مسکن سالمندان؛ دغدغهای بدون متولی!
ابوالفضل مشکینی، پژوهشگر حوزه مسکن در این رابطه به «ساختمان آنلاین» میگوید: سه گروه عمده سنی داریم که به زیر 18 سال یا جوانان، 18 تا 60 سال یا میانسال و بالای 60 سال که به این گروه واژه «سالمند» را اطلاق میکنند. هر سه گروه سنی نیازهای مخصوص خودشان را دارند و نیازی که بین هر سه گروه مشترک تلقی میشود، بحث مسکن است که برای گروه سالمند به دو بخش کمی و کیفی دستهبندی میشود؛ بحث کمی و بسیار مهم آن این است که این دسته از اولویت بسیار بالایی برای داشتن یک سرپناه مناسب برخوردارند، چراکه جامعه براساس دسترنج آنها ساخته شده و موضوع دوم این که این قشر بسیار آسیبپذیرند و از لحاظ جسمی به فرسودگی نزدیک شدهاند. اگر سالخوردگان از لحاظ کمی دارای یک مسکن مناسب نباشند، دچار مشکلات بسیاری میشوند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا گنجاندن خانه سالمندان در این مقوله موجب ایجاد یک طرز فکر غلط میان عموم مردم شده یا خیر، گفت: در سال 1335 چیزی در حدود 1 میلیون و 200 هزار نفر جمعیت سالمند داشتیم که دو تا سه درصد جمعیت کلی کشور را تشکیل میدادند. این آمار در سال 95 به 7 میلیون و 200 هزار نفر رسید؛ یعنی در حالی که نرخ رشد جمعیت کشور چهار برابر شده، نرخ رشد گروه سالمند طی این 60 سال به بیش از 6 برابر رسیده است. جالبتر اما اینکه نرخ رشد جمعیت طی سالهای 85 تا 96، چیزی در حدود 1.6 درصد بوده اما نرخ رشد سالمندان 3.8 درصد. این موضوع نشاندهنده آن است که جامعه در حال حرکت به سمتوسویی خاص است. یعنی جمعیت سالخوردهای که در سالهای 35 تا 55 به 3 درصد هم نمیرسید، در حال حاضر بیش از 9 درصد است. این در حالی است که سازمان ملل پیشبینی کرده این آمار در سال 2030 در حدود 16 درصد خواهد بود و طبق تعاریف، هر جامعهای که بالای 12 درصد جمعیت سالخورده داشته باشد، آن جمعیت سالخورده محسوب میشود.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به راهحلهای موجود برای حل معضل مسکن سالمندان در کشور، عنوان کرد: سازمان عریض و طویلی به نام سازمان بازنشستگی داریم و صندوقهای مختلفی دارد که این صندوقها از محل حقوق کارمندان طی 30 سال تامین میشوند. متولی تامین مسکن مسکونی و غیرمسکونی برای قشر سالمند، این سازمان است. بنابراین، در جامعهای که به سمت سالخوردگی در حرکت است، باید ساختار و تشکیلات مناسبی را بچیند اما چیزی که امروز شاهد هستیم این است که در زمان بازنشستگی تنها یک مهر روی برگه میزنند و آرزوی سلامتی میکنند و هیچ برنامه رفاهی برای بازنشستگان ندارند. شاید الان بگویند ما در سال یک تور مشهد یا برنامههای دیگری برای بازنشستگان داریم، اما برنامه رفاهی واقعی به این معنا نیست.
وی تصریح کرد: اول از همه باید برآورد کرد چند درصد از کارمندانی به بازنشستگی نزدیک شدهاند، مسکن ندارند؛ برای این موضوع حتی یک دفتر در وزارت راه و شهرسازی وجود ندارد که حداقل وعده دهد ما برای مسکن این قشر برنامههای داریم تا ساختار آن از رمپ پارکینگ گرفته تا نوع آسانسور و طبقات، با مسکنی که برای فشر جوان ساخته میشود، تفاوت داشته باشد. متاسفانه چنین اقداماتی در کشور صورت نگرفته و هیچ برنامه خاصی برای آن دیده نمیشود.