اهداف توسعه ی پایدار در حوزه‌ی کاهش اتلاف و مصرف انرژی در کنار کاستن هرچه بیشتر روند آلوده کردن محیط زیست، سبب مطرح شدن مفهومی به نام معماری پایدار شده است. به بیان بهتر، این راه حل‌ها یک سازه‌ی بهبود یافته را برای استفاده‌ی بهینه از منابع طبیعی و خلق بهترین شرایط ممکن در فصول و شرایط اقلیمی مختلف ارائه می‌دهند.
امروزه طرح‌های پیشنهادی بسیار کلی و احتمالات متعددی در کاربرد مفاهیم این معماری در فرایند طراحی ساختمان‌ها وجود دارد. بکارگیری استراتژی‌های پایدار در جوامع امروزی بسیار ضروری است. به‌طوری که توسعه‌ی آن قادر است ارکان اقتصادی و زیست محیطی را با هم تطبیق بدهد. مهم‌تر از همه این است که این راهکارها تاثیر تندرستی را برای کسانی که قصد استفاده از فضای ساخته شده را دارند، مطرح می‌کند.
با در نظر گرفتن اهمیت این موضوع، ما چهار پروژه از انواع مختلف در این حوزه را در زیر مطرح کرده‌ایم که از روش‌های نوآورانه در ساخت بناهایی با معماری پایدار استفاده می‌کنند.
خانه‌ی مدل / معماری Pitta
این پروژه که سواحل برزیل پیاده شده، با همکاری توسعه دهنده‌ی املاک و مستغلات BIO Empreendimentos به همراه دفتر معماری پیتا (PITTA Arquitetura) به عنوان یک خانه‌ی مدل ساخته شده است. این بنا ساکنان خانه‌های مجاور را برای اتخاذ شیوه‌ای سبزتر در زندگی، و اجرای برخی رویه‌های معماری پایدار و ساده در خانه‌های خود تحریک می‌کند.
در میان استراتژی‌های مورد استفاده در ساخت این بنا ، به چند مورد اشاره می‌کنیم: معماری با حداقل دخالت در پوشش گیاهی موجود، در نظر گرفتن ارتفاع از سطح زمین در ساخت بنا، کمک به حفظ رطوبت زمین در خلیج و بهبود گردش هوا.
تهویه‌ی طبیعی در این ساختمان، با کمک دهانه‌هایی که رو به باد تعبیه شده، تسهیل می‌گردد. همچنین در طول تابستان به لطف ساخت‌وسازهای اضافی موجود، داخل بنا از اشعه‌ی خورشید محافظت می‌شود. این سازه، یک خانه‌ی آزمایشگاهی به منظور آزمودن و پخش تکنیک‌ها و فناوری‌های مورد استفاده در بین ساکنان محلی است. در واقع ایده‌ی اصلی در ایجاد این بنا، این است که مفهوم پایداری برای مردم واضح و مبرهن شود. همچنین با به اشتراک گذاشتن تمام اطلاعات لازم برای متقاعد کردن آن‌ها و ارائه‌ی ابزارهای لازم، این امکان را داشته باشند که آن‌ها را در خانه‌ها یا پروژه‌های خود بکارگیرند.
آکادمی علوم کالیفرنیا / کارگاه آموزشی ساختمان Renzo Piano + معماری Stantec
این پروژه دو ساختمان موجود را به همراه سازه‌ی جدیدی که عینا به پارک گلدن وصل شده است، بهبود می‌بخشد. از لحاظ پایداری، ساختمان دارای گرمایش تابش از کف بوده که وظیفه‌ی آن کاهش در مصرف انرژی به میزان ۵ تا ۱۰ درصد است. سیستم‌های بازیابی گرما، حرارت تولید شده توسط تجهیزات تهویه‌ی مطبوع را ضبط و استفاده می‌کنند. این راهکار، به حد قابل توجهی مصرف انرژی را کمتر و معماری پایدار را اجرا خواهد کرد.
سقف به کار گرفته شده، به عنوان یک عایق حرارتی برتر عمل کرده و نیاز به تهویه‌ی هوا را کاهش می‌دهد. زیرا این سقف از نوعی شیشه با کارایی بالا ساخته شده و میزان جذب حرارت در آن بسیار کم است. از جمله فناوری‌های دیگر که در ساخت این بنا لحاظ شده‌اند، می‌توان سیستم رطوبت‌زدایی اسمز معکوس، استفاده از شیشه و پنجره‌ی سقفی برای تامین نور طبیعی و تهویه، شیرهای آب دارای حسگر در حمام‌ها و… را نام برد.
