کابل‌ها را می‌توان یکی از پرکاربردترین ابزارهای مورد استفاده در دنیای امروز دانست. هر جا که باشید، درون منزل، محل کار، در خودرو، خیابان، دانشگاه و حتی خارج از شهر، فقط کافیست نگاهی به اطراف خود بیاندازید تا ببینید که دنیای ما چگونه به انواع کابل وابسته شده است و این وسیله چه کاربرد وسیعی در دنیای امروز دارد.
اگر بخواهیم تعریفی ارائه دهیم، کابل را می‌توان مجموعه یک یا چند رشته سیم دانست که درون یک غلاف عایق مشترک در کنار هم قرار گرفته‌اند. بسته به نوع نیاز انسان‌ها انواع مختلفی از کابل به وجود آمده‌اند که کارکردهای وسیعی از انتقال جریان الکتریکی گرفته تا انتقال سیگنال و ایجاد ارتباطات مخابراتی را بر عهده گرفته‌اند.
در این مقاله به بررسی ساختار کابل، معرفی انواع کابل و کارکرد آنها، نحوه‌ی انتخاب یک کابل مناسب و با کیفیت و سایر موضوعاتی که لازم است در مورد انواع کابل بدانید، خواهیم پرداخت. با ما تا انتهای این نوشته همراه باشید.
ساختار انواع کابل چگونه است؟
انواع کابل اجزای متفاوتی دارند که برخی از این اجزا مشترک و برخی در انواع کابل متفاوت هستند. ساختارهای مشترک شامل هادی (رسانا) و غلاف می‌باشند. برخی کابل‌ها علاوه بر این دو جز شامل اجزای دیگری همچون زره (حفاظت مکانیکی) و حفاظت الکتریکی می‌باشند.
هادی
هادی یا همان رسانا، وظیفه انتقال جریان الکتریکی را بر عهده دارد. به طور کلی برای انتقال الکتریسیته از چهار فلز مس، آلومینیوم، طلا و نقره به عنوان هادی استفاده می‌شود.
مس بیش‌ترین کاربرد را دارد و در بیشتر انواع کابل به عنوان رسانای اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فلز رسانایی فوق‌العاده خوبی داشته و در مقایسه با فلزاتی چون طلا و نقره، از قیمت بسیار پایینی برخوردار است.
در مواردی از آلومینیوم به عنوان رسانا استفاده می‌شود. آلومینیوم وزن بسیار کمی داشته و در جاهایی که کاهش وزن کابل اهمیت زیادی دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته بهتر است بدانید که آلومینیوم مقاومت الکتریکی بالایی دارد و در مجاورت هوا، به مرور زمان اکسید می‌شود. از طلا و نقره به علت قیمت فوق‌العاده زیاد آنها، معمولا در ساخت کابل‌ها استفاده نمی‌شود. این دو رسانا فقط در ساخت برخی قسمت‌ها در وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
عایق
عایق‌ها معمولا از پلیمرهای مختلف ساخته می‌شوند. به طور کلی عایق‌ها را به دو دسته‌ی ترموپلاستیک و ترموست تقسیم می‌کنند. عایق‌های ترموپلاستیک همانطور که از نامشان مشخص است در مقابل حرارت حساس هستند و چنانچه میزان حرارت از مقدار مشخصی بالاتر رود، تغییر شکل داده و حتی ممکن است ذوب شوند. این عایق‌ها شامل PVC، PE و LSZH می‌باشند که برای مصارف عمومی کاربرد دارند. عایق PVC که به عایق پروتودور هم معروف است، پرکاربردترین نوع عایق در ساخت انواع کابل است.
عایق‌های ترموست در برابر حرارت مقاوم بوده و دچار تغییر شکل نمی‌شوند. XLPE ، EVA، EPR، HEPR و لاستیک سیلیکونی انواعی از عایق‌های ترموست هستند. کابل‌هایی که دارای عایق سیلیکونی و یا نوار میکا به همراه XPLE هستند، در برابر آتش‌سوزی مقاومند.
