کارشناس بخش مسکن گفت: باید شرکت‌های صلاحیت‌دار توسعه‌گر در ساخت مسکن پیش‌قدم شوند که بتوانند استانداردها را رعایت و کیفیت را در ساخت مسکن درونی کنند.
مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی وزارت اقتصاد گفت: نکته‌ای که در تامین مالی مسکن و هدایت اعتبارات وجود دارد، این است که چرا مردم باید برای تامین مالی این بخش به سراغ دولت بیایند؟ در حالی که مسکن جزو بخش‌هایی با بیشترین بازدهی اقتصادی در کشور است.
مهدی رعنایی گفت: بنابراین چرا این بخشی که چنین بازدهی بالایی دارد باید یارانه از دولت بگیرد؟ بخش ساخت مسکن باید با مدیریت مناسب خودش پیشرو باشد و حرکت کند و ساخت انجام بگیرد. مساله این است که چرا همیشه مسکن از تولید عقب است؟
رعنایی با بیان اینکه اکنون در مسائل حقوقی ساخت‌وساز و املاک مشکل وجود دارد، ادامه داد: باید مسیر تامین مالی و ساخت‌وساز مسکن هموار شود. در حال حاضر مردم بیش از آن که تمایل به ساخت داشته باشند به خرید و سوداگری تمایل دارند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از مشکلات در بحث مسکن آن است که محدوده شهرها بسته شده است و در صورت گسترش محدوده شهرها و واگذاری زمین به مردم بخشی از چالش‌های این حوزه کم می‌شود. مردم از قدیم به طور تدریجی خانه خود را می‌ساختند و این خودش یک مدل از ساخت مسکن‌های ویلایی است و مردم می‌توانند با تامین مالی خودشان این کار را انجام دهند. او افزود: اگر موضوع مشارکت مردم با واگذاری زمین از طرف دولت و تامین مالی از طرف سازنده باشد، فشاری به دولت نمی‌آید.
رعنایی مدل دیگر توسعه ساخت مسکن را بهره‌گیری از ظرفیت ضمانت بانکی عنوان کرد و افزود: بانک مسکن باید متولی این روش باشد و تضمین پیش‌فروش را به عنوان یک روش برای ساخت مسکن مطرح کند. او توضیح داد: در این روش مردم پول می‌آورند و نیاز به آوردن پول توسط بانک‌ها نیست و بانک تنها تضمین می‌کند که قرارداد پیش‌فروش کاملا سالم و درست است و این حتی به نفع بانک است و برای آن درآمد ایجاد می‌کند.
او گفت: تهاتر نفت با فروش مازاد می‌تواند به ساخت مسکن کمک کند. مورد بعدی اجازه دادن به بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در ساخت مسکن است.
حسین درودیان پژوهشگر اقتصاد و مدرس دانشگاه، نیز گفت: باید بفهمیم طرح خوب مسکن چیست و نهضت‌های ملی را بر اساس آن توسعه بدهیم. او افزود: در پروژه‌های مسکنی باید مسائل شهرسازی و معماری و … در نظر گرفته شود و این کار بسیار سخت و گلوگاه کار است. بافت مسکونی به راحتی برگشت‌پذیر نیست و مسائل معماری و فنی‌مهندسی اهمیت بالایی دارد و اجرای صحیح آنها بر آثار اقتصادی موثر است.
درودیان تاکید کرد: شیوه صحیح ساخت حتی روی نحوه تامین مالی و ابعاد آن اثرگذار است. او توضیح داد: طرح‌های مسکن‌سازی، در یک سر مبتنی بر پایه پولی و بودجه طراحی می‌شود که این به معنای آن است که طرح از نظر اقتصادی توجیهی ندارد و کسی حاضر نیست وام بدهد؛ اما در سر دیگر این طیف، استفاده از تامین مالی آورده‌های مردم و پیش‌فروش قرار دارد که طرح‌های دارای توجیه اقتصادی به این نحو است.
درودیان ادامه داد: هرچه به سمت آن سر طیف یعنی پایه پولی و بودجه برویم یعنی طرح مسکن مناسبی طراحی نکرده‌ایم. خلأ اصلی این است که سلول و طرح اولیه مناسبی برای نحوه ساخت مسکن و شهرسازی نداریم. اگر طرح مسکن مناسبی داشته باشیم می‌تواند نماد مناسبی برای توسعه کار باشد. کارهایی مثل مسکن مهر هیچ استانداردی نظیر نحوه تامین مالی و مسائل شهرسازی و… را رعایت نکرده است.
او ادامه داد: تمرکز اصلی بیش از موضوع تامین مالی باید بر این موضوع باشد که طرح‌های جذاب ساخت مسکن طراحی کنیم. اگر این مشکل حل نشود به مشکلات بانکی و بودجه برمی‌خوریم و اینها انعکاسی از ناتوانی در تعریف درست طرح مسکن و توسعه شهری است. او افزود: به یک طرح مسکن با در نظر گرفتن بافت صحیح و موارد تمدنی احتیاج داریم، هرچند این طرح در مقیاس بسیار کوچکی اجرا شود. این طرح پاسخ مناسبی به همه مسائل حتی بافت فرسوده خواهد داشت و با موفقیت خود باعث ایجاد اهرمی برای توسعه بر اساس آن خواهد شد.
او ادامه داد: بافت مسکونی شهری که اکنون بی‌ارزش شده در حالت ایده‌آل می‌تواند با نمونه اولیه مناسبی که در حاشیه شهر ساخته شده است جایگزین شود و مردم به تدریج از این بافت خارج می‌شوند و حتی می‌تواند تامین مالی مسکن را هم کاهش دهد. البته کمی برای مردم باورپذیر نیست و با ساخت نمونه اولیه با منابع بانکی اعتماد ایجاد می‌شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: اقتصاد کشور در موقعیتی قرار دارد که هر اقدام کلانی باید دو یا سه هدف از اقتصاد کلان را همزمان پوشش بدهد وگرنه آسیب جدی خواهد داشت. طرح مسکن باید به جز توسعه شهری، جوابگوی تامین مسکن اقشار کم‌درآمد نیز باشد و بتواند حتی قیمت مسکن را کاهش دهد. البته که باید چند طرح داشت ولی مختصات اصلی آنها یکی است و تفاوت طرح‌های مختلف برای خانه‌دار کردن اقشار با درآمدهای متفاوت است.
درودیان اضافه کرد: هر طرح کلان مسکن باید در نسبت با مسائل ملی دیده شود. مسائل بخش مسکن فقط دسترسی نیست، مباحثی مانند بدمسکنی، بافت فرسوده، ناایمنی و… نیز وجود دارد و باید در مورد همه اینها فکر شود. نکته دیگر اینکه باید شرکت‌های صلاحیت‌دار توسعه‌گر در ساخت مسکن پیش‌قدم شوند که بتوانند استانداردها را رعایت و درونی کنند.
