نرم افزار ArchiCAD ؛ کاملترین ابزار برای طراحان و معماران
از جمله نرم افزارهایی که به صورت اختصاصی برای مهندسان و دانشجویان رشته مهندسی عمران و معماری ایجاد شده است، میتوان به نرم افزار آرشیکد اشاره کرد. به دلیل آنکه نرم افزار ArchiCAD امکانات گستردهای در اختیار کاربران خود قرار میدهد، بین دانشجویان رشتههای ذکر شده و همچنین سایر افراد متخصص در حوزهی طراحی و نقشهکشی، از محبوبیت بالایی برخوردار است. از دیگر دلایل محبوبیت بالای نرم افزار ArchiCAD میتوان به قابلیت شهود سه بعدی، قابلیت تغییر و تنظیم نور با توجه به ساعات شبانه روز و قابلیت تحلیل اطلاعات ساختمانی اشاره کرد.
همچنین، از دیگر نکات قابل توجه دربارهی نرم افزار آرشیکد، باید در نظر گرفته شدن امکاناتی مانند دیوار، سقف و… به صورت پیش فرض در نرم افزار را نیز نام برد. در این نرم افزار، اجزای اساسی یک ساختمان مانند درب و پنجره به صورت یک ابزار در اختیار کاربر قرار داده شده است و برای استفاده از این امکانات، تنها کافیست که کاربر آنها را با توجه به محاسبات و نیاز خود تغییر اندازه داده و جایگذاری کند.
اینها تنها گوشه ای از قابلیتهای فوقالعادهی نرم افزار ArchiCAD هستند. این نرم افزار هر آنچه را که برای انجام یک طراحی کامل نیاز خواهید داشت، در اختیار شما قرار میدهد. برای آشنایی بیشتر با آرشیکد، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
عناوین مقاله
در این مقاله قصد داریم تا در ارتباط با موضوعات و عناوین زیر به بحث و بررسی بپردازیم:
- معرفی و تاریخچهای از نرم افزار آرشیکد؛
- سیر تکاملی ArchiCAD؛
- آرشیکد؛ مجموعهای از بسیاری نرم افزارهای کاربردی؛
- ارتباط آرشیکد با نرم افزار CAD دو بعدی و نرم افزارهای شبیه سازی سه بعدی؛
- قابلیت Rendering طرحها و نقشهها؛
- همپوشانی نرم افزار ArchiCAD با نرم افزارهای نشر رومیزی؛
- برخورداری از قابلیتهای نرم افزارهای مدیریت اسناد؛
- برخورداری از امکانات و ویژگیهای لازم برای شبیه سازی دادههای ساختمانی یا BIM؛
- معرفی BIM به عنوان یک متدولوژی برتر جهت شبیه سازی دادههای ساختمانی؛
- ویژگیهای نرم افزار آرشیکد؛
- Smart Objects؛
- قابلیت انجام طراحی به صورت گروهی؛
- قابلیت تبادل دادهها بین حوزهها و رشتههای مختلف؛
- طراحی آسان پلکان با نرم افزار ArchiCAD ؛
- طراحی دقیق نردهها با کمک آرشیکد؛
- تعبیه ابزار CineRender در آرشیکد؛
- تشخیص چگونگی قرارگیری اجزای مختلف طرح نسبت به یکدیگر؛
- افزونههای جانبی برنامهی آرشیکد؛
- جمعبندی.
معرفی و تاریخچهای از نرم افزار آرشیکد
نرم افزار ArchiCAD ، یک نرم افزار در حوزهی CAD است که در شبیه سازی اطلاعات ساختمانی کاربرد گستردهای دارد. همانطور که ذکر شد، از این نرم افزار برای مدل سازی و شبیه سازی در حوزهی BIM استفاده میشود و این قابلیت برای لپتاپ و کامپیوترهای ویندوز و مکینتاش گسترش یافته است. با استفاده از آرشیکد میتوان تمامی نکات و جزئیات لازم از نظر زیباشناختی و اصطلاحا آئستیک و همچنین نکات فنی و مهندسی را در طراحی خود اعمال و پیاده سازی کرد.