حفاظت الکتریکی
برخی کابل‌ها برای محفاظت در مقابل میدان‌ها و امواج الکترومغناطیسی دارای حفاظت الکتریکی هستند. انواع حفاظت الکتریکی شامل اسکرین نوار مسی یا آلومینیومی، شیلد مسی و شیلد بافته‌شده‌ی مسی (آلومینیومی) می‌باشند که باعث جلوگیری از ایجاد نویز می‌شوند.
زره
زره یا همان حفاظت مکانیکی، برای جلوگیری از آسیب به کابل در برابر ضربه، اجسام سنگین، بریدگی و حیوانات جونده، در برخی از انواع کابل تعبیه می‌شود. کابل‌های دارای زره را اصطلاحا مسلح و کابل‌های فاقد آن را غیر مسلح می‌گویند.
این زره‌ها از جنس فلز بوده و انواع مختلفی دارند. از متداولترین انواع زره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زره SWA : شامل یک لایه فولاد گالوانیزه با قطرهای مختلف است که تا بیش از ۹۰ درصد محافظت ایجاد می‌کند.
- زره GSWB : از سیم گالوانیزه‌ی بافته‌شده به وجود می‌آید و تا بیش از ۸۰ درصد محافظت ایجاد می‌نماید.
- زره GSTA : شامل نواری از فولاد گالوانیزه است که روی کابل کشیده شده و باعث ایجاد محافظت نزدیک به ۱۰۰ درصد می‌شود.
انواع کابل چگونه دسته‌بندی می‌شوند؟
کابل‌ها با توجه به کاربرد فوق‌العاده وسیعی که در زندگی روزمره دارند، دارای تنوع بالایی می‌باشند. از این رو، کابل‌ها بر اساس معیار‌های مختلف، دسته‌بندی‌های متفاوتی دارند. دانستن انواع این دسته‌بندی به شما کمک خواهد کرد که سریع‌تر کابل موردنظر خود را بیابید و در خرید آن دچار اشتباه و یا متحمل هزینه‌های اضافه نشوید. مهم‌ترین دسته‌بندی‌های انواع کابل شامل این موارد است :
دسته‌بندی انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ کاری
از آنجا که از کابل‌ها معمولا برای انتقال الکتریسیته استفاده می‌شود، لازم است که کابل مورد نیاز بر اساس سطح ولتاژ مورد استفاده، انتخاب شود. به طور کلی ۴ نوع کابل بر اساس سطح ولتاژ کاری وجود دارد:
- کابل فشار ضعیف (LV) : برای انتقال الکتریسیته با ولتاژ پایین تا حدود ۱۰۰۰ ولت کاربرد دارد. در مصارف معمولی مانند کابل‌کشی برق منازل و ساختمان‌های معمولی از این نوع کابل استفاده می‌شود.
- کابل فشار متوسط (MV) : ولتاژ کاری این نوع کابل بین ۱ تا ۳۳ کیلو ولت است و برای انتقال برق در فواصل کم مثل پست‌های توزیع برق درون شهر‌ها به کار می‌رود.
- کابل فشار قوی (HV) : ۳۳ تا ۲۳۰ کیلو ولت ولتاژ کاری این نوع کابل است و در انتقال نیرو با حجم زیاد و در فواصل طولانی کاربرد دارد.
- کابل فوق فشار قوی (EHV) : در صورتی که ولتاژ کاری بالاتر از ۲۳۰ کیلو ولت باشد از این نوع کابل استفاده می‌شود.
دسته‌بندی انواع کابل بر اساس شکل رسانا
میزان انعطاف‌پذیری کابل‌ها از مواردی است که در برخی موقع اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. یکی از فاکتورهای اصلی تعیین کننده‌ی مقدار انعطاف هر کابل، شکل رسانای آن است. به طور کلی انواع کابل را می‌توان بر اساس شکل رسانا به سه دسته تقسیم کرد:
- نوع مفتولی: در این نوع کابل، هر رشته سیم درون کابل دارای رسانایی به شکل مفتول و با سطح مقطع دایره‌ای یا مثلثی است. به این نوع کابل، کابل کلاس ۱ هم می‌گویند که دارای کمترین مقدار انعطاف است. با این وجود، در مقایسه با سایر انواع کابل ، هدایت الکتریکی بالاتری دارد.
