پرده و کرکره
اختصاصی ساختمان آنلاین: در سال‌های اخیر مهندسان معمار برای تأمین هرچه بیشتر نور ساختمان‌ها به طور طبیعی در نماهای خارجی از پنجره‌هایی با ابعاد مختلف استفاده کرده‌اند. استفاده از پنجره نه تنها در کاهش میزان انرژی مصرفی اثرگذار است، بلکه اثر مستقیمی بر سلامت افراد چه از نظر فیزیکی و چه از نظر روانی خواهد داشت. پزشکان متخصص همواره افراد را به استفاده از نور خورشید در جهت جذب کلسیم و کاهش استرس‌های روانی و افسردگی ترغیب کرده‌اند. اما شدت نور خورشید در بعضی از فصل‌ها و مناطق، بیش از اندازه طبیعی است که برای سلامت مضر خواهد بود. پرده و کرکره به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین ابزار در جهت کنترل شدت نور ورودی به ساختمان، شناخته شده است. منظور از پرده، حائل و فاصله‌ای است که بین دو جسم قرار می‌گیرد و از عبور نور یا باد به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند.
پرده کاربردهای مختلفی دارد که عبارتند از:
- جلوگیری از ورود باد
- حفظ حریم داخل ساختمان
- جلوگیری از ورود گرد و غبار
- تزئین فضای داخلی ساختمان
- کنترل شدت تابش نور خورشید
- جلوگیری از نفوذ هوای بیرون از درزهای پنجره
با استقبال گسترده از نصب پرده به عنوان یکی از مهم‌ترین تزئینات داخلی ساختمان، انواع مختلف پرده در طرح‌ها، رنگ‌ها و جنس‌های مختلف به بازار عرضه شده است که هر کدام از آن‌ها دارای کاربرد و عملکرد منحصر به فردی هستند. بنابراین فرایند انتخاب پرده برای بسیاری از افراد چالش برانگیز خواهد بود. در این مقاله به معرفی انواع پرده‌ها، کاربرد و عملکرد آن‌ها خواهیم پرداخت.
پرده
پرده‌های پارچه‌ای به دلیل تنوع و انعطاف‌پذیری در طرح، جنس و رنگ همواره طرفداران بسیاری داشته‌اند. پرده‌های پارچه‌ای طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرند و در طرح‌های مختلف قابل اجرا هستند. معمولا پرده‌های پارچه‌ای از یک قسمت اصلی که همان پارچه است، تشکیل می‌شوند و برای ایجاد زیبایی بیشتر، بخش‌های مختلفی به عنوان تزئینات به ساختار اصلی پرده اضافه می‌شوند.
این تزئینات عبارتند از:
- چوب پرده‌ها
چوب پرده‌ها معمولا به دو صورت نصب می‌شوند. یکی بالاتر از قاب پنجره که ارتفاع سقف را بلندتر نشان می‌دهد و دیگری کمی پهن‌تر از پنجره نصب می‌شود که پنجره را بزرگ‌تر نشان می‌دهد.
- یراق‌آلات
ادواتی مانند یراق آلات برای پرده مانند یراق آلات فنری، کریستالی، منگوله‌دار، شرابه و آویز پرده، گل‌میخ برای نصب پرده در کنار دیوار و کتیبه برای چوب پرده. این یراق آلات بیشتر برای پرده‌های کلاسیک به کار می‌روند.
- والان پرده
استفاده از والان جوی متفاوت در اتاق ایجاد می‌کند و تأثیر زیادی در جلوه پرده‌ها دارد. به همین دلیل باید توجه ویژه‌ای به انتخاب مدل و سبک والان، شود. والان می‌تواند به تنهایی استفاده شود یا به عنوان تکمیل کننده، بالای پرده دو لنگه آویزان شود. می‌توان از والان برای مخفی کردن میله پرده استفاده کرد.