سیر تکاملی نرم افزار آرشیکد
شاید بتوان اولین سالی که نرم افزار ArchiCAD انتشار یافت را سال 1982 دانست. در این سال ArchiCAD برای Apple Macintosh توسعه یافته و راه اندازی شد. در سال 1987 شرکت مجارستانی Graphisoft مفهوم تازهای به نام ساختمان غیرحقیقی یا مجازی را ارائه کرد. مفهومی که موجب تحولی عظیم در چگونگی طراحیهای ساختمانی در رشتههای معماری و عمران شد. به همین خاطر بسیاری از افراد صاحب نظر در حوزهها و رشتههای ذکر شده، این نرم افزار را به عنوان مبدع و آغازگر شبیه سازی دادههای ساختمانی میدانند.
آرشیکد، به عنوان اولین محصول در حوزهی نرم افزارهای CAD شناخته میشود که برای کامپیوترهای شخصی، و نه صرفا استفادههای سازمانی و اداری، گسترش یافته است. همچنین، نرم افزار ArchiCAD که دارای قابلیتهای گستردهای نظیر ایجاد و ساخت ابعاد و حجمهای مختلف در سه بعد است، به عنوان اولین محصول در حوزهی BIM شناخته میشود. از جمله ویژگیهای کلیدی که آرشیکد را نسبت به سایر نرم افزارهایی که در این حوزه فعالیت میکنند متمایز کرده است، میتوان به قابلیت ذخیرهسازی حجم وسیعی از اطلاعات و دادهها در مدل سه بعدی مورد نظر اشاره کرد. توانایی ذکر شده موجب شده است که این نرم افزار در صنعت طراحی ساختمان و محیطهای شهری و غیرشهری تحول و انقلابی را پدید بیاورد.
آرشیکد؛ مجموعهای کامل از بسیاری نرم افزارهای کاربردی
اگر بخواهیم نگاهی کلی به نرم افزار آرشیکد داشته باشیم، میتوان نرم افزار ArchiCAD را به عنوان مجموعهای کامل جهت طراحی و مدل سازی در حوزهی BIM یا Building information Model دانست. این نرم افزار قابلیتها و افزونههای بسیاری را در اختیار کاربر قرار میدهد که برای انواع طراحی دو بعدی و سه بعدی، شهودی کردن اطلاعات و ارائهی سایر اطلاعاتی که به درک بیشتر نقشه کمک میکنند، بسیار ضروری هستند.
افزونهها و تواناییهای ذکر شده به دانشجویان، معماران، نقشه بردارها و سایر افراد متخصص در این حوزه کمک میکند تا شبیه سازی اطلاعات ساختمانی را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. یکی دیگر از قابلیتهای منحصر به فرد آرشیکد، ترکیب شدن آن با سایر نرم افزارهای این حوزه است. این ویژگی باعث میشود که کاربر از یادگیری و کار با بسیاری از نرم افزارهای مشابه بی نیاز شود و بتواند تمامی الزاماتی که باید در طراحی یک نقشهی خوب در نظر گرفته شود را با استفاده از نرم افزار آرشیکد پیاده سازی کند.
در همین رابطه برای آن که با تواناییهای نرم افزارArchiCAD بیشتر آشنا شوید، در ادامه، به بخشی از نرمافزارهایی که آرشیکد با آنها همپوشانی کاملی دارد، اشاره خواهیم کرد.
ارتباط آرشیکد با نرم افزار CAD دو بعدی و نرم افزارهای شبیه سازی سه بعدی
نرم افزار آرشیکد برای رفع تمامی نیازهای کاربران خود، همپوشانی کاملی با نرم افزار CAD دو بعدی دارد. این همپوشانی به گونهای است که اگر کاربر تسلط کافی به آرشیکد داشته باشد، میتواند از ابزارهای موجود در آن، به راحتی برای نقشهکشی استفاده کرده و به یک خروجی کامل و دقیق، از نظر جزئیات، دست یابد.
علاوه بر این، از دیگر قابلیتهای آرشیکد، برخورداری این نرم افزار از امکانات نرم افزارهای شبیه سازی سه بعدی است. نرم افزار ArchiCAD ، به کاربر اجازه میدهد تا انواع گوناگونی از ساختمان و حجمهای سه بعدی بسیار قدرتمند را طراحی کند. از همین رو، باید گفت که آرشیکد با داشتن امکانات نرم افزاری فوقالعاده، میتواند بسیاری از نیازهای کاربران خود در زمینه طراحی و نقشهکشی را برطرف کند.
