به گزارش ساختمان آنلاین: اجاره بهای مسکن به ویژه در کلانشهرها و به‌ویژه در کلانشهر تهران همواره یکی از دغدغه های اصلی و اساسی خانواده ها محسوب می شده که روی تمام بخش های اقتصادی دیگر تأثیر می گذارد و با توجه به اختلاف بسیار زیاد بین افزایش بهای اجاره مسکن و افزایش حقوق سالانه کارمندان، موجب شده که خانواده ها هر سال مجبور شوند درصد بیشتری از درآمد خود را به این بخش هزینه ای اختصاص دهند، به طوری که اگر ۱۰ سال پیش خانواده ها مجبور بودند ۲۰ درصد از درآمد ماهانه خود را به اجاره بها اختصاص دهند، اکنون این میزان به بالای ۵۰ درصد هم رسیده است. در شهر تهران حتی سهم هزینه مسکن در سبد هزینه خانوارها به بیش از ۶۰ درصد هم رسیده است.
این رخداد بدون شک منجر به کوچ خانوارها از مناطق بالای شهری به جنوب شهر و سپس به حاشیه شهر و به سمت اجاره خانه های با کیفیت پایین می شود و در نهایت به کاهش کیفیت زندگی خانواده ها منجر می شود.
قیمت مسکن و تورم دو عاملی هستند که بر نرخ اجاره بها تأثیر مستقیم می گذارند، طبق آمار بانک مرکزی از نرخ تورم در اجاره بهای مسکن، نرخ سالانه تورم در این بخش در بهمن ماه ۱۴۰۰ برابر با ۵۲ درصد بوده است، یعنی از بهمن ماه ۱۳۹۹ تا بهمن ماه ۱۴۰۰ به طور میانگین نرخ اجاره بها ۵۲ درصد رشد داشته است، اما میزان تورم سالانه در مدت زمان مشابه ۳۵ درصد بوده است.
همچنین شاخص کرایه مسکن اجاره ای در شهر تهران و در کل مناطق شهری در اسفند ماه ۱۴۰۰ در مقایسه با ماه مشابه سال قبل از آن به ترتیب معادل ۴۵.۸ و ۵۰.۲ درصد رشد را نشان می دهد. لازم به توضیح است رشد ماهانه شاخص مزبور در اسفند ماه در شهر تهران و کل مناطق شهری به ترتیب معادل ۰.۴ و ۱.۲ درصد است.
در کنار این آمار، داده های استخراج شده از آگهی های منتشر شده در نیازمندی های آنلاین نشانه از رشد ۴۰ درصدی متوسط قیمت پیشنهادی اجاره یک مترمربع مسکن در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰ دارد. اما این رقم در مدت مشابه سال ۱۳۹۹ تورم بیش از ۸۰ درصدی را نشان می دهد و این به این معنی است که هرچند تورم اجاره بهای مسکن در سال گذشته از تورم عمومی بیشتر بوده است، اما شتاب افزایش قیمت ها در مقایسه با سال ۱۳۹۹ به نصف کاهش یافته است.
رشد ۳۵ درصدی اجاره بهای مسکن از ابتدای پاییز ۱۳۹۹ تا پایان تابستان ۱۴۰۰
بررسی های گزارش مرکز آمار ایران در خصوص اجاره بهای مسکن نیز اطلاعات جالبی را به دست می دهد. مطابق این گزارش، میزان افزایش یا تورم اجاره بهای مسکن از ابتدای تابستان ۱۳۸۸ تا پایان تابستان ۱۴۰۰ بیش از ۲۶۶ درصد بوده است، به این معنی که در مدت ۱۲ سال و سه ماه، اجاره مسکن بیش از ۳.۶ برابر برای هر مترمربع مسکن شده است.
همچنین میزان تورم اجاره بهای مسکن از ابتدای پاییز سال ۱۳۹۹ تا پایان تابستان ۱۴۰۰، ۳۵ درصد بوده است. طبق این آمار در فصول پاییز و زمستان گهگاهی با کاهش نرخ اجاره بها هم مواجه بوده ایم اما بیشتر افزایش‌ها در نرخ اجاره بها مربوط به فصول تابستان بوده است.