- نوع نیمه افشان: رسانای کابل نیمه افشان شامل چند مفتول ساده است که به دور هم تابیده شده‌اند. این نوع کابل را کابل کلاس ۲ هم می‌گویند که انعطاف پذیری آن کمی بیشتر از کابل کلاس ۱ است.
- نوع افشان (رشته‌ای): این نوع کابل بالاترین انعطاف پذیری را دارد و برای مواردی که میزان خمیدگی و جابه‌جایی کابل بالاست مورد استفاده قرار می‌گیرد. کابل افشان دارای دو کلاس ۵ و ۶ است.
دسته‌بندی انواع کابل بر اساس تعداد رشته
همچنان که در ابتدای این مطلب نیز توضیح داده شد، درون هر کابل یک یا چند سیم وجود دارد که به هر یک از این سیم‌ها یک رشته می‌گویند. در انواع کابل ، تعداد رشته ها مختلف است. نوع کارکرد کابل، عاملی است که تعداد رشته‌های درون را تعیین می‌کند.
کابل‌های فشار ضعیف دارای ۱ تا ۵ رشته هستند. اگر از برق تک فاز استفاده می‌کنید و نیازی به ارت ندارید می‌توانید از کابل دو رشته‌ای استفاده نمایید. از کابل ۳ رشته‌ای برای برق تک فاز به همراه ارت استفاده می‌شود. در صورت نیاز به برق سه فاز باید از انواع کابل ۴ رشته‌ای (بدون ارت) و ۵ رشته‌ای (همراه ارت) استفاده شود.
کابل‌های فشار متوسط و فشار قوی دارای انواع ۱ تا ۳ رشته‌ای هستند.
دسته بندی انواع کابل بر اساس نوع کارکرد
همانطور که می‌دانید، از کابل‌ها عموما برای انتقال استفاده می‌شود. بر همین اساس، انواع کابل را بر اساس آنچه انتقال می‌دهند می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
انتقال الکتریسیته (نیرو)
برای انتقال الکتریسیته می‌توان از انواع کابل های LV، MV، HV و EHV استفاده کرد.
انتقال سیگنال
کابل‌های مخابراتی، کابل‌های شبکه و کابل‌های کواکسیال انواع کابل هایی هستند که برای انتقال سیگنال‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به کابل کواکسیال، کابل هم محور نیز می‌گویند. این کابل وظیفه انتقال سیگنال‌ها و داده‌های صوتی و تصویری را در فواصل مختلف بر عهده دارد.
درون کابل کواکسیال یک رشته مفتول مسی یا آلومینیومی وجود دارد که توسط یک عایق پلیمری پوشانده شده است. دور عایق پلیمری نیز با یک لایه اسکرین احاطه شده است. اسکرین یک لایه‌ي مس بافت شده است که برای جلوگیری از ورود نویز (محافظت الکتریکی) به کار می‌رود.
این نوع کابل از سال ۱۹۳۶ برای انتقال سیگنال در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر حسب مقدار امپدانس دارای انواع مختلفی است. کابل آنتن نوعی کابل کواکسیال ۷۵ اهمی است که برای انتقال سیگنال‌های صوتی و تصویری از آنتن به تلویزیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درباره‌ی انواع کابل های مخابراتی و کابل‌ها شبکه در ادامه توضیحاتی ارائه خواهد شد.
انتقال نور
به این نوع کابل، کابل نوری می‌گویند. یک کابل نوری از یک یا چند فیبر نوری تشکیل شده است. فیبر نوری رشته‌ای سیم مانند از جنس شیشه یا پلاستیک است که نور از یک طرف آن وارد شده و پس از طی مسافت‌های طولانی از سمت دیگر خارج می‌شود.
کاربرد اصلی کابل نوری در مخابرات است. این نوع کابل، بر خلاف کابل مسی، دارای پهنای باند فوق‌العاده بالایی است که گفته می‌شود تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه هم می‌رسد. همچنین سرعت انتقال در فیبر نوری، در مقایسه با امواج مخابراتی، بسیار بالاست.
