شکاف طبقاتی در تهران غیرقابل درک است
به گزارش ساختمان آنلاین: سالهای نهچندان دور، خانههایی با رهن کامل گزینه مناسبی برای کارگران و کارمندان به حساب میآمد، اما در سالهای اخیر، جهش قیمت مسکن به ویژه در کلانشهرها سبب شده تا رهن خانهها قیمتهای سرسامآوری پیدا کند و شرایط برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه هر روز بدتر از قبل شود. در چنین شرایطی هستند کسانی که هزینههای چند میلیارد تومانی بابت رهن خانههای لاکچری تهران پرداخت میکنند، این مسئله فاصله طبقاتی عمیق در جامعه را نشان میدهد. گذشته از این، سبک معماری اسلامی و شهرداری اسلامی در ساخت و سازهای لاکچری چند سال اخیر، در عمل و به طور کامل به حاشیه رانده شدهاست.
از جمله گرانترین فایلهای آگهی شده در مدت اخیر دو مورد است که یک واحد ۷۵۰ متری در الهیه با پنج سال عمر بنا و همچنین یک پنت هاوس ۸۰۰ متری و عمر پنج ساله را در ولنجک میتوان با ۳۰ میلیارد تومان به صورت کامل برای یک سال رهن کرد. در جایگاه بعدی پنت هاوس ۶۵۰ متری نوساز در خیابان فرشته قرار دارد که با ۲۵ میلیارد تومان رهن دادهمیشود. پس از آن یک آپارتمان ۳۸۰ متری در کاشانک قرار دارد که با ۱۲ میلیارد تومان برای رهن کامل آگهی شدهاست و یک واحد ۱۱۵ متری، شش ساله هم در ولنجک با ۱۱ میلیارد تومان رهن دادهمیشود. ارزانترین فایلهای رهن کامل املاک لاکچری در محدوده قیمتی از ۵ تا ۱۰ میلیارد تومان قرار دارند و در محلههایی مانند الهیه، سعادتآباد، نیاوران، اقدسیه، کامرانیه، جردن، پاسداران و دروس یافت میشود.
در حالی که قشر ضعیف جامعه هر سال خانههای کوچکتر در مناطق ضعیفتر را اجاره میکنند، کسانی هستند که در خانههای چند صد متری با امکانات ویژهای، چون جاده سلامت و سالن بیلیارد (!) زندگی و بابت اجاره آن ارقام سرسامآوری را پرداخت میکنند؛ هر چند مسافت میان خانههای این دو قشر جامعه زیاد نیست، اما شکاف طبقاتی عمیقی که میان بالاشهرنشینان و پایینشهرنشینان ایجاد شده، غیرقابل درک است.
از جاده سلامت تا سالن اسکواش
پویا یکی از مشاوران املاک در شمال تهران است. او در اینباره میگوید: «من و اکثر همکارانم از جنوب تهران، کرج، شهریار و پردیس به اینجا آمدهایم. روزهای اول که برای بازدید خانههای لاکچری تهران میرفتیم، باورمان نمیشد که چنین خانههایی در تهران وجود داشتهباشد! ما حتی این خانهها را در رؤیاهایمان هم تصور نمیکردیم چه برسد به اینکه از نزدیک آنها را ببینیم.»
او ادامه میدهد: «برجهای عظیمی در زعفرانیه وجود دارد که حدود ۱۰ پارکینگ متعلق به ساکنان آن است! اغلب مشاوران املاکی که از مناطق ضعیف به اینجا میآیند، رؤیای پولدار شدن را در سر میپرورانند و این شکاف طبقاتی را نمیتوانند به راحتی تحمل کنند.»
پویا درباره برخی از امکانات موجود در خانههای شمال تهران اظهار میدارد: «جاده سلامت، سالن بیلیارد، استخر، سونا، جکوزی، سالن اسکوآچ، سالن اجتماعات اختصاصی و روف گاردن از جمله امکاناتی است که لاکچرینشینان پایتخت از آن بهرهمند هستند.» این مشاور املاک در پاسخ به این سؤال که قیمت خرید خانه در این مناطق چقدر است، میگوید: «در کامرانیه و فرمانیه قیمت خانهها به متری ۳۰۰ میلیون تومان میرسد. البته در زعفرانیه و الهیه این رقم بیشتر و تا ۵۰۰ میلیون تومان است.»
