مهاجرت معکوس یکی از معضلاتی است که جمعیت شهری با آن دستوپنجه نرم میکند. یکی از اصلیترین دلایل این پدیده، افزایش قابل توجه سهم هزینه مسکن در سبد هزینههای خانوار است، بهطوری که آمارها حکایت از آن دارند که نیمی از کل هزینههای یک خانوار شهری در استان تهران به هزینه مسکن اختصاص یافته است. این در حالی است که سهم این هزینه در سبد خانوارهای روستایی با وجود افزایش قابل توجه طی سالهای گذشته، بیش از 18 درصد است که اختلافی 3.7 برابری را نشان میدهد. بسیاری از کارشناسان معتقدند، آمارهای موجود مربوط به انتهای سال 98 بوده که شیب صعود قیمت مسکن در آن، شدت امسال را نداشته و آمارهای سال 99 بسیار شوکهکنندهتر خواهند بود.
علی غلامی کارشناس اقتصاد مسکن در این رابطه به «ساختمان آنلاین» میگوید: اگر جدیدترین آمارهای رسمی از سهم هزینه سالانه خانوار برای مسکن که نتایج آمارگیری سال 98 است را مرور کنیم، به نتایج جالبی میرسیم. مطالعه جدید از وضعیت هزینهکرد خانوارها برای مسکن نشان میدهد در طول سال 98، متوسط هزینه یک خانوار شهری برای مسکن در کل کشور 29.5 درصد نسبت به سال 97 افزایش پیدا کرد. در این سال هر خانوار شهری به طور میانگین، 17 میلیون تومان برای خرید مسکن هزینه کرد که این رقم در سال 97 برای هر خانوار، 13 میلیون و 300 هزار تومان بود.
وی ادامه داد: البته، این هزینهها در استانهای مختلف متفاوت است. هزینهای که تهرانیها برای مسکن در سال 98 صرف کردند، رقمی قابل توجه را نشان میدهد؛ 50 درصد برای خانوارهای شهری، بهتعبیری نیمی از کل هزینه خانوارهای شهری استان تهران صرف مسکن میشود. خانوارهای روستایی استان تهران هم 34 درصد برای مسکن هزینه کردهاند.
غلامی تصریح کرد: کمترین هزینه مسکن در بین استانهای کشور مربوط به استان خراسان جنوبی بود. خانوارهای شهری این استان بیش از 21 درصد و خانوارهای روستایی هم 12 درصد از هزینه خود را صرف هزینه مسکن کردند.
وی در ادامه عنوان کرد: برآیند این آمارها نشان میدهد در سال 98 به طور میانگین، بیش از 36 درصد از کل هزینه یک خانوار شهری در کل کشور، برای مسکن هزینه شد. این هزینه در بین پردرآمدها و کمدرآمدها نیز طبیعتا متغیر است. دهکهای نهم و دهم درآمدی که پردرآمدترین اقشار جامعه هستند، 37 تا 44 درصد هزینههای خود را فقط به مسکن اختصاص دادهاند. این در حالی است که کمدرآمدها 31.7 درصد از هزینه خود را برای خرید مسکن صرف کردند. اما در روستاها هم هزینه خانوار برای مسکن افزایش قابل توجه داشته است. 18 درصد از هزینههای یک خانوار روستایی در سال 98 صرف مسکن شده است.
این کارشناس اقتصاد مسکن خاطرنشان کرد: در نتیجه، یک آمار کلی از هزینه سالیانه مسکن نشان میدهد در این سال نشان میدهد یک خانوار شهری حدود 3.7 برابر بیش از خانوار روستایی برای مسکن هزینه کرده است. این رشد هزینهها ناشی از جهش قیمتی مسکن در سالهای اخیر است که به عقیده بسیاری از کارشناسان، در سال 99 با شیب قابل توجهی تشدید شده است.