دو نوع کابل نوری وجود دارد: کابل outdoor و کابل indoor.
کابل نوری outdoor که دارای روکشی از جنس PE به رنگ مشکی است و برای مصارف مختلف و ایجاد ارتباطات در فضای خارج از ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کابل نوری indoor دارای روکشی زرد یا نارنجی رنگ از جنس PVC است و درون فضاهای ساختمانی کاربرد دارد.
کابل تلفن
انواع کابل های مخابراتی برای انتقال سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال در شبکه‌های مختلف مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کابل‌ها به دو نوع تقسیم می‌شوند: کابل مخابراتی مسی و کابل مخابراتی نوری.
کابل مخابراتی مسی دارای هادی مفتولی از جنس مس می‌باشد. قطر سطح مقطع هادی این نوع کابل دارای سه اندازه ۰.۴ میلی‌متر (معروف به صفر چهار)، ۰.۵ میلی‌متر (صفر پنج) و ۰.۶ میلی‌متر (صفر شش) است. لازم است بدانید که قطر سطح مقطع رشته‌ها، رابطه مستقیمی با قدرت انتقال سیگنال توسط آنها دارد. هر چه سطح مقطع رشته‌ای بزرگتر باشد، آن رشته از قدرت بیشتری برای انتقال بدون نویز سیگنال‌ها برخوردار است. لذا بهتر است در مسافت‌های طولانی، برای پیشگیری از افت سیگنال، از بالاترین سطح مقطع استفاده شود.
کابل‌های تلفن از نظر تعداد رشته‌ها دارای تنوع زیادی هستند. به طور کلی رشته‌های موجود در کابل‌های مخابراتی در دو گروه رنگی تقسیم می‌شوند. رنگ‌های اصلی شامل سفید، مشکی، قرمز، زرد و بنفش است و آبی، سبز، نارنجی، قهوه‌ای و طوسی رنگ‌های فرعی را تشکیل می‌دهند. از ترکیب هر رنگ اصلی با یک رنگ فرعی، یک زوج تشکیل می‌شود. بدین ترتیب هر رنگ اصلی قادر به ایجاد ۵ زوج مختلف است و مجموعا از ترکیب ۵ رنگ اصلی با ۵ رنگ فرعی، ۲۵ زوج تشکیل می‌شود.
کابل‌های تلفن بر اساس تعداد رشته های موجود در آنها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
۱ زوج، ۲ زوج، ۴ زوج، ۶ زوج، ۱۰ زوج، ۱۵ زوج، ۲۰ زوج، ۲۵ زوج، ۳۲ زوج، ۵۰ زوج، ۱۰۰ زوج و ۲۰۰ زوج
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که ترکیب رنگی آن دسته از کابل‌ها که بیشتر از ۲۵ زوج رشته دارند چگونه است. در پاسخ به این سوال باید گفت که بعد از کامل شدن هر ۲۵ زوج، دور آنها یک نوار پیچیده شده ودسته های ۲۵ زوجی بعدی با همان ترکیب‌های رنگی تشکیل می‌شوند.
انواع کابل تلفن
کابل‌های تلفن را از نظر محل استفاده به دو نوع زمینی و هوایی تقسیم می‌کنند. کابل تلفن هوایی دارای روکش مشکی رنگی است که در برابر بارندگی و تابش آفتاب مقاوم است. این نوع کابل خشک‌تر بوده و در مقایسه با نوع زمینی شکننده‌تر است. کابل تلفن زمینی طوسی رنگ بوده و انعطاف پذیری بهتری دارد. از این کابل برای کابل‌کشی در زیر زمین و یا درون ساختمان (درون لوله) استفاده می‌شود.
کابل شبکه
از انواع کابل شبکه برای ایجاد اتصال بین دستگاه‌های مختلف موجود در شبکه و همچنین انتقال داده بین آنها استفاده می‌شود. یک کابل شبکه شامل ۸ رشته سیم است که به صورت دوتایی به هم تابیده شده‌اند و ۴ زوج را تشکیل می‌دهند. این هشت رشته مجموعا درون یک غلاف از جنس PVC قرار گرفته‌اند.