قابلیت Rendering طرحها و نقشهها
از دیگر ویژگیهایی که موجب محبوبیت بالای نرم افزار ArchiCAD شده است، برخورداری از امکانات و افزونههای نرم افزار رندر در معماری است؛ این ویژگی موجب بصری سازی دادهها و افزایش قابلیت درک آنها میشود.
جالب است بدانید که این روزها استفاده از نرم افزارهای سه بعدی جهت Rendering به عنوان پیش نمایشی از طرح مورد نظر، بسیار معمول و رایج شده است. استفاده از ابزار Rendering موجب میشود تا طرح ایجاد شده در سه بعد، از نظر شهودی قابل فهمتر شده و درک آن برای بسیاری از افراد آسانتر گردد. همچنین با ایجاد یک مدل واقعی و مشاهدهی طرح در سه بعد، میتوان بسیاری از نکات و جزئیات فراموش شده در طرح را متوجه شد و جهت رفع آنها اقدام کرد. لذا نرم افزار آرشیکد با در اختیار قرار دادن امکانات بصری سازی طرحهای سه بعدی، به بینندگان و کاربران خود این اجازه را میدهد تا ویژگیهای طراحی، مواد مورد نیاز و سایر موارد مهم را به صورت واقعی و پیشرفتهتری مشاهده و بررسی کنند.
همپوشانی آرشیکد با نرم افزارهای نشر رومیزی
در صورتی که بخواهیم متنهایی با صفحه آرایی و ساختار منظم و سازمان یافته تهیه کنیم، نرم افزارهای نشر رومیزی کمک شایانی به ما میکنند. این نرم افزارها با توجه به امکانات گستردهای که دارند به کاربران خود این امکان را میدهند تا با استفاده از نرم افزار ArchiCAD به چاپ و طراحی پوستر، کارت ویزیت و… بپردازند. همچنین نرم افزارهای Desktop Publishing، با ویژگیهایی که دارند، کمک میکنند تا متونی که باید در کنار نقشهها و طراحیهای مختلف الصاق شوند، با نهایت دقت و کیفیت در محل مورد نظر قرار بگیرند. نرم افزار آرشیکد با داشتن چنین ابزار قدرتمندی در ساختار و امکانات خود، به کاربر این اجازه را میدهد تا طرحهای چاپی خود را با ظرافت و دقت زیادی پیادهسازی کند.
برخورداری نرم افزار آرشیکد از امکانات نرم افزارهای مدیریت اسناد
بدون شک یکی از چالشهای هر پروژهی عظیمی، جمعآوری دقیق و منظم دادهها و اطلاعات است. برای فائق آمدن بر چنین مشکلاتی، نرمافزارهای بسیاری در حوزههای مدیریت اسناد و اطلاعات گسترش و توسعه یافتهاند. با استفاده از چنین نرم افزارهایی میتوان اطلاعات، فایلها و دادههای مختلف را طبقهبندی کرد و یک آرشیو منظم و مدون از اطلاعات در اختیار داشت.
همچنین یکی از دیگر قابلیتهای کلیدی چنین نرم افزارهایی، حفظ امنیت دادهها است. لذا شما با استفاده از نرمافزارهای مدیریت اسناد، ضمن طبقهبندی و منظم کردن اطلاعات و دادهها، از سرقت و در امان ماندن دادههای کلیدی خود خاطر جمع خواهید بود. نرم افزار آرشیکد با داشتن چنین قابلیتی کمک شایانی به کاربران خود جهت سازماندهی کدها، اطلاعات و دادههای گوناگون کرده است. با استفاده از نرم افزار ArchiCAD ، از یک نرم افزار جداگانه برای طبقهبندی اطلاعات و دادههای خود، بی نیاز خواهید بود. همچنین شما میتوانید ضمن حفظ امنیت دادههای خود، به آنها حتی از راه دور نیز دسترسی داشته باشید و نسخههای Backup متعددی از اطلاعات خود بگیرید.
