همه چیز درباره تاسیسات برقی و الکتریکی ساختمان – قسمت دوم
درب و کرکره اتوماتیک
اختصاصی ساختمان آنلاین: درب بازکنهای اتوماتیک همانند آیفونهای تصویری برای رفاه و آسایش بیشتر انسان ابداع شده است و جزو مهمترین قسمتهای تاسیسات برقی ساختمان هستند. این دربها امنیت بیشتری دارند که میتوان آنها بر روی درب پارکینگ، درب حیاط، دربهای ورودی ساختمان و حتی اتاقها نصب کرد. با نصب این دربها خیلی راحت و با فشار دادن دکمه ریموت آن میتوانید درب را باز کنید. اما این دربها از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟
درب بازکنهای اتوماتیک از شش قسمت مختلف تشکیل شده است:
- موتور الکتریکی
- گیربکس
- ریموت درب
- برد الکتریکی
- قسمتهای مختلف برای ایمنی
- شستیهای کنترل دستی
درب بازکنهای اتوماتیک به چهار نوع مختلف تقسیمبندی میشوند:
- دربهای لولایی: دربهایی هستند که حول یک لولا حرکت افقی دارند.
- دربهای کشویی: این دربها بر روی یک ریل لغزنده به طرف چپ و راست حرکت میکنند.
- دربهای چند تکه: این دربها ابتدا به طرف بالا حرکت کرده و سپس با چرخش ۹۰ درجهای به موازات سقف قرار میگیرند.
- دربهای یک تکه: این دربها به صورت یکپارچه بوده و با حرکت عمودی به موازات سقف قرار میگیرد.
- دربهای کرکرهای: دربهای کرکرهای با چرخش حول یک محور در قسمت بالای آن جمع خواهد شد.
پس یکی از انواع دربهای برقی دربهای کرکرهای است که در اکثر مغازههای و پارکینگها آن را مشاهده میکنید. در ادامه به معرفی کامل دربهای کرکرهای در تاسیسات برقی ساختمان خواهیم پرداخت.
کرکره اتوماتیک
بستن درب کرکرهای قدیمی بسیار سخت است به طور که گاهی برای بستن آن به چند نفر نیاز خواهد بود. اما امروزه برای درب مغازهها و پارکینگها از کرکرههای برقی استفاده میکنند. شما میتوانید در امنیت و اطمینان کامل درب خود را با فشردن فقط یک دکمه ببندید. جنس این نوع از دربهای اتوماتیک آلومینیوم است. شما با نصب کرکره اتوماتیک برای مغازه یا پارکینگ خود میتوانید از ورود افراد، نفوذ باد، باران و حتی نور خوشید جلوگیری کنید. اما چرا باید کرکرههای قدیمی خود را با کرکرههای اتوماتیک تعویض کرد؟
- این دربهای زیبا بوده و باعث زیبا شدن مغازه و خانه شما خواهد شد.
- به راحتی میتوانید آن را شسته و تمیز کنید.
- از امنیت بیشتری برخوردار است.
- نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارد.
- باز و بسته کردن آن بسیار راحت بوده و نیاز به هیچ نیروی انسانی ندارد.
- تنوع رنگی آن بسیار زیاد بوده و میتوانید متناسب با ساختمان خود رنگ دلخواه خود را خریداری و نصب کنید.
- همانند کرکرههای قدیمی نبوده و هیچ گونه سر و صدایی ندارد.
قفل و دستگیره دیجیتالی
حمل کردن دسته کلیدهای مکانیکی برای بسیاری از افراد مشکل است و مشکل بزرگتر زمانی پیش میآید که دسته کلید گم شود. اما با پیشرفتهای وسیعی که در تکنولوژیهای مختلف ایجاد شده است به خوبی توانسته است دستهکلیدهای مکانیکی را حذف کرده و با ایجاد دستگیرههای دیجیتالی به راحتی و بدون نیاز به دسته کلید میتوان دربها را باز کرد. استفاده از دستگیرههای دیجیتالی موجب آرامش و امنیت خاطر استفادهکنندگان آن شده است.