اصول پایداری منظر اساسی در طراحی این بنا بوده است. تا آن‌جا که یکی از ده پروژه‌ی ساختمان سبز (Green Building) در حوزه‌ی محیط زیست سانفرانسیسکو به شمار می‌آید. همچنین این ساختمان گواهینامه‌ی لید در سطح پلاتینیوم (LEED Platinum certification) را داراست که از محبوب‌ترین برنامه‌های صدور گواهینامه‌های جهانی سبز با هدف تشویق فعالیت‌ها برای ایجاد طرح‌های معماری پایدار است. مفروض است که این ساختمان‌ها بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کمتر از انرژی مورد نیاز در قوانین مصرف می‌کنند.
مدرسه‌ی پایدار / مایکل رینولدز (Michael Reynolds)
پروژه‌ی آموزشی مدرسه‌ی پایدار، تلفیقی از آموزش سنتی و استفاده‌ی مسئولانه از منابع را تحقق می‌بخشد. این مدرسه دانش آموزان را برای برقرری ارتباط با مفاهیم پایداری در معماری پایدار، ترغیب می کند. بنای مذکور، نخستین مدرسه‌ی عمومی پایدار در امریکای لاتین است که توسط معماری از آمریکای شمالی با نام مایکل رینولدز ساخته شد.
این بنا در قسمت ساحلی Jaureguiberry در استراحتگاه ساحلی اروگوئه با ۲۷۰ متر مربع زیر بنا ساخته شده است. ساخت این سازه که تنها هفت هفته به طول انجامید، با استفاده از مواد بازیافتی به میزان ۶۰ درصد و مواد سنتی و مصالح دیگر به میزان ۴۰ درصد اجرا شده است. مواد بازیافتی به کار برده شده شامل بطری‌های پلاستیکی و شیشه‌ای، قوطی و مقواها هستند.
راهروی شمالی این بنا به یک باغ تولید مواد غذایی منتهی می‌شود. در حالی‌که در راهروی جنوبی، ساختمان با یک دیوار ضخیم نگهدارنده از جنس شن و ماسه‌ی فشرده، محصور شده است. در قسمت پشتی ساختمان نیز یک سراشیبی شنی بر روی زمین ایجاد شده است. این استراتژی در معماری پایدار، علاوهبر افزایش سکون حرارتی، امکان پوشاندن کل سیستم ذخیره و جمعآوری آب باران از پشت بام را فراهم میآورد. انرژی الکتریکی مورد نیاز نیز از پنلهای فتوولتائیک (photovoltaic panels) و ذخیره کننده‌ی انرژی مرکزی فراهم می‌شود.
کارخانه‌ی آبجوسازی Toca do Urso / استودیوی SuperLimão
این کارخانه‌ی آبجو سازی واقع در برزیل (Ribeirão Preto) با استفاده از چندین تکنیک بومی و انفعالی، یک محیط کوچک اما دلپذیر در آب و هوای منطقه‌ای بسیار گرم و تهویه‌ی ناکافی ایجاد شده است. این درست همان چیزی است که معماری پایدار در طلب آن تلاش می‌کند. دیوارهای گابیونی حاشیه‌ی این محیط را محدود می‌کند که جذب بسیار خوبی دارد. این جذب خوب آسایش حرارتی را در داخل سالن و هال تضمین می‌کند.
از آن‌جا که ساختمان هیچ دریچه‌ای ندارد، تغییرات آن چنانی در هوا نیز ایجاد نخواهد شد. علاوه بر این، میزان بالایی از نور طبیعی با وجود انسداد نسبی تشعشعات خورشید در درون فضای ساختمان تامین می‌شود. مجموع این راهکارها به تامین نور مورد نیاز و پایین ماندن دمای داخلی کمک می‌کنند. این پروژه مانند سایر مصادیق معماری پایدار، در صدد بهره‌گیری از آن چه که قبلا در محیط اطراف وجود داشته است. برای مثال تاج دو درخت بزرگ که قسمت خوبی از روز را سایه می‌اندازند، مورد مناسبی محسوب می‌شود.
یک سالن بزرگ دایره‌ای، در عمق ۱٫۵ متری دفن شده و از سطح زمین جدا شده است. سپس با ایجاد یک شیب ۳ متری در اطراف سالن مرکزی، سد بزرگی برای ایجاد یک سکون حرارتی (مانند فضای غارها) تشکیل می‌شود. پوشش دایره‌ای بال مانند در کنار پنجره‌های سقفی، جریان هوای طبیعی را در داخل ساختمان، بهینه می‌کند. در این‌گونه سازه‌ها، مانند بادگیرهای معمول در ساختمان‌های اسلامی، جریان باد از هر جهت، گیر انداخته می‌شود.
همان‌گونه که گفته شد، روش‌های نوآورانه در معماری پایدار برای ایجاد تناسب بین ساختمان‌ها با اقلیم و فضای ناحیه‌ی خود در عین استفاده‌ی بهینه از شرایط مطرح شده‌اند. بدون شک تحقق راه حل‌های ارائه شده در این علم، کمک بسیار شایانی به اقتصاد و توسعه‌ی کشورها خواهد کرد.
مرجع: https://www.archdaily.com/926693/sustainable-practices-4-projects-with-innovative-solutions
چه جالبن!