لیلا درخشان *
شاید در ابتدا به نظر برسد که این افزایش تسهیلات،می تواند وامی راهشگا برای بسیاری از متقاضیان مسکن در سالهای آِینده باشد و خانواده ها با دوراندیشی و پس انداز بخشی از درآمد خود قادر خواهند بود که برای فرزندانشان در سالهای آتی،مسکن خریداری کنند.اما واقعیت امر این است که اثرگذاری این وام برای خرید مسکن طی سنوات آینده به دلیل تورم به شدت کم خواهد بود به طوری که تورم ه پوشش دهی این وام برای تامین تسهیلات خرید مسکن را به شدت خنثی خواهد شد.
بررسی ها حاکی ازآن است که به منظور دریافت این نوع تسیهلات،نظام بانکی سقف دوره انتظار و سپرده گذاری را حداقل پنج سال و حداکثر 15 سال تعیین کرده است.
این رقم البته برای شهرهای مختلف تا حدی متغیراست به طوری که پایتخت نشینان با 15 سال سپرده گذاری موفق می شوند که درسال 1414 دو میلیارد تومان تسهیلات مسکن جوانان دریافت کنند این در حالی است که این رقم برای شهرهای بزرگ و مراکز استانها یک میلیارد و هفتصد میلیارد تومان و در شهرهای کوچک یک میلیارد و چهارصد میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
بدون شک اگر رقم وام دو میلیاردی را با شرایط فعلی قیمتهای مسکن قیاس کنیم این وام تقریبا کارآمد است .اما کافی است که به 15سال آینده فکر کنیم و ببینیم که آیا با رشد صعودی قیمت مسکن و تورم این وام اثربخش خواهد بود یا خیر؟
بسیاری از ناظران بر این باورند که این نوع وام ها برای کشورهایی که از ثبات اقتصادی لازم برخوردار هستند می توانند اثربخشی داشته باشند این درحالی است که شرایط بی ثابت اقتصادی در کشور ما از و افزایش قیمت مسکن که بخشی از آن ناشی از نامعادله عرضه و تقاضای مسکن است ،اثربخشی این نوع وام ها را به شدت کاهش می دهد.
همچنان که درگذشته خانوارهایی که با خوش بینانه از سالهای دور با سپرده گذاری نزد بانک ها،به زعم خود برای آینده فرزندان خود دور اندیشی کرده اند،اما در شرایط فعلی به هیچ وجه این پس اندازها در مقابل غول گرانی مسکن،از اثربخشی به شدت پایینی برخوردار هستند و البته با یک مقایسه آماری می توان این ادعا را به خوبی اثبات کرد.تجربه سالهای گذشته نشان داده است که نظام بانکی هرگز قادر نشده است همانند کشورهای پیشرفته نقش موثری در تامین سهم تسهیلات خرید مسکن برای خانوارها داشته باشد و علی رغم اینکه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته بانکها حدود 90 درصد تسهیلات خرید مسکن را برای متقاضیان تامین می کنند اما در کشور ما این رقم به شدت پایین و بی اثراست و با توجه به این امر،تسهیلات مسکن جوانان نیز از این قاعده مستثنی نیست و رقم دومیلیاردی در 15 سال آینده به یک رقم ناچیز و حاشیه ای برای خرید مسکن تبدیل خواهد شد و سرنوشت این وام نیز به فرجام سایر طرح های شکست خورده مبدل خواهد شد.
* لیلا درخشان