شرط صاحبان خانههای لاکچری تهران برای بازدید خانهشان!
پویا درباره قیمت رهن خانههای بالاشهر تهران میگوید: «رهن این خانهها نیز بسیار گران است. گاهی برایمان سؤال است ساکنان این خانهها این پولها را از کجا میآورند که میتوانند برای رهن خانهشان ۱۵ میلیارد تومان هزینه کنند! رقمی که شاید زندگی ۲۰ خانواده در جنوب تهران را نجات دهد و هر کدام از آنها را صاحب خانه کند.»
او به خانههای عجیب و ۲ هزار متری در شمال تهران نیز اشاره میکند و میگوید: «این بناها با متراژ بالا قیمت هزار میلیارد تومانی دارند؛ قیمتی که شمردن صفرهای آن هم سخت است، چه برسد بهدست آوردن آن!»
این مشاور املاک درباره شرط و شروطی که مالکان این خانهها برای بازدید ملک خود گذاشتهاند نیز اشاره میکند و میگوید: «آنقدر دیدن خانههای لاکچری تهران برای مردم جذاب است که گاهی برخی از آنها به دلیل کنجکاوی به بازدید خانهها میروند. به همین دلیل مالکان برای بازدید از خانه شرط گذاشتهاند و به کسانی اجازه ورود میدهند که پرینت حساب با گردش مالی بسیار بالا داشته باشند و این تضمین وجود داشته باشد که قدرت پرداخت رقم اعلام شده را دارند.»
هیچ کاخی برافراشته نمیشود مگر اینکه کوخی ساخته شود
حجت الاسلام علی سرلک، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و کارشناس مذهبی درباره شکاف طبقاتی موجود در جامعه و عمیقتر شدن آن میگوید: «وقتی انسان حرص به خودنمایی پیدا میکند و به تعبیر قرآن به تفاخر میپردازد، «شکاف طبقاتی» خیز پیدا میکند و افراد در سبک زندگی خود به سوی بیشتر داشتن، بیموالاتی در مصرف و مصرفزدگی میروند که همه اینها افراد را به سمت بیماریهای روحی مثل حرص، حسد و اسراف میکشاند.»
او ادامه میدهد: «در چنین شرایطی هر کس نسبت به هممحلی، همشهری و حتی اعضای خانواده خود بیگانه میشود و بیرحمی در دلها ایجاد خواهد شد. محصول چنین وضعیتی نیز خستگی، افسردگی و پرخاشگری خواهد شد و بسیاری از آسیبهای اجتماعی را به دنبال خود ایجاد خواهد کرد.»
این کارشناس مذهبی اظهار میدارد: «متأسفانه در برههای مدیریت کلان تصمیم گرفت به سمت توسعه با اقتضائات غربی پیش برود و با نفوذ مدیریت اشرافی در کشور، رسیدن به تمتعات هر چه بیشتر دنیوی وارد چرخه زندگی انقلابی ما شد. نحوست و شومی در بعضی از اضلاع و ابعاد زندگی نمایان شد. متأسفانه ریلگذاری غلطی در این زمینه داشتیم و هر چه پیشتر رفتیم، تفکر توسعه لذت از دنیا و مانور تجمل مانند گلوله برفی که از کوه برفی سرازیر میشود، بزرگ و بزرگتر شد و ویرانگری بیشتری را به جا گذاشت.»
او در پاسخ به این سؤال که چه راهکاری برای جلوگیری از عمیق شدن شکاف طبقاتی وجود دارد، میگوید: «هر چند از لحاظ مدیریتی این امر باید مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد، اما از لحاظ فردی نیز باید به این مسئله توجه شود. هر فردی باید فرهنگ قناعت به معنای دوست داشتن داشتهها و حرص نزدن و شکرگزاری را بیاموزد و آن را در زندگی به کار گیرد. در حوزه رفتار عمومی نیز باید به ایثار، احسان و پیشقدم شدن برای برطرف کردن نیاز نیازمندان توجه شود.»