برخورداری از امکانات و ویژگیهای لازم برای شبیهساز دادههای ساختمانی یا BIM
همانطور که پیشتر ذکر کردیم، از نرم افزار آرشیکد بهطور گستردهای جهت مدل سازی و شبیهسازی در حوزهی BIM استفاده میشود. با توجه به این موضوع قصد داریم در ادامه اطلاعات مختصری در خصوص مدل سازی در حوزهی ساختمان که اصطلاحا به آن BIM گفته میشود، بدست بیاوریم.
معرفی BIM به عنوان یک متدولوژی برتر جهت شبیهسازی دادههای ساختمانی
BIM مخفف عبارت کامل Building Information Modeling است. این عبارت به معنای شبیهسازی اطلاعات ساختمانی است و تحت عنوان روشی که به معماران و نقشهکشها توانایی بصری کردن طرحهایشان را میدهد، شناسایی میشود. با استفاده از BIM (بیم)، افراد متخصص در حوزهی طراحی و نقشهکشی ساختمان، این توانایی را پیدا خواهند کرد تا تمامی اطلاعات مربوط به پروژهی خود را سازماندهی کنند و در کنار این مدیریت اطلاعات یک تصویر دیجیتالی از طرح و نقشهی خود ارائه دهند.
همانطور که در مقاله اشاره شد، نرم افزارهای CAD تنها قادر به ارائهی مدلهای دو بعدی و سه بعدی از طرح و نقشهی مورد نظر هستند. این در حالی است که سیستمهای BIM شامل دو بعد دیگر نیز میشوند؛ بعدهای زمان و هزینه. با استفاده از این قابلیت، کاربر قادر خواهد بود تا اطلاعات مربوط به زمانبندی پروژه و همچنین هزینههایی که ممکن است در طول طرح نیاز به تامین آن شود را پیشبینی کند.
همانطور که میدانیم برای پیشرفت هر پروژهای نیاز است تا افراد زیادی در قالب یک کار تیمی با یکدیگر برای هدفی مشترک همکاری کنند. نکتهی ضروری در این بین ایجاد تعاملی سازنده و همسو میان فعالیت بخشهای مختلف با یکدیگر است. بنابراین برای ایجاد هماهنگی و نظم میان کار هر بخش، نیاز به یک سیستم مدیریتی قوی است. از همین رو، BIM، به عنوان ابزاری قدرتمند جهت ایجاد نظم و مدیریتی سازنده و مفید شناخته میشود. غالبا در طرحهایی که با سیستمهای BIM شبیهسازی میشوند، اطلاعاتی نظیر مواد و محصولاتی که جهت اجرای پروژه نیاز است، گنجانده میشود.
همچنین اطلاعاتی نظیر تماس با منابع تامین کنندهی مواد و مصالح مورد نیاز و یا هندسه، خصوصیات و ویژگیهای مواد در سیستمهای BIM جهت مدیریت و سازماندهی همه جانبهی پروژه گنجانده میشود.
ویژگیهای نرم افزار آرشیکد
در ادامه قصد داریم به برخی از ویژگیهای ممتاز و شاخص نرم افزار آرشیکد بپردازیم.
Smart Objects
مشابه با یک ساختمان واقعی، در طراحی یک سازهی مجازی نیز اجزایی مانند دیوار، پنجره، مبلمان و… بکار گرفته میشود. یکی از قابلیتهای منحصر به فرد نرم افزار ArchiCAD ، تعبیه اجزای ساختمانی در آن و قراردادن آنها به صورت آماده و پیشفرض، در اختیار کاربر است. از جمله اجزای ساختمانی از پیش طراحی شده میتوان به سقف، درب و پنجره اشاره کرد.
این اجزا که به آنها Smart Objects نیز میگویند (چرا که توسط نرم افزار در اختیار کاربر قرار میگیرد)، این قابلیت را دارند تا توسط طراح شخصی سازی شوند. لذا فرد طراح یا نقشهکش این توانایی را خواهد داشت تا با توجه به نیاز خود و اندازهگیریهای انجام شده، این اجزای پارامتری را تغییر دهد و آنها را با توجه به نوع پروژه و طرح خود شخصیسازی کند.
