ضوابط فنی اختصاصی برای طرح نهضت ملی مسکن تدوین شود /دستورالعمل‌های شورای عالی مسکن صرفا اداری است

مهندس نادر روز رخ ،ضمن بیان مطلب فوق در گفتگو با خبرنگار ساختمان آنلاین  با ذکر مقدمه اظهار داشت: مسکن از جمله مقوله هایی است که تولید آن همواره در دستور کار حاکمیت ها قرار می گیرد.تجارب گسترده جهانی درباره روش های مختلف تولید مسکن در سراسر دنیا وجود دارد به طوری که هم پیش از جنگ جهانی دوم و هم پس از آن،مسکن به روشهای مختلف تولید شده است.به عنوان مثال پس از جنگ جهانی دوم که سبب ویرانی ها و تخریب گسترده واحدهای مسکونی و آواره گی بسیاری از مردم شد،دولت ها به سمت تولید مسکن به روش انبوه سازی روی آوردند.

تولید انبوه مسکن نیاز به سازماندهی دارد

وی با اشاره به اینکه در ایران شعار دولت فعلی در حوزه مسکن تولید یک میلیون واحد مسکونی در سال است خاطر نشان ساخت : در شرایط فعلی سالیانه حدود 70 میلیون متر مربع مسکن توسط بخش خصوصی تولید می شود .حال اگر میانگین متراژ هر واحد مسکونی در طرح نهضت ملی مسکن را به صورت متوسط حدودا هفتاد متر در نظر بگیریم ،صد میلیون مترمربع به حجم تولید مسکن در سطح کشور افزوده خواهد شد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: عملیاتی کردن این حجم انبوه مسکن، سبب خواهد شد تا تمام عناصر و نهاده های تولید مسکن شامل عوامل انسانی،کارخانجات تولید مصالح ساختمانی و.. در ابعاد بسیار وسیع با مساله مسکن درگیر شوند.این برنامه عظیم ملی مسکن بدون شک نیاز به یک سازماندهی دارد .اما متاسفانه ما فاقد سازماندهی مناسب در این زمینه هستیم.این در حالی است برای اینکه سیاست گذاری ها در حوزه مسکن به سرانجام برسد لازم است که تمامی متخصصان حوزه رشته ساختمان دعوت به همکاری شوند.

دستورالعملهای شورای عالی مسکن اداری و مالی است

روز رخ در ادامه افزود: البته شورای عالی مسکن به عنوان نهاد بالادستی شورای عالی شهرسازی و معماری ،تصمیمات کلانی در حوزه مسکن اخذ می کند اما دستورالعمل های صادر شده از سوی شورای عالی مسکن بیشتر جنبه اداری و مالی دارد که از جمله آن می توان به افزایش سقف تسهیلات مسکن اشاره کرد.در حالی که مسایل بسیار مهمتری توسط شورای عالی مسکن باید حل شود تا جریان ساخت و ساز در مسیر خودش قرار گیرد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در حال حاضر طرح نهضت ملی مسکن هدف کلان دولت سیزدهم در بخش مسکن است بر لزوم بازنگری در شیوه های تولید مسکن اشاره کرد و اذعان داشت: تحقق این هدف از طریق روشهای مرسوم سنتی میسر نیست و باید از شیوه های صنعتی استفاده کنیم.برای توفیق در صنعتی سازی ،سازماندهی کارخانجات مرتبط با تولید مسکن امری ضروری و از اهم اولویت هاست.

ضوابط فنی مسکن برای صنعتی سازی تعریف نشده اند

وی با برشمردن مشکلات و موانع تولید مسکن گفت: دستورالعمل های موجود برای طراحی و نظارت ساختمانها دچار یکسری پیچیدگی هاست که خود به خود مانع رشد انبوه سازی و صنعتی سازی می شود.به عنوان مثال این ضوابط فنی برای صنعتی سازی و تولیدات انبوه تدوین نشده اند و این فرآیند با هدف های دولت در حوزه مسکن متناقض است.

روز رخ بخش دیگری از موانع تولید مسکن را در یک جانبه بودن ضوابط فنی و غفلت از نیاز دهک های درآمدی دانست و تصریح کرد: ضوابط فنی ساخت و ساز در کشور ما دهک بندی ندارد.در صورتی که در فرآیند تولید مسکن نیاز هر دهک با دهک دیگر متفاوت است .به عنوان مثال دهک های پایین نیاز اضطراری به مسکن دارند و پارکینگ اولویت این دهک نیست چرا که اکثر این گروه ها اساسا فاقد خودرو هستند،این در حالی است که ممکن است دهک های بالای درآمدی نیاز به چند پارکینگ داشته باشند. اما عدم متناسب سازی ضوابط فنی مسکن بر اساس توان مالی متقاضیان،سبب می شود که خانه دار شدن برای دهک های پایین پیچیده تر شود.