در دستگیره دیجیتالی دربها با شناسایی رمز، اثر انگشت و یا کارت باز خواهند شد. البته در این دستگیرهها کلیدهای مکانیکی نیز برای مواقع اضطراری در نظر گرفته شده است. دستگیرههای دیجیتالی مزایای بسیاری دارند از جمله:
- استفاده راحت
- هزینه تعمیر و نگهداری کمتر
- امنیت بیشتر
- باز کردن دربها در مکانی دلخواه
روشنایی و سیستم نورپردازی
سیستم روشنایی ساختمان برای تامین روشنایی ساختمان به تناسب فضای موجود و کاربردی آن بسیار مهم است و جزو تاسیسات برقی ساختمان هستند. در روشنایی فضاها باید ایمنی، سلامتی، آسایش و همچنین صرفه اقتصادی را برای آن مکان در نظر گرفت. برای تامین روشنایی یک فضا باید به موارد زیر توجه شود:
- میزان انعکاس نور را از سطحهای مختلف به دست آورد.
- مقدار نیاز فضا را به روشنایی باید محاسبه کرد.
- باید نقاط کور از نظر روشنایی را لحاظ کرده و در آن محلها چراغهای بیشتری قرار داد.
- مسیر عبور سیمکشی و موانع احتمالی آن را پیشبینی کنید.
- میزان بهرهگیری فضا از نور طبیعی را به دست آورد.
- آثار زیست محیطی لامپهای مختلف را با توجه به کاربرد فضا در نظر بگیرید.
پس برای طراحی سیستم روشنایی باید ابتدا ارزیابیهای لازم در مورد فضا صورت بگیرد، سپس با توجه به اطلاعات به دست آمده طراح روشنایی، فضا را طراحی و بعد از وارد فاز اجرا خواهد شد. طراحان برای محاسبه روشنایی ساختمان از دو روش لومن و روش ضریب بهره استفاده میکنند.
در کنار تامین روشنایی داخل ساختمان باید به نورپردازی آن نیز توجه خاصی شود. نورپردازی داخل ساختمان نقش بسیار مهمی در زیبایی و جلوههای ساختمان دارد. اگر میخواهید خانهای زیبا و شکیل داشته باشد حتماً از سیستمهای نورپردازی مدرن در داخل ساختمان خود استفاده کنید. نورپردازی ساختمان را به نورپردازی داخلی و خارجی ساختمان تقسیمبندی میکنند. نورپردازی از چند جنبه روی ساختمان تاثیر مثبت خواهد داشت:
- افزایش شکوه و عظمت بنا
- ایجاد محیطی آرامشبخش برای سکونت و زندگی
- بالا بردن قیمت ساختمان و تسریع در فروش آن
در نورپردازی خارجی، باید به نورپردازی نمای ساختمان و نورپردازی محوطه آن توجه شود. در نورپردازی نما باید به نکاتی همچون انتخاب رنگ متناسب رنگ نمای ساختمان، طراحی نورپردازی به گونهای که هیچ گونه مزاحمتی برای داخل ساختمان ایجاد نکند، پنهان کردن منبع نور و طول برد نور توجه گردد. همچنین در نورپردازی محوطه از چراغهای پارکی، دفنی یا چراغهای دیواری استفاده خواهد شد. در نورپردازی داخل ساختمان باید به هماهنگی میان چراغها، نورهای مخفی، استفاده از روشنایی غیر مستقیم توجه کرد.
سیستم اعلام و اطفاء حریق
سیستم اعلام و اطفاء حریق یکی از سیستمهای مهم و ضروری تاسیسات برقی در هر ساختمانی است که برای به حداقل رساندن خطر آتشسوزی و ایجاد محیطی ایمن باید این سیستم را در محیطهای حساس و ساختمان در نظر گرفته شود. این سیستم در صورت وجود دود، آتش، منواکسید کربن و شرایط اضطراری دیگر آن را تشخیص داده و با آژیر هشدار خواهد داد. این سیستم در همان لحظه اول محل آتشسوزی را شناسایی کرده و به وسیله تلفن ثابت به نزدیکترین مرکز آتشنشانی اطلاع میدهد.
دستگاههای اعلام حریق دارای سه نوع دکمه فشاری آتشسوزی، اتصال لحیم ذوب شونده و سنسور حرارتی است. دستگاه اعلام حریق دارای پنج قسمت هستند:
۱) دتکتور (آشکارساز)
۲) مرکز کنترل
۳) شستیهای دستی
۴) باتری
۵) شارژر و رلههای اضافی
دتکتور حریق را حس میکند و کلیه قسمتها از جمله شستیها، منابع تغذیه، وسایل صوتی، لامپهای اعلام خبر و … به مرکز کنترل وصل است. وظیفه باتری در سیستمهای اعلام حریق راهاندازی مدار اعلام حریق در هنگام قطع شدن برق است. معمولاً در این سیستم از دو عدد باتری ۱۲ ولت استفاده میشود.