برخی از انواع کابل شبکه، علاوه بر غلاف، دارای شیلد مسی و فویل آلومینیمی نیز برای جلوگیری از ایجاد نویز هستند. از همین رو، کابل‌های شبکه را از نظر دارا بودن شیلد و فویل و نحوه قرارگیری آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند. نوع UTP ساده‌ترین توع کابل شبکه بوده و فاقد شیلد و فوبل می‌باشد. نوع FTP دارای فویل بوده اما فاقد شیلد است. نوع STP نیز به مانند کابل FTP دارای فویل و فاقد شیلد است با این تفاوت که در نوع STP، هر جفت رشته‌ی درون کابل، دارای یک فویل جداگانه در اطراف خود می‌باشد. SFTP نوعی از کابل شبکه است که هم دارای فویل و هم دارای شیلد مسی است. کابل شبکه SSTP نیز توامان دارای شیلد و فویل است و تفاوت آن با نوع قبلی در این است که هر زوج رشته‌ی آن دارای یک فویل جداگانه هستند.
کابل‌های شبکه از نظر تکنولوژی ساخت نیز در ۸ دسته مختلف قرار می‌گیرند که CAT1 تا CAT8 نامیده می‌شوند. به تدریج از CAT1 تا CAT 8، نسل به نسل، پهنای باند و سرعت انتقال داده افزایش می‌یابد.
کابل زمینی چیست؟
کابل زمینی که به آن کابل خشک نیز می‌گویند، نوعی کابل است که برای کابل‌کشی در زیر زمین و یا در محیط‌های داخلی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این نوع کابل می توان در انواع محیط‌های باز و بسته، خشک و مرطوب استفاده نمود. از آنجا که هادی این نوع کابل از نوع مفتولی بوده و قابلیت انعطاف کمی دارد، توصیه می‌شود که از این کابل در جاهایی که تحرک کابل زیاد است استفاده نشود. کابل‌های زمینی به دو دسته‌ی مخابراتی و الکتریکی تقسیم می‌شوند.
کابل‌های زمینی الکتریکی برای انتقال الکتریسیته در جاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کابل‌ها بسته به جنس هادی، تعداد رشته‌ها و ولتاژ اسمی در انواع مختلفی تولید شده و در بازار یافت می‌شوند.
اتصالات کابل‌ها
طی فرآیند کابل‌کشی، به دلایل مختلفی ممکن است که نیاز داشته باشید انواع کابل را به هم متصل نمایید. جهت اتصال انواع کابل به هم باید از کانکتورهای مختلفی که برای این منظور تولید شده‌اند استفاده کنید. کانکتورها باعث ایجاد یک اتصال محکم بین کابل‌ها شده و این اتصال را در برابر عوامل مختلف محافظت می‌کنند.
به کانکتورهای مسئول ایجاد اتصال بین دو یا چند کابل اصطلاحا مفصل می‌گویند. مفصل‌ها نیز مانند کابل‌ها تنوع بسیار زیادی دارند و معمولا از جنس چدن، فولاد و برخی مواد عایق مثل PVC ساخته می‌شوند. برای ایجاد اتصال، ابتدا کابل‌ها را توسط دوراهه یا سه‌راهه‌ها به هم متصل کرده و سپس این اتصال را درون مفصل قرار می‌دهند. پس از محکم کردن مفصل، باید آن را با قیر مخصوص پر کرد.
برای اتصال یک کابل به مدار و یا انواع کلید، باید از ابزاری به نام کابل شو (کفش کابل) استفاده نمود. کابل‌شوها معمولا از جنس مس بوده و اشکال مختلفی دارند.
در صورتی که جنس هادی در دو طرف اتصال متفاوت باشد، مثلا بخواهیم یک کابل مسی را به یک کابل آلومینیومی وصل کنیم، باید از رابط‌ها و کابل‌شوهای بی‌متال استفاده کرد.
