کلید حل بحران بازار مسکن کجاست؟

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از تجارت نیوز، یزدانی مدیر مطالعات بازنگری طرح جامع مسکن با تاکید بر اینکه بخش مسکن مستقل از سایر بخش های اقتصادی نمی تواند رشد کند گفت: اینکه بخواهیم به دنبال رشد بخش مسکن به صورت مستقل باشیم شدنی نیست.

رشد بخش مسکن به تنهایی و مستقل از سایر بخش های اقتصادی به گفته اکثر کارشناسان شدنی نیست اما آنطور که وزیر سابق راه و شهرسازی اعلام کرده بود به هنگام تحویل دولت سیزدهم، مرکز آمار و بانک مرکزی میزان رشد بخش مسکن و ساختمان را منفی ۱۳.۵ و منفی ۱۵.۴ درصد اعلام کرده بودند اما با وجود تلاش هایی که در دولت سیزدهم صورت گرفت، این بخش در سال ۱۴۰۲ به رشد ۴.۸ درصدی دست پیدا کرد.

حال این سوال مطرح می شود که آیا به واقع بخش مسکن به تنهایی توانسته است رشد کند؟ آیا اقتصاد کلان کشور رشد خوبی داشته است که بخش مسکن نیز توانسته رشد ۴.۸ درصدی راتجربه کند.

«فردین یزدانی» صاحب‌نظر اقتصاد شهری و مدیر مطالعات بازنگری طرح جامع مسکن  در پاسخ به این پرسش که آیا رشد بخش مسکن واقعی است؟ گفت: ابتدا باید اینطور مساله را بازگو کرد که به هیچ وجه بخش مسکن نمی تواند مستقل از سایر بخش های اقتصادی رشد کند. چرا که هر زمان که اقتصاد کلان رشد کند و تولید ثروت صورت بگیرد و درآمد پایدار خانوارها شکل بگیرد می توان گفت که آن بخش رشد کرده است.

رشد اقتصادی زیر ۵ درصد مشکل توان پذیری خانوارها را حل نمی کند. پس اگر رشد اقتصادی مناسب و مستمر داشته باشیم می توان گفت بخش مسکن نیز رشد خوبی داشته است

او ادامه داد: به هر حال باید تاکید کنم که رشد اقتصادی زیر ۵ درصد مشکل توان پذیری خانوارها را حل نمی کند. پس اگر رشد اقتصادی مناسب و مستمر داشته باشیم می توان گفت بخش مسکن نیز رشد خوبی داشته است.

اگر رشد اقتصادی مستمر و در کنار آن رشد بخش مسکن را به صورت مستمر داشته باشیم می توان گفت که عدد ۵۰ سال انتظار برای خانه دار شدن کاهش می یابد

صاحب‌نظر اقتصاد شهری و مدیر مطالعات بازنگری طرح جامع مسکن در پاسخ به این پرسش که میانگین زمان خانه‌دارشدن برای اقشار متوسط به پایین جامعه که گفته می شود بالای ۵۰ سال است می تواند با رشد بخش اقتصادی تا حدودی ترمیم و کاهش یابد؟ گفت: اگر رشد اقتصادی مستمر و در کنار آن رشد بخش مسکن را به صورت مستمر داشته باشیم می توان گفت که این عدد ۵۰ سال انتظار برای خانه دار شدن کاهش می یابد. اما اگر این روند بر عکس باشد و رشد اقتصادی و رشد بخش مسکن را شاهد نباشیم قطعا زمان خانه دار شدن از نیم قرن هم برای اقشار متوسط به پایین جامعه باز هم افزایش خواهد یافت.

یزدانی تاکید کرد: رشد اقتصادی نیز منوط به رفع تحریم ها و مناسبات اقتصادی و جهانی است که این شرایط و رفع تحریم ها به اصلاحات سیساسی نیز مربوط و وابسته است.

وی با اشاره به اینکه بخش مسکن مستقل از رشد اقتصادی نیست و مطلوب نیست که مستقل به دنبال رشد بخش مسکن بود تصریح کرد: اگر بخواهیم بسیار ساده و شفاف و روشن نسبت به گزارش اخیر بانک مرکزی تحلیلی ارائه کنیم باید اذعان کنم که اگر متوسط قیمت یک واحد مسکونی در حال حاضر حدود ۴ میلیارد تومان در نظر گرفته شود، نتیجه این خواهد بود که میانگین زمان خانه‌دارشدن برای اقشار متوسط به پایین جامعه، بیش از ۵۰ سال است.

سؤالی که مطرح می شود این است که آیا بخش مسکن می‌تواند مستقل از افزایش تولید به رشد خود ادامه دهد؟ پاسخ تجربی به این پرسش این است که مسکن نمی‌تواند مستقل از رشد تولید ملی باشد و به همین دلیل است که از سال ۱۳۹۷ با افزایش فشارهای اقتصادی در کشور، افزایش رکود در بخش مسکن را شاهد هستیم.

وی افزود: پس از سال ۱۳۹۷ به دلیل وجود تحریم‌ها و افزایش تقاضا برای سرمایه‌گذاری در بخش زمین و مسکن به منظور حفظ ارزش داراییها مالی، به جای سرمایه گذاری در حوزه تولید، رشد منفی اقتصاد شدت گرفت و رکود تورمی در مسکن ایجاد شد و این موضوع در نهایت موجب شد تا وضعیت مسکن به شکلی که در حال حاضر هست برسد.

مدیر علمی و مطالعات بازنگری طرح جامع مسکن در پاسخ به این سوال که چه راهکاری به دولت چهاردهم می توان پیشنهاد داد تا دولت بتواند در تامین مسکن آحاد جامعه موفق عمل کند؟ اصلا دخالت دولت در بخش مسکن جایز است؟ گفت: بازار مسکن جزء بازارهایی است که در آن شکست بازار در تأمین مسکن آحاد مردم و به‌ویژه گروه‌های کم‌درآمد قطعی است؛ اما باید به این نکته توجه داشت که دخالت دولت در تأمین مسکن موردنیاز چگونه باید باشد؟

یزدانی در پاسخ به این پرسش که آیا انتقال پایتخت شدنی است ادامه داد: دلایل مختلف و متعددی برای این موضوع وجود دارد که نشان می‌دهد نمی‌توان به این راحتی به انتقال پایتخت اقدام کرد. در حال حاضر تهران به جایی رسیده است که رشد آن ادامه دارد و وقتی سرمایه اجتماعی در تهران متمرکز شده است و به راحتی پراکنده نمی‌شود پس به زور هم نمی‌توان انتقال پایتخت را عملیاتی کرد چرا که عواقب بدتری در پی خواهد داشت.

    انتقال پایتخت نمی تواند کمکی به فرونشست زمین و بحران آب کمکی کند

یزدانی در پاسخ به این پرسش که رئیس جمهور انتقال پایتخت را به دلیل وجود برخی مشکلات مثل فرونشست زمین و کمبود آب مطرح کرده است تصریح کرد: انتقال پایتخت نمی تواند کمکی به فرونشست زمین و بحران آب کمکی کند. به هر حال وقتی تراکم بیش از حد در تهران وجود دارد و شهرداری نیز تراکم فروشی می‌کند بار تهران سبک نخواهد شد.

او ادامه داد: مشکل آب و فرونشست زمین ارتباطی به تهران ندارد و این معضل مربوط به تمام کشور است. قطعا بار تهران با تراکم فروشی کمتر، حل می‌شود و معضل آب نیز با سرمایه گذاری بر روی نوسازی شبکه فرسوده آب مرتفع خواهد شد.