دیو دو سر بیعدالتی
حجتالاسلام سرلک میافزاید: «در حوزه رفتار عمومی باید مسئله ایثار، احسان و برطرف کردن نیاز نیازمندان نهادینه شود و در حوزه حاکمیتی نیز باید با افرادی که زندگی قارونی دارند و این زندگی را با رانتهای گوناگون به دست آوردهاند، برخورد شود.»
او با تأکید بر اینکه باید فرهنگ مواسات در جامعه ترویج شود، تصریح میکند: «مواسات به معنای این است که دیگران را در امکانات خودمان شریک کنیم و دور امکانات خود دیوار خودخواهی نکشیم. در مواسات ما مفهوم برادری را داریم که انسانها در کنار همند، بهرهمندها و برخوردارها به فکر مستضعفین و محرومین هستند و باید این فرهنگ در میان مردم جاانداخته شود.»
این کارشناس مذهبی میگوید: «همانطور که رهبری فرمودهاند ما در عدالت، عقبماندگی داریم. متأسفانه با کسانی که در دستگاههای دولتی لانه کردهاند و از ظرفیت و امکانات دولتی سوءاستفاده میکنند یا شهرک و ویلا به هم هدیه میدهند، باید برخورد قاطع و بدون ملاحظه بشود. وگرنه چنین مواردی مانند یک دیو هفت سر به جان جامعه افتاده و هر روز فربهتر میشود و آرزوهای پاک و متعالی را به باد میدهد.»
حجتالاسلام سرلک با بیان اینکه ما حکومت اسلامی داریم، اما هنوز جامعه بالغ اسلامی نداریم، میگوید: «متأسفانه ما با جامعه اسلامی فاصله بسیار زیادی داریم، هر چند گامهای بلندی برای اسلامی شدن جامعه برداشتیم، اما امروز نسبت به خودمان و شرایطی که باید داشته باشیم، بسیار عقب هستیم.»
به عقیده این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر هرکس داعی عدالت خواهی دارد، باید اول از خودش شروع کند و در کنار عدالتخواهی برای عدالتورزی هم گام بردارد.
او میگوید: «باید مسئله عدالتخواهی به دور از توهین و به صورت دقیق و مستدل از مسئولان دولتی و حاکمیتی مطالبه شود. همانطور که گفته شده بالاترین نهی از منکر، نهی از منکر حاکمان و افرادی است که در جایگاه حکومتی قرار دارند. متأسفانه شاهد آن هستیم برخی به اسم اینکه به دنبال عدالت هستند، خودشان ظلم میکنند که در چنین شرایطی جامعه را بیش از پیش ناامید خواهند کرد.»
چهار خانواده در یک خانه مشترک اجارهای!
در همین رابطه مجید ابهری، رفتارشناس و آسیبشناس اجتماعی میگوید: «افزایش روزمره فاصله طبقاتی و ازدیاد ناراحتکننده تبعیضها در جامعه زمانی اتفاق میافتد که رانتخواری، قبیلهسالاری و ویژهخواری وجود داشتهباشد.»
او ادامه میدهد: «برخی از خانهها در شمال تهران شبیه به قصری میماند که در هر طبقهاش، استخر و سونای جداگانه قرار گرفتهاست. در سالنهای این خانهها انواع جانوران وحشی آفریقایی و آسیایی نگهداری میشود و چندین باغبان برای نگهداری از گیاهان گرانقیمت استخدام شدهاست.»
ابهری به وضعیت نامناسب زندگی برخی از اقشار ضعیف جامعه اشاره میکند و اظهار میدارد: «متأسفانه شاهد آن هستیم که در برخی از خانههای چند ده متری در جنوب شرقی و جنوب غربی تهران سه الی چهار خانواده بههمراه فرزندان خود در یک خانه مشترک زندگی میکنند، چراکه آنها به تنهایی توانایی پرداخت اجارهبها و هزینه آب و برق و امثال آن را ندارند. بروز و ظهور آپارتمانهای اشتراکی تبدیل به حقیقت تلخی در جامعه امروز ما شده و معمولاً دو یا سه نفر از اقوام دور یا نزدیک یک خانه کوچک را اجاره میکنند و ۱۵ الی ۲۰ نفر در آن زندگی میکنند.»
