مهاجرت پایتخت نشینان تحت تاثیر فشار هزینه‌های مسکن تایید شد

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، شهردار تهران پس از ۲۰ ماه حضور در ساختمان بهشت، دیروز در یک نشست خبری عملکرد خود در مدت سپری شده از تصدی مسوولیت سکان داری پایتخت را تشریح کرد.

او در مقدمه این نشست به بیان دیدگاه خود درباره برخی مسائل مبتلابه شهر و راه حل های مدیریت شهری برای آن پرداخت و تاکید کرد که مدیریت شهری بنا دارد مسوولانه پاسخگوی عملکرد خود باشد.

با وجود اینکه علیرضا زاکانی در سخنان مقدماتی خود تاکید کرد که ما حق اشتباه کردن نداریم و به همین خاطر خود به استقبال نقد رفته و هر هفته با نخبگان دانشگاهی دیدار و تبادل ایده داریم، اما در واکنش به یک گزارش کارشناسی که حاصل کار پژوهشگران مرکز پژوهش های مجلس بوده و با استفاده از مطالعه علمی و کارشناسی اخیری که از سوی مرکز مطالعات شهر تهران انجام شده تدوین شده است، این پژوهشگران را به دقت بیشتر دعوت کرد.

با وجود اینکه در این گزارش رسمی عامل اصلی افت کیفیت زندگی «بارگذاری» عنوان شده است اما زاکانی در واکنش به آن از ساخت و ساز شهرک های جدید در زمین های ذخیره، البته با لحاظ سرانه های خدماتی کامل به عنوان راه حل بهبود کیفیت زندگی در پایتخت یاد کرد.

کلیدواژه دیگری که شهردار تهران در نشست خبری دیروز به آن پرداخت «بزرگراه سازی» بود. او در حالی از اختصاص سرجمع ۱۰‌ هزار میلیارد تومان به ساخت سه پروژه بزرگراهی خبر داد که با این پول امکان تامین ۷۰‌ درصد از نیاز فوری تهران به اتوبوس وجود دارد.

شهردار تهران می توانست به جای اینکه برای گشایش ترافیکی مسیر ساخت بزرگراه و تونل را دنبال کند، کمیت و کیفیت خدمات اتوبوسرانی و مترو را ارتقا دهد. صرف نظر از بودجه هنگفتی که قرار است برای ساخت یک تونل جدید در تهران صرف شود، تنها برای سه پروژه بزرگراهی دیگر ۱۰‌ هزار میلیارد تومان اعتبار باید هزینه شود که این مبلغ می‌تواند به تامین ۱۴۰۰ دستگاه اتوبوس تازه نفس اختصاص پیدا کند.

او همچنین در این نشست، مهاجرت اجباری از تهران را که پیش تر گوشزد شده بود، تایید کرد و این سومین کلید واژه شهردار در توصیف وضعیت امروز تهران بود.

طی چند روز گذشته مرکز پژوهش های مجلس با انتشار گزارشی از ظرفیت برد شهری و فشار زیست محیطی وارد بر شهر تهران به تفکیک مناطق بیست‌‌‌ودوگانه به این موضوع پرداخت که ۱۸ منطقه پایتخت که میزبان ۸۲‌ درصد از جمعیت پایتخت نشین است، تحت فشار زیست محیطی زیادی قرار دارد و وضعیت در این پهنه ها بحرانی است. شاخص های مختلفی در این سنجش مورد توجه قرار گرفته که از وضعیت آب و آلودگی هوا تا تراکم جمعیت و دسترسی به خدمات شهری را پوشش داده است.

مرکز پژوهش ها به صراحت یکی از عوامل اصلی ایجاد فشار زیست محیطی بالا و افت کیفیت زندگی شهروندان در اغلب مناطق پایتخت را «بارگذاری» عنوان کرده است. این آلارم رسمی درباره عواقب بارگذاری در حالی مطرح شد که جمعیت امروز پایتخت فاصله چندانی با سقف پیش بینی شده در اسناد بالادستی همچون طرح جامع ندارد و اشباع تهران از جمعیت بر کسی پوشیده نیست.

با این حال زاکانی به‌‌‌رغم اینکه خود پیش تر در کسوت نمایندگی مجلس، مسوولیت مرکز پژوهش ها را بر عهده داشت، در پاسخ به سوالی که خواستار اعلام موضع وی درباره گزارش رسمی مذکور شد، کارشناسان این مرکز را به دقت نظر بیشتر دعوت کرد.

وی گفت: هنوز بارگذاری در برخی از مناطق تهران به سقف پیش بینی شده در طرح تفصیلی تهران نرسیده است و از این رو دوستان خود در این مرکز را به دقت نظر بیشتر دعوت می کنم. از طرفی برخی از مناطقی که وضعیت آنها در گزارش مذکور بهتر از سایر مناطق توصیف شده دچار بحران است و از سرانه های هفتگانه دچار فقر شدید در شش سرانه است؛ از این رو جای تعجب و تامل دارد که چطور وضعیت جایی مثل منطقه ۲۲ بهتر از سایر مناطق توصیف شده است. بنابراین بار دیگر دوستانم را به دقت بیشتر دعوت می کنم؛ چراکه موضوعات تهران تک بعدی نیست که با ارائه یک نسخه و راه حل بتوانند آنها را حل و فصل کنند.