تولید مسکن بدون در نظر گرفتن تنوع اقلیمی

وی همچنین غفلت از تنوع اقلیمی را یکی دیگر از مشکلات ضوابط فنی تولید مسکن دانست و تاکید کرد: ضوابط فنی در کشورما مع الفارق از اقلیم و جغرافیا است به طوری که تولید مسکن در شمال و جنوب کشور از یک الگوی واحد ساخت تبعیت می کند و این مساله ضمن اینکه سبب هدر رفت سرمایه های ملی می شود در عین حال سبب می شود که رفاه بهره برداران مسکن تامین نشود.

این استاد دانشگاه ادامه داد:همچنین نظام بانکی در پرداخت تسهیلات متکی به روشهای تولید سنتی هستند. در حالی که اگر قرار باشد مسکن به روش صنعتی اجرایی شود،تعاریف و ضوابط پرداخت تسهیلات در سیستم بانکی نیز باید تغییر کند.

روز رخ گفت: علاوه بر این شهرداری ها نیز به عنوان مسوول صدور پروانه های ساختمانی که مکلف بر نظارت و پایش اجرای ساختمانها هستند،فاقد ضوابط ویژه برای تولید مسکن صنعتی هستند..

برخورد سیاسی با حوزه مسکن تبعات دارد

این استاد دانشگاه ریشه بی رغبتی مدیران در تغییر ضوابط فنی ساخت وساز را ناشی از برخوردهای سیاسی با حوزه مسکن دانست و تصریح کرد: به طور کلی وقتی دولتها وعده ای در حوزه مسکن به مردم می دهند،بخش سیاسی از عوامل اجرایی انتظار دارند در زمان مقرر نسبت به تحق وعده ها اقدام کند.بنابراین با توجه به کمبود وقت،مدیران نیز ناچار می شوند که بر اساس ضوابط فنی موجود طرح ها را پیش ببرند.چرا که اگر قرار باشد ضوابط فنی ساخت وساز را تغییر دهند ،این مساله حداقل یکسال زمان خواهد برد و بنابراین آنها ترجیح می دهند که به جای از دست دادن زمان ،با شرایط و ضوابط فنی موجود تعهدات دولت در حوزه مسکن را دنبال کنند.

الگوی متراژ مسکن باید اصلاح شود

روز رخ با ذکر مثالی ادامه داد:در حال حاضر الگوی متراژ واحدهای مسکونی در همه کلانشهرهای دنیا تغییر کرده است.به عنوان مثال در کشور ژاپن این الگو به بیست متر مربع رسیده است و ساکنان این واحدها به دلایل مختلف فرهنگی که ناشی از سبک زندگی شان است از سکونت در این واحدهای کوچک متراژ کاملا راضی هستند.

وی تصریح کرد: اما در ایران با وجود اینکه اشکال مختلف بی خانمانی به صورت پدیده هایی نظیر اتوبوس خوابی،گورخوابی و .. شکل گرفته است اما کماکان ضوابط فنی تولید مسکن به هیچ وجه بر مبنای تولید مسکن کوچک متراژ که می تواند مشکل مسکن دهک های پایین درآمدی را حل کند شکل نگرفته است .

این استاد دانشگاه افزود: به عنوان مثال دستگاه های خدمات رسان به هیچ وجه به واحدهای کوچک متراژ خدمات نخواهد رساند.همچنین شهرداری ها نیز مجوز صدور واحد کوچک متراژ به دلیل عدم تامین پارکینگ را صادر نخواهد کرد .

وی گفت: بسیاری از متولیان تصور می کنند که مسکن کوچک متراژ با آسیب های اجتماعی خاصی همراه است اما چنانچه مطالعات اجتماعی جامعی درباره تولید مسکن کوچک متراژ صورت گیرد و واگذاری آنها بر اساس یک برنامه تعریف شده ای باشد،تولید این واحدها برخلاف تصور سبب پیشگیری از ایجاد حاشیه نشینی،تشویق جوانان به ازدواج و نیز حل مشکل مسکن بسیاری از زوج های سالمند و.. منجر خواهد شد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: با توجه به این مشکلات و با در گرفتن برنامه دولت برای تولید حجم انبوهی مسکن ،لازم است که ضوابط فنی اختصاصی برای طرح نهضت ملی مسکن تهیه شود.در همین راستا باید  شورایی از متخصصان طراز اول حوزه مسکن تشکیل شود تا با هم اندیشی در جهت حل مشکلات فرآِیندهای تولید مسکن اقدام کنند.