فراز و نشیب‌های نهضت مسکن در خراسان جنوبی

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از دانشجو، یکی از برنامه ها و وعده های مهم دولت سیزدهم، ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال است که طبق اعلام دولت مقرر شده سالانه یک میلیون واحد مسکونی تحویل متقاضیان شود. رئیس جمهور در جلسات متعدد بر تسریع در روند واگذاری اراضی و ساخت این مسکن در کشور تاکید دارد. سهم خراسان جنوبی از چهار میلیون مسکن در کشور ۴۰ هزار و ۴۴۵ واحد مسکونی است که طبق پیش بینی مسئولان استان تا پایان سال ۱۴۰۳ این واحد‌ها باید به طور کامل به بهره برداری برسند.

خراسان جنوبی با جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر است که در ۱۱ شهرستان بیرجند، طبس، قائنات، فردوس، سربیشه، سرایان، درمیان، بشرویه، خوسف، زیرکوه و نهبندان زندگی می کنند. بیشترین حجم جمعیتی استان که بیش از یک چهارم جمعیت را تشکیل می دهد، در شهر بیرجند به عنوان مرکز استان متمرکز هستند.

عدم ساخت مسکن و واگذاری زمین در دولت یازدهم و دوازدهم از یک طرف و خشکسالی های کمرشکن و مهاجرت مردم از روستا‌ها به شهر‌ها باعث شد تا طی هشت سال شاهد جهش بیش از ۱۵۰۰ درصدی قیمت زمین و مسکن در بیشتر نقاط استان به خصوص مرکز استان باشیم. به طوری که قیمت زمین در سال ۹۲ در بیرجند به طور میانگین هر مترمربع بین ۱۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان بوده است که امروز به طور میانگین قیمت هر متر زمین در بیرجند متوسط بین ۹ تا ۱۵ میلیون تومان خرید و فروش می شود.

قیمت زمین و مسکن در مرکز استان چنان جهشی در چند سال اخیر و به ویژه از سال ۹۸ به بعد پیدا کرده است که اگر تا پیش از این خانه دار شدن برای جوانان و اقشار متوسط یک آرزوی دراز مدت بود، حالا به یک خواب تعبیر نشدنی تبدیل شده است، آن هم مردم خراسان جنوبی که بیشتر جمعیت آن قشر متوسط رو به پایین تشکیل می دهد که از درآمد اندکی برخوردار هستند.

شعار‌های دولت سیزدهم امید‌ها را در دل مردم این استان و به جوانان برای خانه دار شدن بسیار زیاد کرد، به ویژه اقشار متوسط و محروم که از طرح مسکن مهر، خاطرات بسیار شیرینی دارند، بسیاری از خانواده های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی و خانواده های مستضعف و جوانان در سال های ۷۸ تا ۹۱ با اندک سرمایه توانستند در طرح مسکن مهر خانه دار شوند و امروز سرپناهی در این شرایط گرانی اجاره بهاء داشته باشند.

مقدمات طرح نهضت ملی مسکن از حدود یکسال قبل در خراسان جنوبی آغاز شده و به نظر می رسد این طرح برای همه شهر‌های استان به جز مرکز استان، ماندگار و ارزشمند خواهد شد، سهم خراسان جنوبی از چهار میلیون مسکن در کشور ۴۰ هزار و ۴۴۵ واحد مسکونی است که طبق پیش بینی مسئولان استان تا پایان سال ۱۴۰۳ این واحد‌ها به طور کامل باید به بهره برداری برسند.

طبق گفته مسئولان خراسان جنوبی طرح نهضت ملی مسکن در این استان در تمامی شهرستان ها به جز مرکز استان به صورت ویلایی و با واگذاری قطعات ۲۰۰ متری زمین به متقاضیان دنبال خواهد شد، موضوعی که بسیار مورد اقبال و پسند مردم در شهرستان ها قرار گرفته است.

علیرضا عباس زاده، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در حاشیه جلسه ای در ۱۰ دی ماه امسال در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه طرح نهضت ملی مسکن به علت مشکل در واگذاری زمین، مدت ها معطل مانده بود که با تدابیری این مشکل مرتفع شد، گفته است: در مرحله اول، متراژ واحد‌های مسکونی طرح نهضت ملی مسکن از ۱۶۰ به ۱۸۰ متر مربع افزایش یافت و در گام بعدی در شورای مسکن حدنصاب واحد‌های طرح نهضت ملی مسکن به ۲۰۰ مترمربع رسید.

واگذاری زمین به صورت ویلایی در ۳۰ شهر خراسان جنوبی

وی تاکید کرد: با این تصمیم شورای مسکن خراسان جنوبی، زمین های واحد‌های مسکونی طرح نهضت ملی مسکن در تمامی شهر‌های استان به استثنای بیرجند به صورت ویلایی و با متراژ ۲۰۰ مترمربع واگذار خواهد شد.

