظتی و انواع دیگری از لوازم هستند که موجب حفظ سلامتی کارگران از خطرات و بیماری ها در محیط های کاری می شوند. این بار به ویژگی های یک کلاه ایمنی مناسب می پردازیم. 
● کی از کلاه ایمنی استفاده کنیم؟
در مواقعی که احتمال افتادن اشیا از بالا و برخورد آنها با سر وجود داشته باشد و یا اینکه احتمال برخورد سر با موانعی در محیط کار باشد و نیز هنگامی که کارگر در نزدیک قسمت های برق دار کار می کند، استفاده از کلاه ایمنی و حفاظت از سر الزامی است.
انواع کلاه ایمنی
به طور کلی کلاه های ایمنی به سه دسته تقسیم می شوند:
▪ دسته اول (Class A): این کلاه ها برای مصارف عمومی استفاده می شوند. در برابر ضربه مقاومت و محافظت خوبی دارند اما در برابر جریانات الکتریکی درجه حفاظت شان پایین است. از این گروه کلاه ها بیشتر در عملیات معادن، ساختمان سازی، کارخانجات و صنایع مشابه استفاده می شود.
▪ دسته دوم (Class B): این کلاه ها برای کسانی پیشنهاد می شود که در محیط هایی با جریانات الکتریکی بالا کار می کنند. این کلاه ها در برابر ضربات ناشی از سقوط اشیا، شوک الکتریکی ولتاژ بالا و سوختگی مقاوم اند.
▪ دسته سوم (Class C): کلاه های این دسته وزن سبکی دارند و برای محافظت های محدود پیشنهاد می شوند. این نوع کلاه ایمنی، سر کارکنان را در برابر ضربات ناشی از برخورد با اشیای ثابت محافظت می کنند ولی در برابر سقوط اشیا و یا شوک الکتریکی مقاومتی ندارند.
۱۲نکته درباره کلاه ایمنی
۱) هر وسیله حفاظت فردی باید مطابق با استانداردها و شرایط خاصی ساخته شود تا در هنگام استفاده، فرد را از خطرات حفظ کند. کلاه ایمنی استاندراد نیز باید در برابر برخورد با اشیا مقاوم باشد، توانایی جذب ضربات را داشته باشد و آنها را به سر فرد انتقال ندهد.
۲) کلاه ایمنی باید ضدآب و کندسوز باشد.
۳) برای آنکه کلاه کاملا روی سر قرار بگیرد و در جای خود محکم باشد لازم است بند ها و تسمه هایی داشته باشد که فاصله این بندها از جدار داخلی کلاه بین ۱ تا ۴/۱ اینچ معادل ۱۸/۳ تا ۵۴/۲ سانتی متر باشد.
۴) کلاه ایمنی باید دارای برگه مشخصاتی باشد که در آن نام کارخانه سازنده و گروهی که کلاه در آن قرار می گیرد و نیز استاندارد تاییدکننده آن آمده باشد. در آمریکا سال ۱۹۹۴ به بعد تمام کلاه های ایمنی باید دارای استاندارد ANSI باشند.
۵) معمولاً وزن کلاه ایمنی به طور کامل از ۴۰۰ گرم تجاوز نمی کند. کلاه باید از مواد غیرقابل احتراق ساخته شده و در مقابل جریان برق عایق باشد.
۶) به منظور حفاظت سر، صورت، پشت و گردن دور تا دور کلاه ایمنی باید لبه دار باشد.
۷) برای کار در فضای نسبتا کوچک و تنگ کلاه باید کوتاه بوده و در صورت لزوم فاقد لبه باشد.
۸) کلاه هایی که در فضای خیلی مرطوب مورد استفاده قرار می گیرند باید از نظر رطوبت غیر قابل نفوذ باشند.
۹) نوارها و چرم داخل کلاه باید به سهولت قابل تعویض باشند.
۱۰) برای استفاده از کلاه ایمنی که متعلق به شخص دیگری بوده باید قبلاً داخل آن ضدعفونی شده و در صورت لزوم چرم و نوارهای داخل آن تعویض شود.
۱۱) کارکنانی که دارای موهای بلند هستند، به خصوص کارکنانی که با ماشین کار می کنند و یا در جوار آن مشغول کار هستند باید به وسیله سربند و یا وسیله حفاظتی دیگری موهای سر خود را کاملاً بپوشانند.
۱۲) سربند کارکنانی که در مقابل آتش و یا جرقه و یا مواد مذاب و یا امثال آن کار می کنند باید از جنسی تهیه شده باشد که به آسانی آتش نگیرد و در مقابل شستن و ضدعفونی کردن به وسیله ترکیبات صنعتی مقاومت کافی داشته باشند.
نکاتی جالب در خصوص کلاه ایمنی :
معمولا تعریف رنگها درون کارگاهی و سازمانیست و یا الزام کارفرماست و در دستورالعمل تجهیزات حفاظت فردی شهرداری تهران به صورت پیشنهادی چنین آمده است:
۱_مهندس =سفید
۲_تکنسین =قرمز
۳_کارگر =زرد
۴_ مهمان= سبز
ص_۹ دستورالعمل مذکور
در دسته بندی دیگری آمده است:
۱_ ایمنی =زرد
۲_آتش نشانی =قرمز
۳_ بهره برداری= سفید
۴_ تعمیرات =آبی
۵_ خدمات فنی= سبز
۶_ واحدهای غیرفنی وافراد میهمان =نارنجی
۷_ پیمانکاران =خاکستری
بهتر است در سایتهای بزرگ راهنمای رنگ کلاه ها در ورودی سایت نصب شود.ضمنآ گرید و رده افراد در سایت با تعداد خط های مشخص مثلا ۱ تا ۳ خط نظیر درجات ارتشی مشخص شود.
لازم است بدانید:
اخیرأ به اشتباه استفاده از کلاه های BUMP CAP ( که مشابه کلاه های معمولی ولی با یک کاسه پلاستیکی در داخل آن میباشد.) در کارگاههای ساختمانی مرسوم شده ولی این کلاه ها فقط محافظ پوسته سر در مقابل پارگی حاصل ار برخورد با اجسام نوک تیز بکار میرود.اما توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که از این نوع کلاه ها نمیتوان به عنوان جایگزینی برای کلاه های ایمنی استفاده نمود، زیرا آنها نمیتواننداز سر در مقابل ضربات با نیروی شدید و یا نفوذ اجسام نوک تیز محافظت نمایند.
کلاه ایمنی دارای استانداردهای ضربه و نفوذ پذیری است و باید دارای تآییدیه مرکز تحقیقات وزارت کار باشد.