همچنین نرم افزار ArchiCAD به کاربر این انتخاب را میدهد تا بر روی یک نمای مشخص به صورت یک بعدی یا دو بعدی کار کند. هرچند، مدل شبیه سازی شده در Database نرم افزار به صورت سه بعدی ذخیره میشود، ولی برنامه این قابلیت را در اختیار کاربر قرار میدهد تا هر زمانی که لازم است، مدل را به صورت دو بعدی از برنامه استخراج کند. از دیگر تواناییهای نرم افزار آرشیکد، قابلیت تنظیم اندازههای سایر اجزا، هنگامی که کاربر تنها یک جزء را تغییر میدهد است. هنگامی که کاربر اندازهی یکی از اجزا را در نرم افزار تغییر میدهد، نرم افزار این قابلیت را دارد تا با توجه به تغییرات صورت گرفته، سایر اجزا را نیز تغییر دهد و تناسب صحیحی میان آنها ایجاد کند.
قابلیت انجام طراحی به صورت گروهی
نرم افزار آرشیکد به معماران و طراحان پروژه این امکان را میدهد تا به صورت گروهی بر پروژهی مشترکی کار کنند. این توانایی اولین بار در نسخهی منتشر شده از نرم افزار ArchiCAD در سال 1997 مشاهده شد. همچنین از نسخهی به روزتر و کم خطاتر این قابلیت در آپدیتی که در سال 2013 منتشر شد، رونمایی گردید. با استفاده از این قابلیت، معماران و طراحان قادر خواهند بود که از طریق اینترنت با همکاری یکدیگر، به طراحی پروژهای مشترک بپردازند.
قابلیت تبادل دادهها بین حوزهها و رشتههای مختلف
از جمله قابلیتهای نرم افزار ArchiCAD ، میتوان به توانایی استخراج انواع فایلها در فرمتهای DWG، DXF، IFC، BCF و … اشاره کرد. در همین راستا شرکت سازندهی نرم افزار آرشیکد، یعنی Graphisoft، مفهوم جدیدی به نام Open BIM را در عرصهی تبادل دادههای طراحی و عمرانی بنیاد نهاد. با توجه به ویژگی Open BIM، کاربر قادر خواهد بود که اطلاعات و دادههای سه بعدی در سیستم BIM را بین رشتهها و حوزههای مختلف تبادل کرده و در آن حوزهها نیز از این اطلاعات استفاده کند. این ویژگی سبب شده است تا کاربران این امکان را داشته باشند که مدلها و طراحیهای ایجاد شده با فرمت BIMx را در برخی از پلتفرمهای دسکتاپ و موبایل با برنامهی BIMx مشاهده کند.
طراحی آسان پلکان با آرشیکد
شاید بتوان گفت یکی از دشوارترین کارها در طراحی یک ساختمان، طراحی مناسب و دقیق پلهها است. دلیل این دشواری را میتوان در پیچیدگی شکل پلهها جست و جو کرد. چرا که پلهها از بخشهای مختلفی نظیر زیر پله، جلوی پله و تیرهای پله ساخته شدهاند؛ همچنین این سازهها میتوانند به صورت یک ساختار واحد یا معلق باشند. نرم افزار آرشیکد برای حل کردن چنین مشکلی، ابزاری به نام Stair (پله) را در اختیار کاربر قرار داده است. کاربر با استفاده از این ابزار در نرم افزار ArchiCAD قادر خواهد بود تا پلکانی متناسب با طراحی خود انتخاب کرده و آن را در مدل سه بعدی خود لحاظ کند. با استفاده از نرم افزار آرشیکد و ابزار Stair، میتوان به راحتی هر یک از اجزای پلکان را طراحی نموده و با توجه مشخصات طراحی خود، آنها را شخصی سازی کرد.
طراحی دقیق نردهها با کمک آرشیکد
یکی از نکات مهم در طراحی نردهها، متناسب بودن آنها با سایر اجزای طراحی مانند پلکان، دیوارها، سقف و دالهای بتنی است. طراحی نردهها نیز همانند طراحی پلکان از پیچیدگی بالایی برخوردار است. به همین خاطر برای سهولت این کار، ابزاری به نام Railing Pattern را در این برنامه قرار داده شده است. این ابزار به شما کمک میکند تا طراحی نردهی خود را با توجه به مشخصات طراحی موردنیاز، شخصی سازی کنید.