عباس زاده همچنین در خصوص ساخت مسکن برای معلولان در استان بر ساخت مسکن ویلایی برای ۶۰۰ معلول در استان تاکید کرده و گفته است: حدود ۳۰۶ معلول از ۶۰۰ معلول واجد شرایط برای ساخت مسکن در استان، در بیرجند هستند که برای آنها نیز باید تا حد مقدور مسکن ویلایی تامین شود در غیر این صورت واحد‌های مناسب سازی شده در اختیار آنها قرار گیرد.

مع الوصف مشکل اصلی در مرکز استان است، جایی که بیشترین حجم متقاضی مسکن را دارد و طبق مصوبه شورای مسکن استان، اراضی طرح نهضت ملی مسکن در بیرجند به صورت آپارتمانی و در ساختمان های ۵ و ۸ و ۱۰ واحدی ساخته می شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در این خصوص با بیان اینکه با مصوبه شورای مسکن استان، در کلیه شهر‌های خراسان جنوبی باستثنای بیرجند، اراضی طرح نهضت ملی مسکن به صورت ویلایی واگذار می شوند، می گوید: در بیرجند به علت کافی نبودن زمین های با کاربری مسکونی، واحد‌های طرح نهضت ملی مسکن به صورت آپارتمانی احداث می شوند.

عباس زاده می افزاید: افرادی که در شهر ببرجند برای طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده اند، در صورتی که متقاضی احداث واحد‌ها به شکل ویلایی باشند، امکان واگذاری قطعات مورد نیاز در شهر خوسف برای این افراد فراهم شده است.

بنظر می رسد که همین موضوع باعث شده تا خیلی از مردم مرکز استان تمایلی برای ثبت نام در طرح ملی نهضت مسکن نداشته باشند، چراکه آورده خانواده ها برای ساخت به شکل انبوه سازی بسیار بالا است و متقاضیان توان پرداخت این مبلغ را ندارند.

بار بی تدبیری مسکن اجتماعی روحانی روی دوش دولت سیزدهم

یکی از افراد ثبت نام کننده در این طرح با اشاره به اینکه یک قطعه زمین برای ساخت پنج واحد به پنج نفر از ما واگذار کردند، می گوید: ما در دولت قبل در طرح مسکن اجتماعی ثبت نام کردیم و آن موقع گفتند که هر واحد ۱۱۰ متر خواهد بود که قرار است انبوه ساز بسازد، اما بعد از گذشته چهار سال هیچ اتفاقی نیفتاده و تنها قرعه کشی بین افراد صورت گرفته است، هر وقت هم که مراجعه کردیم به راه و شهرسازی، می گویند که زمین واگذار شده و شما انبوه ساز بگیرید که برای شما بسازد، اکنون مهمترین مشکل ما این است که هیچ انبوه سازی هم تاکنون متقبل برای ساخت نشده است.

او با بیان اینکه طبق گفته شرکت انبوه ساز، متقاضیان باید حدود ۸۰۰ میلیون تومان آورده داشته باشند و علاوه بر این قرار است حدود ۳۵۰ میلیون تومان هم وام بدهند، می گوید: من با یک حقوق کارمندی که باید سر ماه اجاره مسکن هم بدهم، چطور می توانم حدود ۸۰۰ میلیون آورده در یک سال داشته باشم که پرداخت کنم؟ واقعا این برای ما سخت است برای همین دیگر هیچ پیگیری هم نکردم و کلا موضوع را رها کردم.

وی با این سوال که چرا باید در شهری مثل بیرجند که این همه اراضی رها شده دارد، باید مسکن به یک آرزو برای ما تبدیل شود، می افزاید: قطعا عده ای از طریق عدم واگذاری زمین به شکل ویلایی و یا حداقل هر دو نفر یک قطعه برای ساخت، سود می برند که به این صورت زمین واگذار می کنند، تمامی مناطقی که برای ساخت مسکن انتخاب شدند اراضی بسیار رها شده دارد که بعد از ساخت این منازل این زمین ها قیمت می کند و می توانند به قیمت بسیار بیشتر بفروشند.

مدیرکل راه و شهرسازی معتقد است که برخلاف گذشته که طرح های حمایتی مسکن در حاشیه شهر‌ها ساخته می شده است، اما این بار در خراسان جنوبی در طرح نهضت ملی مسکن تلاش شده که از زمین های مرغوب و با کیفیت شهری استفاده شود.

به گفته داعی، در سایت ۴۵۰ هکتاری زعفرانیه شهر بیرجند، اراضی زون های سه و پنج به مساحت تقریبی ۵۰ هکتار برای طرح نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده است. بلوک‌های این پروژه به صورت پنج طبقه (۱۰ واحدی) و چهار طبقه (هشت واحدی) طراحی شده و زیربنای مفید واحد‌ها ۹۲ تا ۱۱۰ متر مربع در نظر گرفته شده است.

مسکن ویلایی در بیرجند نداریم

وحید داعی، مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در همین خصوص با اشاره به اینکه خراسان جنوبی ۳۱ شهر دارد که در ۳۰ شهر استان زمین برای طرح نهضت ملی مسکن به صورت ویلایی و در قطعات ۱۸۵ تا ۲۰۰ متری به متقاضیان واگذار می شود، گفت: ویلایی سازی در شهرستان ها برای اولین بار در دولت سیزدهم در این استان رقم می خورد، قبل از این حتی در شهرستان ها هم زمین به صورت آپاتمانی داده می شده است.