این آسیبشناس اجتماعی تصریح میکند: «فاصله طبقاتی چشمگیر به دلیل رانتخواریها و رشوهخواریها است که توجه خاصی در سالهای اخیر به آن نشدهاست.»
او درباره تفاوت زندگی بالاشهرنشینان و پایینشهرنشینان میگوید: «جوانان بسیار زیادی هستند که با چشمهای گشاد شده میبینند ماشینهای خاص و گرانقیمت از خانههای لاکچری بیرون میرود. همچنین رستورانهای گرانقیمتی ایجاد شدهاست که بسیاری از افراد حتی تصور ورود به آن یا غذا خوردن در آن را نمیکنند. در سوپرمارکتهای شمال تهران، گوشت گوزن کانادایی با سبزیجات معطر آلپ وجود دارد که اینجانب آن را با چشم خود دیدهام. تمام این موارد باعث شده بسیاری از افراد در حسرت دیدن این اماکن باشند و روز به روز به حرص و خشم آنها افزوده شود.»
آسیبهای ناشی از عمیقشدن شکاف طبقاتی
ابهری درباره آسیبهای ناشی از شکاف طبقاتی میگوید: «متأسفانه اینگونه شکاف طبقاتی که به صورت ساعتی افزایش مییابد، موجب بیرنگ شدن اعتماد مردم به مدیران میشود. همچنین بسیاری از سرقتها و جنایتها به دلیل این شکافهای طبقاتی عمیق است، چراکه بسیاری از افراد نمیتوانند به نیازهای غیرلازم و غیرمنطقی خود، زن و فرزندانشان پاسخ منفی بدهند و به جرم و جنایت روی میآورند.»
این رفتارشناس ادامه میدهد: «در دوران اصلاحات دیدیم و شنیدیم که صاحبان امضاهای طلایی حتی برای به دنیا آوردن فرزند خود، ایران را مورد پسند قرار ندادند و به کانادا و دیگر کشورها سفر کردند؛ این افراد با پولهای مردم به زندگی لاکچری دست یافتند، شعارهایی برای لاغر شدن دادند در حالی که ساعت دستشان خرج ۵۰۰ دانشجو و دانشآموز را میدهد.»
او با طرح این سؤال که آیا نتیجه انقلابی که وعده آن عدالت اسلامی و عدالت علی داد، ساخت کاخ برای عدهای خاص بود، اظهار میدارد: «هر چند نمیشود یکشبه با این همه مفاسد و تبعیض مقابله کرد، اما انتظار داریم دولت فعلی به وعدههای خود عمل کند و حق مردم را از کسانی که با وامهای کلان پرداخت نشده و امضاهای طلایی، خانههای اروپایی و لاکچری ساختهاند، بگیرد.»
ابهری ادامه میدهد: «آقای رئیسجمهور که با تمام تلاش قصد ساماندهی این بیسامانیها را دارد باید بداند تا وقتی بدنه دولت همان بدنه سابق باشد، تغییر وزرا و رؤسا وزارتخانهها تأثیر چندانی نخواهد داشت، زیرا در بدنه وزارتخانهها و سازمانها همان افراد سابقی هستند که از دولت اصلاحات به یادگار ماندهاند. این افراد باید شناسایی شوند و به جای آنها، افرادی متعهد و معتقد به عدل علی سرکار بیایند.»
او در پایان تأکید میکند: «به عنوان کسی که ۴۰ سال عمر و جوانی خود را در آسیبشناسی گذراندهاست، تمام امیدمان به دولت رئیسی است؛ اینکه نه در مدت یک روز و یک ماه بلکه به مدت منطقی با این جرثومههای فساد مقابله شود و دست آنها را از خزانه مردم کوتاه کنند.»