وی با بیان اینکه تهران یکسری زمین های ذخیره در اختیار دارد که ظرفیت و امکانات گسترده ای برای شهر به همراه دارد گفت: اگر ما این زمین ها و نیز بافت های فرسوده را به کار بگیریم و در آنها شهرک های الگو با در نظر گرفتن همه سرانه های موردنیاز برای زندگی شهری با کیفیت را پیش بینی کنیم، دغدغه کارشناسان نیز برطرف خواهد شد.

شهردار تهران در بخش دیگری از این نشست از نیاز تهران به یک میلیون واحد مسکونی جدید سخن گفت که با توجه به روند کاهشی آمار صدور پروانه ساختمانی از سال ۹۲ به بعد، تبدیل به یک نیاز انباشته شده است. زاکانی همچنین از وقوع مهاجرت معکوس در بازار مسکن تهران خبر داد و آن را نشانه ای از کمبود مسکن در پایتخت عنوان کرد.

به گفته وی، در سال ۱۴۰۰ بیشترین مهاجرت به استان البرز از شهر تهران صورت گرفته است. هرچند تعداد مهاجران به صراحت عنوان نشد اما زاکانی این وضعیت را اسفناک توصیف کرد. ما پیش از این در گزارشی با عنوان «اجاره نشین ها باید به کجا مهاجرت کنند؟» که در نهم خرداد ۱۴۰۱ منتشر کرده بودیم، به موضوع مهاجرت معکوس از تهران به استان البرز پرداخته بودیم و نسبت به آن هشدار داده بودیم اما تحقیق میدانی به عمل آمده از مهاجران نشان داد آنها نه به دلیل کمبود مسکن بلکه برای گریز از شرایط بغرنج اجاره نشینی در پایتخت ناگزیر به استان همجوار نقل مکان کردند.

جهش اجاره بها در دو سال گذشته سبب شد این سال ها به عنوان بدترین سال برای اجاره نشین ها در آمارهای رسمی ثبت و ضبط شود و از آنجا که در سال های اخیر رشد درآمدها نسبتی با تورم عمومی نداشت، گزینه ای به جز مهاجرت به حومه برای مستاجرها باقی نماند.

در این گزارش متوسط اجاره بهای ماهانه در مناطق متوسط شهر تهران ۱۲ تا ۵/ ۱۵ میلیون و در مناطق متوسط رو به پایین ۹ تا ۵/ ۱۱ میلیون تومان عنوان شده بود اما از آنجا که این رقم در کرج در بهار پارسال ۶ میلیون تومان بود، همین موضوع موجب شکل گیری جریان مهاجرت معکوس از تهران شد.

اظهارات زاکانی اگرچه اصل مهاجرت معکوس از تهران را منعکس کرد اما در عین حال تصویر کاملی از این مهاجرت در نشست دیروز ارائه نشد. آنچه پیش تر در گزارش های مختلفی به آن پرداخته شده است، شکل گیری سه موج مهاجرت مستاجرها ابتدا از مناطق شمالی به مناطق جنوبی پایتخت، سپس از مناطق جنوبی به شهرهای جدید حومه و در نهایت مهاجرت از تهران به استان البرز بود که نشات گرفته از عدم دسترسی به مسکن استطاعت پذیر تحت تاثیر جهش اجاره بها رخ داد.

شهردار تهران در بخش دیگری از این نشست به کارنامه عملکرد تشکیلات موسوم به قرارگاه مسکن اشاره کرد که با هدف تسهیل گری در امر مسکن سازی در اواخر سال ۱۴۰۰ تشکیل شد.

وی با اذعان به اینکه مسوولیت اصلی در این حوزه بر عهده وزارت راه و شهرسازی است، گفت: با مرحوم رستم قاسمی وزیر پیشین در همین راستا تفاهمنامه ساخت ۴۷۰‌ هزار واحد مسکونی در شهر تهران منعقد شد و ۳۲‌ هزار واحد نیز متعلق به خود شهرداری است. بخشی از این واحدها به کارکنان تعلق دارد و بخشی نیز به فروش متری خواهد رسید. اما بخشی از واحدهای مسکونی متعلق به شهرداری قرار است برای اجاره داری مورد استفاده قرار گیرد.

وی با بیان اینکه امسال اولین شهرک الگو در قالب پروژه های قرارگاه در منطقه ۱۹ بارگذاری می شود گفت: در منطقه ۲۱ نیز شهرک الگوی دیگری به وسعت ۶۰ هکتار پیش بینی شده که کار ساخت آن امسال آغاز خواهد شد.

زاکانی درباره برنامه شهرداری تهران برای ورود به بازار اجاره داری توضیح داد: در دولت بحث اجاره داری به طور جدی مطرح است و مسیری دنبال می شود که بر اساس آن نقش ممتازی در این حوزه قرار است به شهرداری ها واگذار شود؛ بنابراین در واقع مقدمه این کار مهیاست.