در نهایت اینکه سهم اجاره بهای مسکن از سبد هزینه خانوار در سال های اخیر به‌صورت دائمی روند افزایشی داشته است و از ۳۳ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۴۳ درصد در ۱۳۹۹ رسیده است. البته برآوردها حاکی از آن است که هزینه مسکن در سال ۱۴۰۰ به حدود نیمی از کل سبد هزینه ای خانوارها رسیده است؛ این عدد در کلانشهرهایی مانند تهران گاه به حدود ۶۰ درصد هم رسیده است.
این در حالی است که حد استاندارد جهانی سهم هزینه اجاره بهای مسکن از بودجه خانوار حدود ۳۰ درصد است. در اروپا هم خانوارها حدوداً ۲۰ درصد از کل درآمد خود را به هزینه اجاره بهای مسکن اختصاص می‌دهند.
پرداخت اجاره بها در بسیاری از نقاط تهران از توان مردم خارج شده است
در همین زمینه احمدرضا سرحدی کارشناس حوزه مسکن در خصوص افزایش مداوم اجاره بهای مسکن اظهار کرد: سال گذشته هم اجاره بها گران بود و امسال این هزینه خیلی بیشتر هم شده است و آنچه که مهم است، اینکه پرداخت اجاره بها در بسیاری از نقاط تهران از توان مردم خارج شده است.
وی عنوان کرد: مشکلی که در بخش مسکن استیجاری وجود دارد، این است که این عدد و رقم ها کف تقاضای مردم است. یعنی اکنون دیگر موضوع خرید مسکن به‌طور کلی منتفی شده و برای آنهایی که خانه اولی هستند، به هیچ عنوان امکان پذیر نیست. هیچ کسی اکنون، نه زوج جوان، نه کارمند و … نمی تواند چهار یا پنج میلیارد آورده نقدی برای خرید مسکن تهیه کرده و وارد بازار خرید شود. در نتیجه تمام فشار بر بخش استیجاری آمده است.
سرحدی اضافه کرد: آنچه که بنده در مطالعات میدانی دیدم، مردم و خانوارها از محله‌های بالاتر و گران تر به محله های ارزان‌تر کوچ می‌کنند؛ چراکه تورم ما به‌صورت متوسط ۵۰ درصد بوده است، در حالی که حقوق ها و مستمری بازنشسته‌ها به میزان کمتری اضافه شده است، این یعنی بی‌تعادلی و موجب می‌شود مردم در یک تنگنای بسیار سخت قرار بگیرند.
کارشناس حوزه مسکن بیان کرد: خرید خانه کاملاً فراموش شده و مردم برای اجاره هم در تنگنا هستند و باید فکری برای آن کرد.
پرداخت وام اجاره مسکن؛ راهکار کوتاه مدت
وی خاطرنشان کرد: در این زمینه راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت داریم. یک دفعه نمی توان این مسئله را حل کرد. راهکار کوتاه‌مدت این معضل این است که وام‌هایی در اختیار خانوارها قرار دهند، در حد اینکه مردم بتوانند با آن جایی را رهن کنند؛ البته در این زمینه هم دولت برای این کار محدودیت دارد و هم مردمی که می‌خواهند این وام را بگیرند، باید سودش را بدهند و اگر آن سود زیاد باشد، در بازپرداخت آن با مشکل مواجه خواهند شد.
احداث خانه های استیجاری؛ راهکار میان مدت دولت
سرحدی متذکر شد: اما در میان مدت دولت باید برای احداث ساختمان هایی برای اجاره برنامه ریزی کند. این چیزی است که بنده بارها گفته ام در تمام دنیا وجود دارد و در کشور ما وجود ندارد. در اروپا، آمریکا، همه جا ساختمان هایی را فقط برای اجاره می سازند و جالب است که اجاره خانه با ۵ یا ۱۰ درصد تلرانس به اندازه خرید ملک است؛ چراکه آنجا ۹۰ درصد قیمت را به شما وام می‌دهند و همان قسط وام را که می‌خواهید بدهید، تقریباً با این اجاره ماهانه شبیه همدیگر است و افراد می‌توانند انتخاب کنند، کار می‌کنند و هزینه را پرداخت می کنند.
وی ادامه داد: مشکلی که ما در ایران داریم این است که جدای از گرانی، بیکاری هم وجود دارد و موجب شده که شخص درآمد نداشته باشد که بتواند بخرد یا اجاره کند.