انتخاب کابل مناسب
یکی از مهم‌ترین اصول کابل کشی ساختمان، انتخاب کابل مناسب است. همانطور که قبلا نیز ذکر شد، کابل‌ها انواع مختلفی دارند که هر یک برای کاری ساخته شده‌اند و بسته به نوع و میزان مواد اولیه به کار رفته در آنها و عواملی مانند تکنولوژي ساخت، قیمت‌های مختلفی نیز دارند. برای انتخاب بهترین و به صرفه‌ترین کابل باید به چند فاکتور مهم توجه داشت. در ادامه به معرفی این فاکتور‌ها خواهیم پرداخت:
نوع کارکرد
باید بدانید که کابل را برای چه کاری، در کجا و به چه طریقی می‌خواهید استفاده نمایید. فرضا اگر قصد انتقال سیگنال دارید باید از یکی از انواع کابل کواکسیال، تلفن و یا شبکه استفاده کنید. برای انتقال الکتریسیته، بسته به سطح ولتاژ کاری، می‌توانید انواع کابل فشار ضعیف، فشار متوسط و یا فشار قوی را به کار بگیرید. اگر کابل کشی شما به نحوی است که کابل در معرض آسیب‌های فیزیکی قرار دارد، باید از کابل‌های زره‌دار استفاده نمایید. اگر وزن کابل خیلی مهم است و نیاز دارید که وزن آن در کمترین مقدار ممکن باشد، کابل‌هایی با هادی آلومینیومی می‌توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند.
محاسبه جریان مصرفی
هنگامی که جریان الکتریسیته از یک کابل عبور می‌کند، باعث ایجاد گرما درون آن می‌شود. هر چقدر جریان عبوری از کابل بیشتر باشد، حرارت بیشتری نیز تولید می‌شود که این گرما باید توسط کابل به محیط اطراف منتقل شود. عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های ساختاری کابل، شرایط جوی محیط، محل قرارگیری کابل و نحوه کابل کشی ساختمان (قرارگیری چند کابل کنار هم) بر سرعت تبادل حرارت یک کابل موثرند.
هر نوع کابل قابلیت عبور مقدار جریان خاصی را دارد که به آن جریان مجاز می‌گویند. اگر جریان عبوری از کابل بیشتر از جریان مجاز باشد، مقدار حرارت تولید شده بیش از توان کابل بوده و ممکن است کابل بسوزد. لذا همواره باید جریان مصرفی را محاسبه کرد و کابل را به نحوی انتخاب نمود که جریان مجاز آن حتما همیشه بیشتر از مقدار جریان مصرفی باشد.
نحوه محاسبه
برای محاسبه جریان مصرفی در یک شبکه تک فاز با جریان مستقیم، مطابق با فرمول زیر، توان مصرفی را بر ولتاژ تقسیم می‌کنیم:
ولتاژ (بر حسب ولت) / توان مصرفی ( بر حسب وات) = جریان مصرفی (بر حسب آمپر)
I (A) =
این فرمول برای شبکه تک فاز با جریان متناوب اندکی دچار تغییر شده و فاکتور دیگری به نام ضریب توان (PF) نیز در فرمول وارد می‌شود لذا. برای این نوع شبکه از فرمول زیر استفاده می‌کنیم :
در شبکه سه فاز نیز مانند شبکه تک فار متناوب، علاوه بر توان مصرفی دستگاه و ولتاژ، به ضریب توان نیز نیاز داریم. محاسبه جریان مصرفی در شبکه سه فاز به این صورت است:
در این فرمول، «I» همان مقدرا جریان مصرفی بر حسب آمپر است که می‌خواهیم محاسبه کنیم. P توان مصرفی بر حسب وات است. V ولتاژ بر حسب ولت و PF ضریب توان(cos) می‌باشد. برای درک بهتر فرمول به مثال زیر توجه نمایید.