- استفاده از والان به تنهایی
یک والان ساده که به تنهایی آویزان می‌شود به فضا جلوه و حسی شاعرانه می‌دهد. معمولا از این مدل پرده بیشتر در آشپزخانه‌ها استفاده می‌شود چون در آشپزخانه فضای زیادی از زیر پنجره تا سطح کابینت موجود نیست و در این حالت کار و نظافت راحت با ایمنی بیشتر امکان‌پذیر می‌شود. - استفاده از والان روی پرده
والان‌های دکوراتیو که بخش‌هایی از آن از دو طرف آویزان می‌شوند (گوشواره‌ها)، می‌توانند به نقطه کانونی در قسمت بالای پرده تبدیل شوند. برای مثال در والان‌های سبک ویکتوریایی معمولا از پارچه‌های سنگین استفاده می‌شود که در نهایت فرم یک آویز زینتی را به خود می‌گیرند.
- شال‌ها
شال‌های پارچه‌ای پرده، فضای اتاق را با شکوه‌تر و لطیف‌تر می‌کنند. این شال‌ها از تکه‌های پارچه‌ای بلند با جنس سبک و ظریف دوخته می‌شوند و به شیوه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. شال را می‌توان به دو طرف پنجره گره زد یا به یک دیوارکوب حلقه کرد و یا آن را به شکل آزاد دور یک دسته یا میل پرده پیچید. با بلندتر در نظر گرفتن قد پرده می‌توان حس شاعرانه‌تری ایجاد کرد، به گونه‌ای که پارچه‌ها روی سطح زمین قرار بگیرند و قابی لطیف برای پنجره بسازند. شال کوتاه‌تر می‌تواند قدی کوتاه‌تر از پنجره داشته باشد و یا حتی طراحی آن می‌تواند به گونه‌ای باشد که یک طرف آن کوتاه‌تر از طرف دیگر باشد.
- دستک پرده
دستک‌ها یا بندهای پرده برای نگه داشتن پرده‌ها در جای خود طراحی می‌شوند، به ویژه برای زمانی که نخواهیم سر راه باشند یا وقتی درها یا پنجره‌ها باز هستند، باد در آن‌ها نپیچد. مدل‌های مختلف دستک برای پرده مثل انواع ریسمان‌ها و قیطان‌ها وجود دارد که معمولا انتهایشان ریشه‌دار یا منگوله‌دار است.
- کتیبه پرده
کتیبه پرده که با نام‌های قاب پرده و تاج پرده یا کتیبه منبت چوبی نیز از آن یاد می‌شود، ابزاری است که در قسمت بالا و جلو پرده نصب می‌شود. کتیبه پرده علاوه بر ایجاد زیبایی، باعث دیده نشدن چند سانتیمتر بالای پرده و پنهان کردن میل پرده (چوب پرده) و پنهان ساختن برخی از نقص‌های احتمالی دیوار مانند سوراخ‌های به جا مانده از جا به جا کردن چوب پرده می‌گردد.
جنس‌های مختلف کتیبه پرده
- کتیبه پلیمری
کتیبه پلیمری یا کتیبه پلاستیکی از مواد سبز پلیمری ساخته شده است و جایگزینی مدرن در صنایع چوبی و کتیبه پرده است. ویژگی‌های کتیبه پلیمری:
- وزن سبک
- نظافت و شستشوی آسان
- دارای ساختار کاملا ضد آب
- مقاوم در مقابل مواد شیمیایی
- عایق در برابر عبور جریان الکتریکی
- جایگزین مناسب برای ابزارهای گچی ساختمانی و قرنیزهای سالنی
- کتیبه چوبی
کتیبه چوبی پرده که با نام‌های زوار چوبی و یا قرنیز چوبی نیز شناخته می‌شود، از چوب ساخته می‌شود. این نوع کتیبه در دو نوع ساده و منبت کاری شده ساخته می‌شود. ویژگی‌های کتیبه چوبی عبارتند از:
- مقاوم با زیبایی منحصر به فرد
- پنهان کردن میل پرده (چوب پرده)
- امکان اجرای هر طرح و مدل دلخواه روی کتیبه
- جایگزینی مناسب برای ابزارهای گچی ساختمانی و قرنیزها
انواع جنس پارچه پرده
پرده‌ها در جنس‌های مختلف تولید می‌شوند. انواع پرده‌ها از نظر جنس عبارتند از:
- پرده تور و حریر