اما در بعضی از مراکز مهم و ساختمانها از سیستم اطفاء حریق نیز استفاده میکنند این سیستم علاوه بر شناسایی آتشسوزی، آن را نیز خاموش خواهد کرد. این سیستم نیز دارای تابلو مرکزی بوده و دارای قسمتهای مشخصی است. این سیستم در مکانهایی که احتمال اشتعال بالا است بسیار ضروری است. سیستم اطفاء حریق دارای شش نوع زیر است:
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه آب (Water Mist)
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک ورتکس (vortex)
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری (آیروسل)
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم
برای نصب سیستم اطفاء حریق در ساختمانهای مسکونی قوانین مشخصی با توجه به تعداد طبقات ساختمان وجود دارد که برای آگاهی از این قوانین و رعایت آنها در ساختمان باید به اداره آتشنشانی مراجعه کرد.
سیستمهای حفاظتی ساختمان
دزدگیر
دزدگیرها از جمله سیستمهای حفاظتی و تاسیسات برقی داخل ساختمان است که ورود افراد ناشناس و غیر مجاز را به ساختمان شناسایی میکند. وظیفه این سیستم حفاظت از جان و مال ساکنین ساختمان در مقابل سرقت است.
دزدگیرها بدین صورت عمل میکنند که در صورت ورود سارق، حرکات او را توسط حسگرهایی تشخیص داده و آن را به سیستم مرکزی گزارش میدهد، آژیرها را به صدا در میآورد و به تلفنهایی که از پیش برای آن تعریف شده است خبر میدهد تا از سرقت در ساختمان جلوگیری کند. دزدگیرها به دو دسته تقسیم میشوند:
- دزدگیرهایی که از طرف یک سیستم از راه دور کنترل فعال یا غیر فعال میشوند.
- دزدگیرهایی که به کمک چند صفحه کلید که در نقاط مختلف ساختمان تعبیه شدهاند فعال و یا غیر فعال خواهند شد.
دوربینهای مداربسته
دوربینهای مدار بسته نیز جزء سیستمهای حفاظتی و تاسیسات برقی است که برای ایجاد و امنیت انسانها ابداع شده است. دوربینها را میتوان با رعایت قوانین در محل نصب کرد. نصب دوربینها در محلهای عمومی بدون هیچ گونه منع قانونی است به جز مواردی که محل مربوطه در نزدیکی مکانهای خاص همچون مکانهای نظامی باشد. نصب دوربینهای مدار بسته در ساختمانها با رضایت ساکنین ساختمان قانونی خواهد بود. اما نصب دوربینهای مدار بسته در محیطهای خصوصی شبیه داخل منزل دارای اشکال بوده و باید مجوزهای رسمی مربوط به آن را دریافت کرد.
معمولاً هدف از نصب دوربینهای مدار بسته در داخل ساختمانها شامل یکی از موارد زیر است:
- جلوگیری از سرقت از داخل ساختمان
- کنترل ورود و خروج افراد به داخل ساختمان
- نظارت بیشتر نگهبان بر ساختمان
- جلوگیری از سرقت خودروها
اما در ساختمانها باید دوربینهای مداربسته را در کدام محلها نصب کرد:
- ورودی ساختمان
- آسانسور
- پشتبام
- پارکینگ
- حیاط
- محوطه روبروی ساختمان
سیمکشی و برقکشی ساختمان
به اعتقاد بعضیها سیمکشی ساختمان کار راحتی بوده و هر کسی میتواند آن را انجام دهد. اما باید بگوییم این گفته کاملاً ناردست است؛ زیرا سیمکشی ساختمان امری تخصصی بوده و باید آن را به افراد توانا سپرد. اما برای این که سیمکشی ساختمان شما بدون عیب و نقص باشد علاوه بر انتخاب افراد متخصص برای سیمکشی باید از وسایل مناسب و با کیفیت برای آن استفاده کرد.
لولههای برق
در واقع از لولههای برقی، هادی برق عبور داده خواهد شد. استفاده از این لولهها برای جلوگیری از صدمه دیدن به هادی برق و محافظت از انسان در برابر برخورد ناخواسته با سیمهای برق است. لولههای برق در کلیه ساختمانها از جمله ساختمانهای مسکونی که سیم برق در آن وجود دارد کاربرد دارد. لولههای برق در شکلهای پلیاتیلن، پی وی سی، پلیآمید، خرطومی پی وی سی، کاندوئیت فلزی، گالوانیزه سرد، خرطومی فلزی، خرطومی پیآمید وجود دارد.
