شناژ
شن به زبان فرانسه به معنای زنجیر و شناژ به معنی زنجیر کردن است. شناژ برای متصل کردن کلیه‌ی پی‌ها به همدیگر ایجاد میشود. این قسمت از ساختمان از روی کرسی چینی و معمولاً در یک تراز ساخته میشود. در اثر وجود شناژ، قسمت‌های ساختمان بطور یکپارچه عمل نموده و تمامی نشست‌ها یکنواخت شده و نیروهای وارده‌ی اتفاقی (مانند زمین لرزه و باد) به یک نقطه ساختمان به تمام قسمت‌های ساختمان منتقل گشته، در نتیجه از شدت نیروی وارده در یک نقطه کاسته شده و مانع خرابی ساختمان میشود.
در ساختمان‌های مختلف شناژ را با مصالح متفاوت از قبیل تیرآهن، میله گرد، تیر چوبی و غیره می‌سازند. ولی متداولترین آن شناژ بتنی است. این نوع شناژ از سه قسمت تشکیل میشود
انواع شناژ
شناژها ی عمودی
- برای مهارسازی کامل این گونه پی‌ها که در قسمت‌های شیبدار قرار دارند باید از نبش پی فوقانی تا قسمت میانی یا بیشتر از حد ذکر شده میل چاه عمودی به قطر حدود ۱۰۰ سانتیمتر پایین‌تر از سطح زیر فونداسیون هم جوار تحتانی ادامه یابد.
- چنانچه زمین نیمه سنگی یا دج باشد به قالب بندی کول گذاری نیاز نیست. چنانچه زمین سست باشد جهت پشگیری از ریزش خاک در بتن، از قالب بندی کول استفاده میکنند.
- برای قالب بندی در میل چاه مذکور می‌توان کول گذاری کرد.
- در شروع کول گذاری به ارتفاع ۶۰ سانتیمتر از کول‌های شکسته در ۳-۴ دایره کول استفاد میکنند تا محلی برای ارتباط میلگردهای عبور کننده شناژ افقی زیرین باشد.
- پس از قالب بندی مذکور میلگرد گذاری در میل چاه به تعداد و با مقطع مشخص و با دارا بودن زاویه ۹۰ درجه میلگرد در سطح زیرین و میانی پی فوقانی و حتی نشست میلگرد ذکر شده در شناژ بعد از پی فوقانی سبب در گیری کامل قطعات میلگرد شناژ عبور کننده پی میل چاه (شناژ عمودی) میشود.
شناژ افقی
- گود برداری برای شناز افقی در ابعاد بیشتر از سایر شناژها ، از راستای محور پی تحتانی عبور می‌دهند و تا شناژ عمودی ادامه داده سپس قالب بندی میکنند.
- میلگرد گذاری شناژ افقی را از ناحیه پشت پی تحتانی شروع، و بعد از عبور از میل چاه، با شناژ عمودی کلاف میکنند. چون این شناژ به علت وجود اختلاف سطح بحرانی است، میلگردهای آن را به تعداد بیشتر و با مقطعی قطور‌تر برای اطمینان زیادتر انتخاب میکنند.
- معمولاً شناژها ی افقی را روی کرسی چینی در طبقه‌ی همکف اجرا می‌نمایند ولی گاهی اوقات نیز در طبقات، زیر هر سقف روی تمامی دیوارها شناژ اجرا میشود و این شناژه ای افقی که در پایین و بالای دیوار ساخته میشود به وسیله شناژها ی عمودی در چند نقطه به یکدیگر متصل میشود. اجراء شناژ افقی و عمودی در ناحیه‌های زلزله خیز مانند ایران الزامی بوده زیرا این شناژها به نسبت قابل ملاحظه‌ای از شدت خرابی‌ها‌ی وارده می‌کاهد.
شناژ مورب
- به دلیل اینکه تحریکات زمین در مقابل امواج زلزله عمل و عکس العمل دارد، ضروی است که شناژ مورب به اندازه افقی اجرا شود تا کلاف سازی مضاعف در محور دو پی زیرین تحتانی و پی فوقانی را به وجود آورد.
- میلگردگذاری در شناژ مورب از پشت تا پشت تحتانی پی پیش میروند تا به پی فوقانی با طول گیرداری کامل ختم شود و اتصال بسیار اصولی جهت مهار سازی کلاف به وجود آورد.
- عمل شناژ سازی عمودی – افقی و مورب را می‌توان به شکل مرحله‌ای و یا یکپارچه بتن ریزی کرد. چنانچه گود برداری در محورهای دوپی تحتانی و فوقانی در یک مرحله و در حالت مثلث انجام شود پس از قالب بندی و میلگرد گذاری درشناژ عمودی و در انتها، شناژ مورب اجرا میکنند. بدیهی است که پس از باز کردن قالب به ویژه، رعایت زمان جهت قالب شناژ مورب به شکل مثلث از روی شناژ افقی با مصالح مقاوم و با دقت اجرا میشود.
شناژ مخفی (تای بیم)
شناژ مخفی را باید در سقف‌های تیرچه بلوک اجرا کرد. طبق مبحث ۹ مقررات ملی در دهانه‌هایی با طول بیش از ۴ متر باید در فواصل ۲ متر از شناژ مخفی استفاده کنند. کار شناژ مخفی در سقف‌ها افزایش صلبیت سقف خواهد بود. شناژ مخفی از دو میلگرد (معمولاً نمره ۱۶ استفاده میکنند) یکی در بالا یکی در پایین مقطع قرار می‌دهند و به عرض حداقل ۱۰ سانتیمتر در سقف‌ها اجرا میشود.