این نوع پرده در عین زیبایی فضا را نه کاملا کلاسیک و نه کاملا مدرن می‌کند و این بدین مفهوم است که از این جنس پرده برای استفاده در هر دو سبک دکوراسیون با توجه به نوع دوخت می‌توان استفاده کرد. معمولا از این جنس پرده به دلیل خنکی در فصل گرم بیشتر استفاده می‌شود از معایب آن می‌توان به نازک بودن آن و دیده شدن فضای داخل ساختمان اشاره کرد. مزایای استفاده از پرده‌های تور و حریر:
- نصب آسان
- شستشوی آسان
- قیمت کمتر نسبت به مدل‌های دیگر
- پرده ابریشمی و مخمل
این نوع پرده به فضا رسمیت می‌بخشد و مناسب فضاهایی مانند پذیرایی و نشیمن است. برای نصب پرده‌های مخمل و ابریشم باید از یراق آلات بیشتری استفاده شود. در برخی موارد این پارچه‌ها با هم ترکیب می‌شوند. معایب استفاده از پرده‌های ابریشمی و مخمل:
- شستشو و نصب سخت
- تاریک کردن محیط به دلیل ضخیم بودن
- قیمت بالای پارچه نسبت به مدل‌های دیگر
- پرده کتان و نخی
این نوع پرده با هر دکوری، ست می‌شود و نمای ساده‌تری دارد، اما در عین حال به فضاهای داخلی با سبک مدرن شخصیت خاصی می‌بخشد. این مدل از پرده بیشتر مناسب فضاهایی مانند اتاق خواب است. مزایای استفاده از پرده‌های کتان و نخی:
- قیمت مناسب
- وزن سبک
- شستشو و نصب آسان
کرکره (Window blind)
کرکره نوعی پوشش برای پنجره است که به طور معمول از تعداد زیادی از ورقه‌ها و تیغه‌های با جنس‌های مختلف که در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و توسط یک طناب جمع یا باز می‌شوند، تشکیل می‌شود. با پیشرفت صنعت طراحی دکوراسیون داخلی و افزایش تقاضا، پرده‌کرکره‌ها در طرح‌های مختلفی به بازار عرضه شده‌اند. از مزایای پرده کرکره نسبت به پرده‌های پارچه‌ای می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- نظافت آسان
- حمل و نقل و نصب آسان
- قابلیت تنظیم نور ورودی و خروجی
- اشغال فضای کمتری در مقایسه با پرده‌های پارچه‌ای
انواع پرده کرکره
پرده کرکره عمودی (Vertical Blinds)
در پرده کرکره عمودی که به آن لوردراپه نیز گفته می‌شود، اسلایدها به صورت عمودی نصب می‌شوند و به صورت افقی جمع می‌شوند. ازجمله ویژگی‌هی این نوع پرده می‌توان به موارد زیر اشاره کردا:
- دوام بالا
- نظافت آسان
- امکان کنترل نور
- مناسب برای پنجره‌های وسیع
- امکان استفاده بر درب پاسیوها
- امکان چاپ تصویر دلخواه روی پرده
- مناسب برای درهای کشویی و پنجره‌های بزرگ
- با ایجاد خطوط عمودی در دکوراسیون داخلی باعث می‌شوند فضا بلندتر به نظر برسد.
برای ساخت نوارها، روش‌ها و جنس‌های بسیار متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند آلومینیوم، چوب مصنوعی، پارچه، صفحات خورشیدی، پلاستیک سخت و … .
پرده کرکره افقی (Venetian Blinds)
در این نوع پرده کرکره، تیغه‌ها به صورت افقی قرار دارند و توسط طنابی جمع می‌شوند. این نوع پرده کرکره در جنس‌ها و انواع مختلفی طراحی شده‌اند.
- پرده کرکره آلومینیومی
پرده کرکره آلومینیومی یا پرده کرکره فلزی که از تیغه‌های آلومینیومی تشکیل شده است، این نوع پرده دارای مزایای بسیاری است:
- دوام بالا
- وزن سبک
- ارزان‌ترین نوع پرده
- کنترل مناسب و کامل نور ورودی
- مقاومت و دوام بالا در مقابل نور آفتاب
- دارای ظاهری شکیل و رسمی و مناسب برای فضاهای اداری
- دارای تنوع رنگی بالا و قابل هماهنگ شدن با قسمت‌های مختلف
- مناسب برای قسمت‌هایی چون سالن‌های رو به حیاط مناسب است.