وی افزود: برای تمامی شهر‌های خراسان جنوبی به جز مرکز استان، به هر متقاضی یک قطعه زمین به همراه ۳۰۰ میلیون تومان تسهیلات ساخت و تخفیف در پروانه کسب و نظام مهندسی اعطا می شود تا خود متقاضی بسازد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در خصوص بالابودن تعرفه های نظام مهندسی هم گفت: تعرفه نظام مهندسی ابلاغی از تهران است و در هیات چهار استان نفره هم تصویب می شود، اما رقم مشخص شده برای نظام مهندسی کمتر از یک درصد هزینه ساخت یک واحد مسکونی است که بنظر خیلی بالا نیست.

داعی با بیان اینکه فقط در شهر بیرجند به دلیل محدودیت در تامین زمین دولتی در داخل محدوده و حریم شهر و اینکه زمین های اطراف شهر بیرجند هم مالکیت های شخصی دارد، امکان واگذاری زمین به صورت ویلایی وجود ندارد، گفت: دولت برای مرکز استان دو راهبرد را پیش بینی کرده است، یکی در سایت ۲۷ هکتاری، اراضی سایت اداری بیرجند است که یک قطعه زمین در اختیار پنج متقاضی قرار گرفته تا خودشان به همراه هر نفر ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی بسازند.

وی ادامه داد: برخی از گروه ها که با هم همراه و همدل بودند و توان مالی آنها به هم نزدیک بوده است، ساخت منازل را شروع کردند و برخی ها اکنون در مرحله نازک کاری و سفت کاری قرار دارند، اما برخی از گروه ها با هم تعامل نداشتند، اختلاف سلیقه داشتند و کار آنها عقب تر است.

مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با اشاره به برخی مشکلات پیش آمده بین متقاضیان در طرح نهضت ملی مسکن در زمین های ۲۷ هکتاری و عدم همراهی برای ساخت، گفت: در فاز دوم نهضت ملی مسکن، کار ساخت را خود اداره راه و شهرسازی بر عهده گرفته و در همین راستا با انبوه ساز قرارداد بسته شده و قیمت و مصالح و زمان بندی مشخص است و ساخت را خود ما انجام می دهیم تا به متقاضی واحد تحویل دهیم و آن مشکلاتی که در مسکن گروهی بود در اینجا نباشد.

هزینه ساخت مسکن بالاست، حق با مردم است

داعی در خصوص گران بودن ساخت واحد‌های نهضت ملی مسکن و عدم توان پرداخت این هزینه ها توسط خیلی از خانواده های کم برخوردار شهر بیرجند هم گفت: هزینه ساخت مسکن به دلیل بالا بودن قیمت مصالح بالا است و اینکه مردم می گویند توان پرداخت آورده متقاضی را نداریم، درست می گویند و کاملا حق با مردم است، اما هزینه ساخت همین است، چه خود مردم بسازند و یا ما بسازیم حدود ساخت همین است و تامین آورده هم برای مردم مشکل است.

وی اضافه کرد: برای اینکه بتوانیم آورده مردم را کاهش دهیم باید مبلغ تسهیلات را افزایش بدهیم که در این خصوص نیز مکاتبات زیادی از سوی استاندار خراسان جنوبی و مجموعه استان با تهران صورت گرفته است و افزایش مبلغ تسهیلات در کمیته های فنی هم به تصویب رسیده، اما باید در شورای پول و اعتبار هم تصویب شود اگر افزایش تسهیلات مصوب شود آورده مردم کمتر خواهد شد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی همچنین در خصوص متقاضیان به مسکن ویلایی در شهر بیرجند هم گفت: یک مصوبه ای در سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی داشتیم که به تصویب استان هم رسید، اینکه متقاضیان نهضت ملی مسکن در بیرجند که تمایل دارند زمین ویلایی بگیرند و نمی خواهند در مسکن گروهی و آپارتمانی شرکت کنند، این ها امکان دریافت ۲۰۰ متر زمین به صورت ویلایی در شهر خوسف (۳۰ کیلومتری بیرجند) را دارند.

داعی با اشاره به اینکه تاکنون بالغ بر ۱۷ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن در بیرجند ثبت نام کردند، گفت: هم اکنون عملیات اجرایی ۶۵۰۰ واحد مسکونی در بیرجند آغاز شده و امید است برای هفته دولت سال آینده تعدادی از این واحد‌ها به مرحله بهره برداری برسد.

وی گفت: منازل نهضت ملی مسکن در بیرجند به صورت مجتمع نیست بلکه طراحی به شکل بلوک بندی، به صورت هشت واحدی و ۱۰ واحدی صورت گرفته است و دور تا دور هر بلوک دیوار و محوطه سازی می شود.

داعی خاطرنشان کرد: واحد‌های نهضت ملی مسکن در شهر بیرجند به صورت دو و سه خواب است و در بلوک های کوچک و خلوت پیش بینی شده تا مردم مشکلات و دردسر‌های بلوک های شلوغ را نداشته باشند.