مثال : مقدار جریان مصرفی یک دستگاه با توان ۲۸۰۰۰ وات، ولتاژ ۳۸۰ ولت و ضریب توان ۰.۹ در یک شبکه سه فاز چقدر است؟
محاسبه :
افت ولتاژ
انرژي الکتریکی حین عبور از کابل‌ها، اتصالات و اجزای مختلف شبکه به تدریج دچار کاهش ولتاژ می‌شود. به اختلاف ولتاژ بین منبع یا هر نقطه دیگری از شبکه با مصرف کننده نهایی افت ولتاژ می‌گویند. افت ولتاژ چنانچه از مقدار مجاز بیشتر شود باعث کاهش راندمان دستگاه‌های مصرف کننده‌ی نهایی و اختلال در عملکرد آنها خواهد شد.
هر چقدر طول کابل بیشتر باشد، میزان افت ولتاژ نیز افزایش می‌یابد. لذا در کابل کشی‌های مختلف خصوصا در فواصل طولانی، باید میزان افت ولتاژ محاسبه و متناسب با آن، کابل مناسب تهیه شود، به نحوی که ولتاژ شبکه هیچ وقت به کمتر از مقدار مجاز کاهش نیابد.
سطح ولتاژ عبوری
بسته به مقدار ولتاژ شبکه باید از انواع کابل های مناسب استفاده نمایید. همانطور که در ابتدای این مقاله ذکر شد، انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ کاری به چهار دسته فشار ضعیف، فشار متوسط، فشار قوی و فوق فشار قوی تقسیم می‌شوند که هر یک برای مقدار مشخصی از ولتاژ طراحی شده‌اند.
شرایط جوی
شرایط آب و هوا و محیط می‌تواند بر جریان مجاز عبوری از کابل و همچنین طول عمر آن اثرگذار باشد. لذا مهم است که در هنگام تهیه کابل حتما به شرایط جوی منطقه نیز دقت نمایید.
یک کابل مرغوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
بعد از آن که مشخص کردید چه نوع کابل و با چه مشخصاتی نیاز دارید، مهم است که بدانید یک جنس با کیفیت و مرغوب چه ویژگی‌هایی دارد. انتخاب یک جنس مرغوب از بروز مشکلات و هزینه‌های اضافه در آینده جلوگیری خواهد کرد.
یک کابل مرغوب ویژگی‌هایی دارد که دانستن آنها به شما کمک خواهد کرد تا هنگام خرید، کابل‌های با کیفیت را از اجناس تقلبی تشخیص دهید. برخی از این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌باشد :
- مس استفاده شده در کابل باید دارای سطحی روشن و کاملا براق باشد. اکسیده بودن مس نشانه‌ی نامرغوب بودن کابل است. مس اکسید شده به رنگ سیاه درآمده و براق نیست. همچنین رشته‌های مس باید قابلیت انعطاف داشته باشند و در اثر خمیده شدن نشکنند.
- قطر سطح مقطع هادی باید برابر با سطح مقطع ادعا شده در کاتالوگ کابل بوده و اندازه آن نیز در تمام طول کابل یکسان و یکنواخت باشد.
- وضعیت قرارگیری رشته‌ها درون کابل باید به صورتی باشد که رشته‌ها دقیقا در وسط غلاف قرار گرفته باشند. همچنین این رشته‌ها باید به راحتی از هم و از غلاف جدا شوند.
- هادی مربوط به هر رشته باید دقیقا در مرکز عایق مربوط به خود قرار گرفته باشد و ضخامت عایق در اطراف آن یکنواخت و یکسان باشد. چنانچه بخواهید هادی را از عایق جدا کنید باید این کار به آسانی صورت بپذیرد.
- سطح خارجی غلاف کابل باید کاملا یکدست و صاف، بدون فرورفتگی و برآمدگی باشد.
علاوه بر موارد فوق، مهم است کابل‌های مورد نظر خود را با توجه به برند‌های معتبر موجود در بازار، از فروشگاه‌های معتبر خریداری نمایید.
هدف از نگارش این مطلب، آشنایی با انواع کابل و کارکردهای متنوع آن به صورت کاربردی بود. چنانچه سوال و یا نظری در این زمینه دارید، حتما از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید. از این که تا انتهای این نوشته همراه ما بودید از شما سپاسگذاریم.