- امکان استفاده در سرویس‌های بهداشتی یا هر فضایی که تمایل به کنترل دید در آن‌ها زیاد است.
- پرده کرکره‌ای چوبی
یکی از زیباترین و منحصر به فردترین پرده‌های کرکره‌ای، نوع چوبی آن است، که ویژگی‌های منحصر به فردی دارد:
- ظاهر زیبا و ساده
- کنترل مناسب و کامل نور ورودی
- ایجاد فضای شیک و کلاسیک در محیط
- پرده شید (Shade Blind)
این پرده که با نام شید رول نیز شناخته می‌شود، نوعی از پرده‌های کرکره‌ای دارای یک زنجیر در راست یا چپ است که به وسیله آن پرده بالا و پایین می‌رود. پرده شید قابلیت سایه روشن شدن ندارد و برای عبور دادن نور فقط باز و بسته می‌شود. کاربرد اصلی این نوع پرده کرکره در پنجره‌های وسیع است. شید رول‌ها به خوبی شدت نور دریافتی در فضاهای باز و بزرگ را کنترل می‌کنند و همچنین از اعضای خانواده در برابر اشعه‌ی زیان‌آور فرابنفش محافظت می‌کنند.
- پرده رومن
پرده رومن یا همان شید رومن، نوعی پرده‌ای است که در نوع خود مدرن و به لحاظ مکانیسم حرکت مانند پرده شید رول است و به طرف بالا حرکت می‌کند و به دور یک محور جمع می‌شود. پرده رومن ساختاری دو لایه دارد که در آن یک لایه از پارچه توری شکل در پشت پرده و لایه دیگر پارچه به صورت موازی در کنار آن قرار می‌گیرد. هنگامی که نیاز به عبور نور و یا دیدن فضای بیرونی باشد، پرده جمع می‌شود و این قطعات پارچه‌ای به صورت موازی تشکیل پلیسه‌های زیبایی را می‌دهند.
- پرده بالارونده پلیسه
مثل پرده‌های بالارونده رومی (شیدهای رومن)، پرده‌های بالارونده پلیسه از جنس پارچه‌ای هستند که زمانی که بالا می‌روند چین می‌خورند و زمانی که پائین می‌آیند باز می‌شوند. برخلاف پرده‌های بالارونده رومی که دارای چین‌های نرم هستند، پرده‌های پلیسه، لبه‌های تیزتری دارند و در زمانی که جمع شده باشند ظاهری شبیه به پرده‌های کرکره‌ای ایجاد می‌کنند.
- پرده بالارونده لانه زنبوری
این نوع پرده از نیمرخ، نمایی به صورت سلول‌های لوزی شکل دارد و به طور کلی از مواد سبک وزن و پارچه مانند ساخته شده است. بعضی از انواع این نوع پرده می‌توانند از بالا به پایین و یا از پایین به بالا حرکت کنند.
- پرده‌های زبرا (Zebra blind)
نوعی دیگر از پرده‌های کرکره‌ای، پرده زبرا یا دبل رول است، ساختار این پرده شامل تور و پارچه است که به صورت ۲ لایه موازی بر روی هم قرار گرفته‌اند. به عبارت دیگر این نوع پرده با ترکیب پارچه شفاف و کدر، ظاهری متفاوت ایجاد می‌کند و بدون کم کردن نور اتاق باعث کنترل دید به داخل می‌شود. اصلی‌ترین تفاوت شید و زبرا در این است که پرده‌های زبرا قابلیت سایه روشن شدن دارند و در این نوع پرده می‌توان نور را در حالت ایستاده از صفر تا ۵۰ درصد تنظیم کرد. با بالا بردن کامل پرده زبرا تا انتها، می‌توان موجب وارد شدن نور به طور کامل به محیط داخلی شد.
- شیدهای بیرونی
این پرده‌ها، مانع ورود گرمای ناشی از خورشید می‌شوند و از این طریق در پایین آوردن دمای داخلی خانه مؤثر هستند. از این پرده‌ها بیشتر برای پنجره‌ها و ایوان‌های بزرگ استفاده می‌شود. پرده‌های بالارونده خارجی با سایبان‌هایی که بالای پنجره‌ها نصب می‌شوند متفاوت هستند و جلوه‌ای که این شیدها ایجاد می‌کنند بسیار لوکس‌تر از سایه‌بان‌های عادی است.