سیم و کابل
انتخاب سیم و کابل مناسب برای سیمکشی ساختمان بسیار مهم است. قبل از خرید سیم و کابل باید به ویژگی و سطح مقطع آن توجه کنید. انتخاب سیم و کابل مناسب باعث کاهش هزینهها، امنیت بیشتر و بالا رفتن راندمان خواهد شد. هر سیمی قادر به عبور یک مقدار جریان مشخص از خود است، اگر جریان عبور داده شده از هادی بیشتر باشد ممکن مشکلاتی و زیانهای زیادی را به بار آورد. برای انتخاب سیم و کابل مناسب باید موارد زیر محاسبه و در نظر گرفته شوند:
- جریان بار که باید حداکثر جریان هادی کمتر باشد.
- افت ولتاژ، باید از افت ولتاژ توصیه شده کمتر باشد.
- درجه حرارت محیط و سرعت خنک شدن هادی
- مقاومت الکتریکی هادی نیز محاسبه گردد.
کلید و پریز
کلید و پریز نقش بسیار مهمی در انتقال انرژی دارند و جزو تاسیسات برقی ساختمان هستند، در واقع با استفاده از این دو وسیله است که میتوان روشنایی محیط زندگی خود را تامین و انرژی الکتریکی را دریافت کرد. امروزه کلیدها و پریزهای جدیدی وارد بازار شدهاند که علاوه بر زیبایی خاصی که دارند، استفاده از آنها بسیار راحت تر از نمونهای قدیمی است. از جمله کلیدهای جدیدی که در حال حاضر وجود دارد میتوان به کلیدهای لمسی یا کلیدهای مجهز به حسگرهای حرارتی، کلیدهای مجهز به حسگرهای حرکتی، کلیدهای تایمری و کلیدهای مدرن اشاره کرد. پریزها نیز پیشرفت خوبی داشتهاند، مثلاً در گذشته فقط قادر بودید از یک پریز برای یک کاربرد خاص استفاده کنید اما امروزه پریزهایی ساخته شدهاند که دسترسی شما را به برق، تلفن و انواع دادههای مختلف انجام میدهند.
هوشمندسازی برق ساختمان
شاید شما هم با خانه هوشمند تا حدودی آشنایی داشته باشید. در واقع خانه هوشمند خانهای است که در آن همه وسایل داخل به صورت اتوماتیک کار میکنند. هوشمندسازی یک خانه شامل کنترل قفلها، چراغها، لوازم برقی و … است. یکی از بخشهای مهم خانه هوشمند، هوشمندسازی برق آن است.
با انجام هوشمندسازی برق ساختمان شما با سیستمی سروکار دارید که کمترین خطا را دارد. سیمکشی در خانه هوشمند با سیمکشی در حالت سنتی متفاوت است و تمام کارها در سیمکشی هوشمند توسط افراد متخصص و به کمک نقشه انجام میگیرد. در هوشمندسازی برق به جای انتقال سر سیمها به کلیدها و پریزها همه آنها به تابلو برق وصل خواهند شد و در آنجا تمام اتصالات انجام خواهد شد. با استفاده از سیستم هوشمند برق در سیمها حدود ۴۰ درصد صرفهجویی میشود به تبع آن صرفهجویی در سیم باعث کاهش هزینهها میشود.
در هوشمندسازی برق ساختمان، ابتدا نقشه سیمکشی در اختیار برقکار قرار گرفته و او به کمک این نقشه سیمها و کابلها را در اندازهها تعیین شده بر روی نقشه جدا میکند. سپس لولهها و قوطیها بر روی دیوار جانمایی خواهند شد و در مرحله آخر پنل سیستم بر روی دیوار قرار گرفته و مراحل هوشمند سازی برق ساختمان تمام میگردد. لازم به ذکر است در سیستم هوشمند برق در پایان کار باید سیستم به طور کامل تست و پس از تایید مورد استفاده قرار گیرد.
پس در هنگام ساخت ساختمان باید همه نکات و الزامات مهندسی را رعایت کرد تا بتوانید در محیط امن زندگی کنید و در آنجا از زندگی خود لذت ببرید.
قسمت اول این مقاله را در لینک زیر بخوانید:
همه چیز درباره تاسیسات برقی و الکتریکی ساختمان – قسمت اول