چشم امید متقاضیان خرید مسکن به مذاکرات هستهای
فخرالدین زاوه، تحلیلگر اقتصاد مسکن در این مورد به «ساختمان آنلاین» میگوید: اتفاقی که در یک سال اخیر در بازار مسکن رخ داده، این است که با سطوح قیمتی که بازار به خود دیده، متقاضی مصرفی با توجه به ضعف درآمدی و کاهش شدید قدرت خریدی که در چند سال اخیر در خانوارهای سطح متوسط اتفاق افتاده، عملا بازار در هر دو سمت عرضه و تقاضا در اختیار سوداگران و سرمایهگذاران است. در نتیجه، رفتار بازار مسکن خیلی شبیه به رفتار بازارهای دارایی دیگر از جمله بازار ارز شده است. این در حالی است که بازار مسکن در گذشته با فاصله و تاخیر به اتفاقات اینچنینی واکنش نشان میداد. در نتیجه، بخش اعظمی از افزایش قیمتی که بازار مسکن در سال 99 تجربه کرده، محصول پاسخ به ریسکهای غیراقتصادی است. بنابراین، اگر مذاکرات به نتیجه مثبتی برسد و نرخ ارز با کاهش مواجه شود، آن فشار قیمتی که موجب افزایش اسمی قیمتها شده بود، کاهش پیدا خواهد کرد و قیمتها کمی تعدیل خواهند شد. در واقع، نتیجه عمومی این اتفاق، کاهش قیمت مسکن خواهد بود.
وی ادامه داد: از زاویه دیگری هم میتوان به این موضوع نگاه کرد. یکی از عوامل حاکمیت شرایط فعلی بر بازار قدرت خرید مردم است. چیزی که هماکنون در بازار مسکن نیاز داریم، افزایش درآمد خانوارها و قدرت خرید آنهاست. این اتفاق و پایدار بودن آن، نیاز به یک تغییر ساختاری بزرگ در نظام اقتصادی کشور دارد تا همانند شوکهای فروش نفتی که افزایش درآمدی را در پی داشتند. در کنار این، افزایش مراودات و درآمدهای خارجی نیز میتواند به افزایش درآمد و پایداری آن کمک شایانی کند تا در نهایت بازار مسکن با بهبود مواجه شود.
زاوه افزود: سرمایهگذاری در حوزه مسکن به دو شکل اتفاق میافتد؛ اولین سرمایهگذاری برای حفظ ارزش پول انجام میشود و در این نوع سرمایهگذاری تلقی بر این است که تورمهای پیشبینی شده احتمال از دست رفتن ارزش سرمایه و نقدینگی را بالا میبرند. بنابراین، سرمایهگذاران تصمیم میگیرند تا بازار مسکن را به عنوان بخشی از پرتفوی سرمایهگذاری خود در نظر بگیرند که این موضوع در اکثر کشورهای دنیا امری متداول است. اتفاقی که در یک سال اخیر افتاده نیز در همین راستاست و اکثر افرادی که اقدام به سرمایهگذاری کردهاند، همین هدف را دنبال میکردند. اما اگر در پی مذاکرات روابط مثبتی شکل گیرد، جنس سرمایهگذاریهای تغییر خواهد کرد و بیشتر به سمت سرمایهگذاری مصرفی و افزایش قدرت خرید میرود. بنابراین، تمایل سرمایهگذاری از سوی کسانی که در پی خلق ارزش افزوده هستند با افزایش مواجه خواهد شد.
این تحلیلگر اقتصاد مسکن تصریح کرد: اگر در بدبینانهترین حالت ممکن، مذاکرات به نتیجه نرسد، میتوان سناریوهای مختلفی را متصور بود. نکته اصلی این است که بازار مسکن در سال گذشته تحولات شدیدی را به خود دید و فشاری که اکنون به این بازار وارد میشود از سوی نقدینگی است که افزایش قیمت را تحریک میکند. اگر این موضوع با چاشنی ریسکهای غیراقتصادی همراه شود که چندان دور از تصور هم نیست، امکان شوکهای قیمتی مجدد به بازار وجود دارد. اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که بازار در دوران ترامپ و اوج تنشها میان ایران و آمریکا، جهشهایی را پشت سر گذاشت و به نظر نمیرسد اتفاقاتی از جمله به نتیجه نرسیدن مذاکرات بتواند تاثیر آنچنانی روی قیمتها داشته باشد.