- پرده اورسی
پرده اورسی یا پرده‌های مشبک که الهام گرفته از معماری سنتی ایران است یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین پرده‌های دکوراتیو است که کارشناسان دکوراسیون داخلی نیز تأکید ویژه‌ای روی این محصول دارند. اورسی که نوعی از پرده‌های کرکره جمع شونده است با یک زنجیر در قسمت چپ یا راست کنترل می‌شود.
- پرده کرکره سیلوئیت
پرده سیلوئیت نوعی پرده زبرا است که از دو لایه توری یا حریر مانند به صورت موازی در کنار هم و یک لایه پارچه‌ای به صورت افقی در بین این دو لایه توری ساخته شده است که جلوه‌ای مانند پرده کرکره فلزی به پرده می‌دهد. در واقع عملکرد پرده سیلوئیت الهام گرفته از پرده کرکره آلومینیومی است که در قالب پارچه‌ای و زبرا ارائه شده است و زیبایی خاص خود را دارد. با استفاده از پرده کرکره سیلوئیت برای ایجاد سایه روشنی لطیف، تنوع بی پایانی از حالات مختلف را می‌توان ایجاد کرد. کاربر می‌تواند بنا بر میزان نوری که می‌خواهد با تاریک و روشن کردن آن، پرده خود را تنظیم نماید.
مزایای پرده‌های شید در تمامی مدل‌هایی که گفته شد، عبارتند از:
- قابل شستشو بودن
- ظاهری ساده و قابل هماهنگی با هر نوع دکوراسیون
- نصب سریع و آسان
- جلوگیری از اتلاف انرژی
- دارای طرح‌ها و رنگ‌های متنوع
- قابلیت نصب بر روی سقف و دیوار
- امکان چاپ تصویر دلخواه روی پرده
- قابل کنترل به صورت دستی و یا ریموت (با متصل شدن محور پرده به یک موتور)
- پرده کرکره آلومینیومی ایزوله بین شیشه دو جداره (IGBU)
پرده کرکره آلومینیومی ایزوله بین شیشه دو جداره (IGBU) نوعی از پرده کرکره از جنس آلومینیوم است که در بین شیشه دو جداره جای‌گذاری و عایق می‌شود. پرده کرکره ایزوله بین شیشه دو جداره، متشکل از یک شیشه دو جداره است که قسمت داخلی شیشه به صورت شیمیایی و با استفاده از بوتیل و پلی سولفید، عایق می‌شود و بعد پرده کرکره‌ای از جنس آلومینیوم در داخل آن تعبیه می‌شود. این فرایند به گونه‌ای انجام می‌شود که می‌توان با حفظ خاصیت عایق بودن حرارت، تغییرات زاویه تیغه کرکره و حالت باز یا بسته بودن پرده کرکره را ایجاد نمود. ازجمله موارد کاربرد پرده کرکره ایزوله بین شیشه دو جداره می‌توان به محیط‌های اداری، دفتری، شرکت‌ها، هتل و سوئیت‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز آزمایشگاهی و درمانی، اتاق‌های تمیز یا کلین روم‌ها و مکان‌های تجاری اشاره کرد.
برخی از ویژگی‌های پرده کرکره ایزوله بین شیشه دو جداره
- ماندگاری بالا
- عایق حرارتی و صوتی
- مقاوم در برابر نور خورشید
- آنتی باکتریال و بهداشتی بودن پرده
- عمر زیاد به دلیل تماس نداشتن و برخورد با عوامل محیطی
- تمیز و پاکیزه ماندن پرده در همه حال به دلیل ایزوله بودن آن از محیط داخل و خارج ساختمان.
- وجود نداشتن میکروارگانیسم‌ها، یا باکتری‌ها و گرد و خاک بر روی تیغه‌های کرکره و یا قسمت داخلی محفظه
اگر به این مقاله علاقه‌مند بوده‌اید، شاید مقاله زیر نیز برای شما جذاب و مفید باشد:
آشنایی با چراغ‌های دیواری و نورپردازی آن‌ها
