تخریب خانه‌های تاریخی شیراز آغاز شد

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از تجارت نیوز، تخریب خانه‌های تاریخی شیراز آغاز شد. این بار نه با لودر که با کلنگ به جان خانه ها افتاده اند. بهمن ماه سال گذشته شهرداری عملیات تخریب خانه های اطراف حرم شاهچراغ را آغاز کرد اما پس از رسانه ای شدن موضوع، لودرهایی که برای تخریب خانه ها آنجا بودند خاموش و عملیات متوقف شد.

حالا بار دیگر عملیات تخریب بافت تاریخی شیراز آغاز شده است، این بار به صورت دستی و چراغ خاموش سراغ سازه های تاریخی استان فارس رفته اند. پنجره برخی از خانه ها را جدا کرده اند و ورودی برخی از ساختمان ها را سیمان گرفته اند.

با وجود تائید مردم منطقه و انتشار تصاویر تخریب خانه ها باز هم مقامات مسئول ماجرا را تکذیب می کنند. البته کم نیستند ماجراهایی که تکذیب شدند و کمی بعد تائید و اجرایی شدند. حالا هم نوبت به بناهایی رسیده است که بیش از یک قرن از ساخت آنها می گذرد. تخریب این بناها برای اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ انجام می شود.

محمدمهدی کلانتری، دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز جزئیاتی از عملیات تخریب می دهد.

تخریب خانه های دوره قاجار و زندیه

او می گوید: اداره کل راه و شهرسازی استان فارس متولی این طرح و تخریب هاست. این اداره از اردیبهشت ۱۴۰۱ تملک بناها را آغاز کرد. حدود ۳۰ بنا را تاکنون تملک کرده اند.

کلانتری ادامه می دهد: بهمن ماه سال گذشته برای تخریب خانه ها اخطار داده بودند، ماجرا را اطلاع رسانی کردیم. بعد از بازتاب خبر، مسئولان تکذیب کردند و عملیات هم متوقف شد.

دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز توضیح می دهد: از اردیبهشت ماه امسال بار دیگر برای تخلیه خانه های تاریخی اقدام کردند. حدود ۱۰ بنا را در همین یک ماه اخیر تخلیه کرده اند. به صورت دستی و با کارگر در حال تخریب خانه ها هستند. با بلوک و سیمان ورودی این ساختمان ها را مسدود کرده اند.

او ادامه می دهد: لودر در منطقه نیاورده اند که حساسیت ایجاد نشود. برای همین به صورت دستی و زیرپوستی عملیات را شروع کردند. شبانه در و پنجره های بناها را باز کردند و بردند.

دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز می گوید: این بناها بسیار باارزش است. بیشتر این بناها متعلق به دوره قاجار و تعدادی از بناها هم مربوط به دوره زندیه است. بافت بکر و دست نخورده ای هستند.

کلانتری می گوید: تعدادی از بناها هم مربوط به دوره پهلوی اول است؛ حالا با اغماض برخی از بناهای مربوط به پهلوی اول را می توان میراثی محسوب نکنیم، ولی سایر بناها همه ارزشمند و مهم هستند.

تخریب بیش از طرح مصوب!

در ابتدا صحبت از طرح مشاور وزارت راه بود. طرحی که به کمیسیون ماده پنج استان فارس می رود و تغییراتی در آن ایجاد می شود. به پیشنهاد پژوهشگاه میراث فرهنگی یک خط روی طرح مشاور انداخته شد. این خط پیشنهادی ۱۰۰ پلاک را تخریبی عنوان می کند. آنطور که کلانتری می گوید از این ۱۰۰ پلاک، ۳۵ پلاک تاریخی است که پنج پلاک آن ثبت ملی شده است.

اما آنچه اکنون در حال تملک و تخریب است، فراتر از طرح مصوب است. دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز در این مورد می گوید: نکته مهم این است که تملک و تخریب بناهای اخیر بالاتر از خط پیشنهادی پژوهشگاه میراث فرهنگی است. به عبارتی بیش از آنچه حتی خودشان تصویب کرده اند، در حال تخریب است.

سیمان گرفتن ورودی خانه ها و تکذیب میراث فرهنگی

اما نقش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این طرح و عملیات چیست؟ کلانتری در این مورد می گوید: طبق معمول میراث فرهنگی در این ماجرا سکوت و ترک فعل کرده است. وقتی هم خبر تخریب خانه ها منتشر شد، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس آن را تکذیب کرده و گفته است که فقط یک خانه آن هم به دلیل خالی بودن خانه به سرقت رفته است.

دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز می گوید: در پاسخ ابتدا باید گفت تا اردیبهشت ماه افرادی در این خانه ها زندگی می کردند. اگر افراد را بیرون نمی کردند، خانه ای هم خالی نمی شد که کسی بتواند از آنجا سرقت کند. دوم اینکه یک خانه نبوده ۱۰ پلاک داریم که ورودی آنها سیمانی شده است. تصاویر آن را هم داریم.

او ادامه می دهد: میراث فرهنگی با سکوت و ترک فعل، عملا در تخریب بناها مشارکت می کند. پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری هم که خط تخریب پیشنهاد داده است. به عبارتی پازلی برای تخریب بناها چیده شده است.

اشاره کلانتری درباره تکذیب میراث فرهنگی، اظهاراتی است که موید محسن نژاد، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس است.

محسن‌نژاد به شبکه شرق گفت: تنها یک خانه آن هم به دلیل خالی از سکنه بودن مورد سرقت قرار گرفته است. در و پنجره های این خانه که روبه‌روی مسجد جامع عتیق شیراز واقع شده، به سرقت رفته است.

محسن‌نژاد همچنین گفت: این مسئله ای است که بارها پیش آمده است. در بسیاری از مواردی که خانه خالی از سکنه می شود، برخی اقدام به سرقت در و پنجره ها می کنند. تاکید می کنم که خانه ای تخریب نشده و خبر تخریب ۱۵ پلاک از خانه های تاریخی درست نیست.

نقش اداره راه و شهرسازی در تخریب بناهای تاریخی

دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز می گوید: اداره کل راه و شهرسازی استان فارس هم پاسخی به ما نمی دهد. بهمن‌ماه سال گذشته فقط در جلسه ای، مدیرکل این اداره گفت که ما تفویض اختیار داشتیم و طبق آن، خط پیشنهادی را مصوب کردیم.

کلانتری توضیح می دهد: اما تصمیمات این اداره که زیر نظر وزارت راه و شهرسازی فعالیت می کند، متفاوت از تصمیمات با متفاوت است. وزارت راه و شهرسازی مخالف این تخریب است. هم وزیر قبلی یعنی رستم قاسمی، هم مهرداد بذرپاش، وزیر فعلی راه و شهرسازی در این مورد نامه زده اند. اما اداره کل استانی چنین اقداماتی دارد، بدون اینکه به نظر وزیر توجهی داشته باشد.