تعبیه ابزار CineRender در آرشیکد
همانطور که قبلا ذکر کردیم، از دیگر ویژگیهایی که موجب محبوبیت بالای نرم افزار ArchiCAD شده است، برخورداری از امکانات و افزونههای نرم افزار رندر است. این ویژگی موجب بصری سازی دادهها و افزایش قابلیت درک و فهم آنها میشود. در همین راستا در آرشیکد ابزاری به نام CineRender برای کاربران قرار داده شده است. این ابزار به کاربر این اجازه را میدهد تا Renderهایی دقیق و با جزئیات بالا در اختیار بینندگان قرار بدهد. این رندرها که در محتوای BIM کد نویسی شدهاند، امروزه بسیار مورد توجه معماران و طراحان هستند. CineRender که در حوزهی بصریسازی اطلاعات و دادهها به عنوان ابزاری قدرتمند شناخته میشود، از تواناییها و ویژگیهای Light Mapping و همچنین Global Illumination استفاده میکند.
تشخیص چگونگی قرارگیری اجزای مختلف طرح نسبت به یکدیگر
یکی از نکاتی که طراحان همواره در هنگام نقشهکشی در نظر دارند، چگونگی قرارگیری اجزای مختلف طرح یا نقشه نسبت به یکدیگر است. در همین راستا و برای کمک به طراحان، نرم افزار آرشیکد به توانایی تشخیص برخورد المانهای مختلف به یکدیگر مجهز شده است. با استفاده از این توانایی در نرم افزار ArchiCAD ، کاربر قادر خواهد بود تا موقعیت اجزای مختلف سازه را نسبت به یکدیگر مقایسه کرده و بسنجد.
افزونههای جانبی برنامهی آرشیکد
شرکت Graphisoft برای افزایش تعداد کاربران خود و توسعهی نرم افزار آرشیکد، هر ساله در هر بروزرسانی تعدادی افزونهی جدید در اختیار کاربران قرار میدهد. برخی از این افزونهها به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داده میشود، در حالی که برای دسترسی به برخی دیگر نیاز به خریداری و پرداخت هزینه است. این برنامههای اضافی که به برنامهی اصلی الصاق میشود، باعث افزایش دامنهی کاربری نرم افزار آرشیکد شده و این امکان را در اختیار کاربر میگذارند تا بتواند با نرم افزارهای بیشتری تبادل اطلاعات داشته باشد. برخی از این برنامههای جانبی که توسط شرکت Graphisoft برای نرم افزار Archicad در اختیار کاربران قرار گرفتهاند، عبارتند از: Import/Export یا Google Earth.
همانطور که در متن اشاره کردیم، نرم افزار آرشیکد از جمله نرم افزارهای قدرتمند در حوزهی معماری، طراحی و شبیهسازی ساختمان شناخته میشود. برای این منظور، نرم افزار ArchiCAD ویژگیهای جامع و گستردهای، مانند قابلیت شهود سه بعدی، ابزار CineRender و…را در اختیار کاربر قرار میدهد.
کلام آخر
همچنین نرم افزار آرشیکد همانند AUTOCAD از قابلیت ترسیم خطی اجزا برخوردار است. لذا با توجه به توضیحاتی که در متن داده شد، نرم افزار ArchiCAD بسیاری از امکانات برنامهها و نرم افزارهای مشابه که در این حوزه فعالیت میکنند را به صورت یک جا در بر دارد. این ویژگی سبب میشود که کاربر تنها با یادگیری این نرم افزار بتواند بسیاری از نیازهای خود در هنگام طراحی و شبیهسازی ساختمان را برطرف کند. در نهایت باید گفت که نرم افزار آرشیکد را میتوان به عنوان بستهی کاملی از روشهای ترسیمی مختلف و ابزارهای طراحی در بعدهای مختلف دانست که کاربر را از بسیاری برنامههای جانبی در حین طراحی بی نیاز میکند. از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید، سپاسگذاریم. امیدوارم که مطالب گفته شده، برای شما مفید واقع شده باشد. همچنین خواهشمندیم چنانچه نظری دربارهی این مطلب و یا تجربه خاصی از کار با نرمافزار ArchiCAD دارید، حتما از طریق بخش نظرات، با ما در میان بگذارید.
عالی بود فقط اگر مزایا و معایب رو هم اضاف کنید خیلی عالی میشه